Фрыдрых Хірцэбрух

Фрыдрых Эрнст Петэр Хірцэбрух (ням.: Friedrich Ernst Peter Hirzebruch; 17 кастрычніка 1927, Гам — 27 мая 2012, Бон) — нямецкі матэматык.

Фрыдрых Хірцэбрух
ням.: Friedrich Hirzebruch
Імя пры нараджэнні	ням.: Friedrich Ernst Peter Hirzebruch[1]
Род дзейнасці	матэматык, выкладчык універсітэта, professor of mathematics
Дата нараджэння	17 кастрычніка 1927(1927-10-17)[2][3][…]
Месца нараджэння	Гам, Веймарская рэспубліка[4]
Дата смерці	27 мая 2012(2012-05-27)[5][2][…] (84 гады)
Месца смерці	Бон, Германія[6]
Месца пахавання	Попельсдорфскія могілкі[d][7]
Грамадзянства	Германія
Бацька	Fritz Hirzebruch[d][1]
Месца працы	Бонскі ўніверсітэт[1] Універсітэт Эрлангена — Нюрнберга[1] Інстытут перспектыўных даследаванняў[d][8][9] Вестфальскі ўніверсітэт імя Вільгельма[1] Прынстанскі ўніверсітэт[1]
Альма-матар	Вестфальскі ўніверсітэт імя Вільгельма (1950)[1] Швейцарская вышэйшая тэхнічная школа Цюрыха (1950)[1]
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Акадэмія навук ГДР[d] Саксонская акадэмія навук[d] Леапальдзіна Аўстрыйская акадэмія навук Французская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук ЗША BBAW[d] Гайдэльбергская акадэмія навук[d] Акадэмія навук і літаратуры ў Майнцы Гётынгенская акадэмія навук Расійская акадэмія навук Акадэмія навук і мастацтваў Паўночнага Рэйна-Вестфаліі[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Еўрапейская акадэмія[10] Баварская акадэмія навук Нідэрландская каралеўская акадэмія навук Акадэмія навук СССР[11] Польская акадэмія навук
Бітвы/войны	Другая сусветная вайна
Узнагароды і прэміі	Alfried-Krupp Science Prize[d] (2000) медаль Гельмгольца[d] (2002) Прэмія Вольфа па матэматыцы (1988) медаль Катэніуса[d] (1997) медаль Кантара[d] (2004) Прэмія імя М. І. Лабачэўскага[d] (1989) медаль Альберта Эйнштэйна[d] (1999) замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (9 чэрвеня 1994) ганаровы доктар Універсітэта Нотр-Дам[d] (1989) doctor honoris causa of the University of Warwick[d] (1980) honorary doctor of the University of Wuppertal[d] (1987) honorary doctor of the University of Göttingen[d] (1982) ганаровы доктар Оксфардскага ўніверсітэта[d] (1984) honorary doctorate of Trinity College, Dublin[d] (1992) ганаровы доктар Афінскага ўніверсітэта[d] (1993) honorary doctor of the University of Augsburg[d] Ганаровы доктар Патсдамкага ўніверсітэта[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Вучыўся ў Мюнстэрскім універсітэце, затым адзін год у Вышэйшай тэхнічнай школе Цюрыха, пад кіраўніцтвам Х. Хопфа, абараніў дысертацыю па рыманавых паверхнях. У 1952—1954 працаваў у Прынстанскім Інстытуце перспектыўных даследаванняў (Institute for Advanced Study) (ЗША). У далейшым працаваў у Бонскім універсітэце і быў дырэктарам Матэматычнага інстытута ў складзе Таварыства Макса Планка.

Асноўныя працы ў галіне алгебраічнай геаметрыі, дзе ён абагульніў класічную тэарэму Рымана-Роха і асабліва ў галіне алгебраічнай тапалогіі, дзе ён унёс важны ўклад у распрацоўку створанай М. Ацья так званай K-тэорыі. Таксама важнае значэнне маюць работы Хірцэбруха па характарыстычных класах (разам з А. Барэлем) і па гільбертаўскіх мадулярных паверхнях (разам са сваім вучнем Д. Цагірам).

Замежны член Акадэміі навук СССР (1988; з 1991 — Расійскай акадэміі навук), Французскай акадэміі навук (1989), Лонданскага каралеўскага таварыства (1994).

Зноскі

1. MacTutor History of Mathematics archive — 1994.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473'></a>
2. MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473'></a>
3. F.E.P. Hirzebruch // KNAW Past Members Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21491701'></a>
4. Atiyah M., Milnor J., Bourguignon J. et al. Friedrich Hirzebruch (1927–2012) // Notices Amer. Math. Soc. / F. Morgan — AMS, 2014. — Vol. 61, Iss. 07. — P. 706. — ISSN 0002-9920; 1088-9477 — doi:10.1090/NOTI1145

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1398883'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3751884'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q56032724'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24158'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q65196'></a>
5. Max Planck Institute for Mathematics Праверана 28 чэрвеня 2012.
6. Schechter B. Friedrich Hirzebruch, Mathematician, Is Dead at 84 // The New York Times / пад рэд. (not translated to en-us) — (untranslated): New York Times Company, (untranslated), 2012. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q9684'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q6284490'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24743245'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2529982'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q11299'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q123654684'></a>
7. Find a Grave — 1996.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056'></a>
8. https://www.ias.edu/scholars/friedrich-ernst-peter-hirzebruch
9. E. Brieskorn Singularities in the work of Friedrich Hirzebruch // J. Diff. Geom. / S. Yau — Lehigh University, 2002. — Vol. 7, Iss. 1. — P. 17–60. — ISSN 0022-040X; 1052-9233; 1945-743X; 2164-4713 — doi:10.4310/SDG.2002.V7.N1.A2

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q115162085'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q334760'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q6295090'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q622137'></a>
10. www.ae-info.org

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q107213897'></a>
11. http://www.ras.ru/win/db/show_per.asp?P=.id-52619.ln-ru.dl-.pr-inf.uk-12