Юзаф Цыранкевіч

Юзаф Цыранкевіч (польск.: Józef Adam Zygmunt Cyrankiewicz; 23 красавіка 1911, Тарнаў — 20 студзеня 1989, Варшава) — польскі палітычны дзеяч. Прэм’ер-іністр ПНР у 1947—1952 і 1954—1970. Старшыня Дзяржаўнага савета ПНР у 1970—1972.

Юзаф Цыранкевіч
польск.: Józef Cyrankiewicz
Прэм'ер-міністр Рэспублікі Польшча 6 лютага 1947 — 20 лістапада 1952
Папярэднік	Эдвард Асубка-Мараўскі
Пераемнік	Балеслаў Берут
Старшыня Савета Міністраў ПНР 18 сакавіка 1954 — 23 снежня 1970
Папярэднік	Балеслаў Берут
Пераемнік	Пётр Ярашэвіч
Сакратар ЦК ПАРП 1948 — 1970
Член Палітбюро ЦК ПАРП 1954 — 1970
Старшыня Дзяржаўнага савета ПНР 23 снежня 1970 — 28 сакавіка 1972
Папярэднік	Марыян Спыхальскі
Пераемнік	Генрык Яблонскі
Нараджэнне	23 красавіка 1911(1911-04-23)[1][2][…] Тарнаў, Аўстра-Венгрыя[3][4]
Смерць	20 студзеня 1989(1989-01-20)[1][2][…] (77 гадоў) Варшава, Варшаўскае сталічнае ваяводства, Польская Народная Рэспубліка[5]
Месца пахавання	Вайсковыя могілкі Павонзкі[d]
Бацька	Юзаф Цыранкевіч Старэйшы
Маці	Рэгіна Шлапак
Жонка	Іаана Галіна Мунк-Ляшчынская Ніна Андрыч Крысціна Тэмпская
Нацыянальнасць	паляк
Веравызнанне	атэізм
Партыя	ПАРП Польская сацыялістычная партыя[d] Polish Socialist Party (1944-1948)[d] (1948) Polish Socialist Party – Freedom, Equality[d]
Член у	Саюз узброенай барацьбы Kampfgruppe Auschwitz[d] Саюз барацьбітаў за вольнасць і дэмакратыю[d]
Адукацыя	Ягелонскі ўніверсітэт
Род войскаў	People's Guard – Freedom, Equality, Independence[d]
Узнагароды	Ордэн Будаўнікоў Народнай Польшчы Ордэн Адраджэння Польшчы 1-й ступені Ордэн Крыж Грунвальда II ступені Партызанскі крыж Медаль «У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна»
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Член Польскай сацыялістычнай партыі (ППС) у 1931—1948 гадах, дзеяч Саюза незалежнай сацыялістычнай моладзі. Па прафесіі журналіст. У 1935-39 сакратар Кракаўскага акруговага камітэта Польскай сацыялістычнай партыі. Падчас Другой сусветнай вайны паручнік Юзаф Цыранкевіч прыняў удзел у адбіцці ўварвання нямецкіх войскаў, быў членам падпольнай ваеннай арганізацыі Гвардыя Людова — Незалежнасць, Свабода, Роўнасць (Gwardia Ludowa WRN) з 1940 года ў складзе СВБ, вязень Асвенцыма і Маўтхаўзена ў 1942—1945 гадах. У 1945-48 генеральны сакратар ЦВК ППС. У 1946 міністр ва ўрадзе нацыянальнага адзінства; у 1947-52 прэм’ер-міністр. У 1948-72 член Палітбюро ЦК Польскай аб’яднанай рабочай партыі. У 1952-54 віцэ-прэм’ер, у 1954—1970 старшыня Савета Міністраў, у 1970-72 старшыня Дзяржаўнага савета ПНР. З 1973 старшыня Усепольскага камітэта прыхільнікаў міру.

З 1948 года член ПАРП. Даўжэй астатніх у гісторыі Польшчы займаў пасаду прэм’ер-міністра. Лічыўся другім чалавекам у ПАРП. Адрозніваўся кансерватызмам. Падпісаў Варшаўскі дагавор ад імя ПНР. Падчас Польскага палітычнага крызісу 1968 актыўна падтрымліваў антысеміцкую кампанію, што падарвала яго ўласныя пазіцыі; калі Уладзіслаў Гамулка страціў пасаду 1-га сакратара ЦК ПАРП, у адстаўку вымушаны быў сысці і Цыранкевіч.

У 1946—1968 гадах быў жанаты з актрысай Нінай Андрыч.

Зноскі

1. Jozef Cyrankiewicz // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Józef Cyrankiewicz // filmportal.de — 2005. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q15706812'></a>
3. Циранкевич Юзеф // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
4. Auschwitz Prisoners Database Праверана 12 сакавіка 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q106652007'></a>
5. Deutsche Nationalbibliothek Record #119518503 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 31 снежня 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>