Шадава

Шадава^[3][4] або Шадаў^[5], таксама Шадува́ (літ.: Šeduva) — горад у Літве, на рацэ Няўдува. Уваходзіць у склад Шавельскага павета Радзвілішкаўскага раёна, месціцца за 18 км ад Радзівілішкаў. Шадава адносіцца да этнаграфічнага рэгіёну Аўкштайція.

Горад
Шадава
літ.: Šeduva
Герб
55°46′00″ пн. ш. 23°45′00″ у. д.HGЯO
Краіна	Літва
Павет	Шаўляйскі
Раён	Радзвілішкіскі
Гісторыя і геаграфія
Першае згадванне	1539[1]
Горад з	1654
Вышыня цэнтра	87 м
Часавы пояс	UTC+2, летам UTC+3
Насельніцтва
Насельніцтва	▼2 365 чал. (1 студзеня 2023)[2]
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Паштовы індэкс	LT-82007
Паказаць/схаваць карты
Шадава
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

За часамі Вялікага Княства Літоўскага Шадава (ст.-бел.: Шадово^[3]) было сталіцай аднаго з трактаў Жамойцкага староства. У 1654 годзе вялікі князь і кароль Ян II Казімір Ваза надаў Шадаву магдэбургскае права, у 1672 годзе Міхал Вішнявецкі пацвердзіў магдэбургскае права і надаў герб^[4].

У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай 1795 года Шадава апынулася ў складзе Расійскай імперыі. У другой палове XIX стагоддзя ў Шадаве былі праваслаўная мураваная царква, мураваны каталіцкі касцёл, мураваная сінагога, жыдоўскі малітоўны дом, 48 склепаў (9 мураваных), пачатковая школа, дом прытулку для 12 бедных, месца побыту камісара 4-й паліцыйнай акругі, паштовая станцыя, тэлеграф, чыгуначная станцыя^[4]. Хрысціянскія жыхары займаліся земляробствам, жыды займаліся рамёствамі і гандлем. Таргі былі кожны чацвер, кірмашы 6 разоў на год^[4]. У канцы XIX стагоддзя Шадава было заштатным горадам Шавельскага павета Ковенскай губерні.

За часамі Першай сусветнай вайны ў 1915 годзе тэрыторыя акупаваная войскамі Германскай імперыі. З 1918 года ў складзе Літвы. З 1940 года ў Літоўскай ССР. У 1950—1962 гадах Шадава было цэнтрам Шадаўскага раёна.

З 1990 года ў складзе адноўленай незалежнай Літвы.

Насельніцтва

Паводле даных перапісу 1897 года ў ім пражывала 4474 чалавек, у тым ліку яўрэі — 56,1 %; літоўцы — 31,4 %; палякі — 8,7 %; рускія — 1,5 %; немцы — 1,3 %^[6].

Год Колькасць 1833 738 [7] 1845 2 210 [7] 1897 4 474 [7][8] 1902 4 537 [1] 1923 3 186 [7] 1959 3 253 [7] 1970 3 309 [7] 1989 3 584 [7] Год Колькасць 2001 3 400 [7] 2001 3 420 [2] 2002 3 354 [2] 2003 3 320 [2] 2004 3 314 [2] 2005 3 261 [2] 2006 3 205 [2] 2007 3 173 [2] Год Колькасць 2008 3 175 [2] 2009 3 128 [2] 2010 3 082 [2] 2011 2 934 [2] 2012 2 819 [2] 2013 2 752 [2] 2014 2 662 [2] 2015 2 636 [2] Год Колькасць 2016 2 615 [2] 2017 2 585 [9] 2018 2 525 [10] 2019 2 546 [11] 2020 2 529 [11] 2021 2 421 [2] 2022 2 379 [11] 2023 2 365 [2]

Вядомыя асобы

• Ян Антоні Пашакоўскі (1684—1757) — педагог, гісторык, тэолаг і выдавец