Ільдэфонс Дзяменцьевіч Анцыпа

Ільдэфонс Дзяменцьевіч Анцыпа (1815(?), в. Мілавань каля Гродна — 6 чэрвеня 1863, Магілёў) — удзельнік рэвалюцыйнага руху ў Беларусі і Польшчы^[1], публіцыст.

Ільдэфонс Дзяменцьевіч Анцыпа
Дата нараджэння	мерк. 1815
Месца нараджэння	Гродзенская губерня, Літоўскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя
Дата смерці	6 (18) чэрвеня 1863
Месца смерці	Магілёў, Магілёўская губерня, Расійская імперыя
Грамадзянства	Расійская імперыя
Бітвы/войны	Паўстанне 1830—1831 гадоў, Паўстанне 1863—1864 гадоў

Ільдэфонс Анцыпа нарадзіўся ў 1815 годзе ў сям’і памешчыка ў Мілаване Слонімскага павета. Вучыўся ў Слонімскім павятовым вучылішчы. Ва ўзросце 16 год браў удзел у паўстанні 1830-31^[1], пасля яго задушэння расійскімі ўладамі быў вымушаны эміграваць у Францыю^[1]. Там праявіў сябе як публіцыст, друкуючы артыкулы пра паўстанцкую ўзброеную барацьбу, стаў сябрам Дэмакратычнага таварыства польскага^[pl] ў Парыжы. Калі ў Еўропе пачалася рэвалюцыя 1848, ён быў на Познаньшчыне, якая ў той час належала Прусіі; камандаваў паўстанцкім сялянскім атрадам^[1]. Праз паразу паўстання павярнуўся да Парыжу. У 1859 здолеў вярнуцца на Радзіму і жыў у Быхаўскім павеце Магілёўскай губерні ў маёнтку свайго брата. За Анцыпам быў зладжаны паліцэйскі нагляд^[1]. Калі пачалося паўстанне 1863, адразу далучыўся да яго і 24.4.1863 узначаліў паўстанцкі атрад у Быхаўскім павеце. Абвясціў вызваленне сялян ад павіннасцей і бясплатнае карыстанне памешчыцкай зямлёй, свабоду і роўнасць^[1].

10.5.1863^[1] яго атрад быў разбіты расійскімі войскамі. Ваенна-палявы суд прыгаварыў Анцыпу да смяротнага пакарання. Быў расстраляны ў Магілёве^[1].

Зноскі

1. Анципа Ильдефонс Дементиевич // Биографический справочник. — Мн.: «Белорусская советская энциклопедия» имени Петруся Бровки, 1982. — Т. 5. — С. 28. — 737 с..