Янаш II Запальяі

Я́наш II Жыгімонт За́пальяі (венг.: Zápolya/Szapolyai János Zsigmond, харв.: Ivan Žigmund Zapolja; 18 ліпеня 1540, Буда, Каралеўства Венгрыя — 14 сакавіка 1571, Дзюлафехервар, Трансільванія, Каралеўства Венгрыя).

Янаш II Жыгімонт Запальяі
венг.: Zápolya/Szapolyai János Zsigmond харв.: Ivan Žigmund Zapolja
Янаш II Жыгімонт Запальяі (1540—1571)
Князь Трансільваніі 1570 — 1571
Папярэднік	Янаш Запальяі
Пераемнік	Стэфан Баторый
Кароль Венгрыі 1540 — 1571
Папярэднік	Янаш I Запальяі
Пераемнік	Максіміліян II
Нараджэнне	7 ліпеня 1540(1540-07-07)[1] Буда, Каралеўства Венгрыя
Смерць	14 сакавіка 1571 (30 гадоў) Алба-Юлія, Княства Трансільванія
Месца пахавання	Сабор Святога Міхаіла
Род	Запальяі[d]
Бацька	Ян Запальяі[2]
Маці	Ізабела Ягелонка[2]
Веравызнанне	каталіцтва
Партыя	палітык да ўзнікнення палітычных партый[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Быўшы спадчыннікам свайго бацькі Янаша I Запальяі, быў каралём Венгрыі з 1540 па 1570, але большую частку гэтага перыяду краінай кіравала яго маці Ізабела Ягелонка пры падтрымцы Сулеймана I Цудоўнага. Янаш прыняў Эдыкт Турда, першы масавы дэкрэт рэлігійнай свабоды ў сучаснай гісторыі Еўропы (1568) і падтрымаў стварэнне адзінай царквы ў Трансільваніі. Янаш атрымаў прызнанне і за адкрыты дыялог паміж усімі рэлігійнымі бакамі. Ён спансаваў публічныя дэбаты паміж каталікамі, лютэранамі, кальвіністамі і унітарыстамі.^[3] Іншыя рэлігійныя групы, уключаючы яўрэяў, мусульман, і шматлікіх праваслаўных хрысціян, атрымалі талерантнасць, але не законныя гарантыі свабоды рэлігіі.^[4]

Пасля свайго адрачэння ад тытула караля Венгрыі (на карысць Габсбургаў) ён становіцца князем Трансільваніі (1570—1571). Ён адпісаў свой трон свайму скарбніку, Каспару Бекешу, але арыстакратыя не прыняла гэта рашэнне і абрала Стэфана Баторыя ў якасці ваяводы. Гэта прывяло да кароткай грамадзянскай вайны, якая скончылася перамогай Баторыя.

Зноскі

1. Deutsche Nationalbibliothek Record #135868157 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 15 кастрычніка 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
2. Lundy D. R. The Peerage

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67129259'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q21401824'></a>
3. Read The Spirit — Interfaith Heroes Magazine — 2nd Annual Interfaith Heroes Month No. 12: Queen Isabella & King John
4. Miklós Molnár, A Concise History of Hungary, Cambridge University Press, 2001, p. 110.