Вілем Менгельберг

Ві́лем Ме́нгельберг (Willem/Joseph Wilhelm Mengelberg; 28 сакавіка, 1871 — 22 сакавіка 1951) — нідэрландскі дырыжор.

Вілем Менгельберг
Асноўная інфармацыя
Імя пры нараджэнні	англ.: Joseph Wilhelm Mengelberg ням.: Jozef Willem Mengelberg англ.: Joseph William Mengelberg
Дата нараджэння	28 сакавіка 1871(1871-03-28)[1][2][…]
Месца нараджэння	Утрэхт, правінцыя Утрэхт, Нідэрланды, Каралеўства Нідэрландаў[3][4][…]
Дата смерці	22 сакавіка 1951(1951-03-22)[1][3][…] (79 гадоў)
Месца смерці	Zuort[d], кантон Граўбюндэн, Швейцарыя[3][5]
Месца пахавання	Friedhof Friedental[d]
Краіна	Каралеўства Нідэрландаў[6]
Бацька	Friedrich Wilhelm Mengelberg[d]
Альма-матар	Кёльнская вышэйшая школа музыкі[d][4]
Месца працы	Утрэхцкі ўніверсітэт[3]
Музычная дзейнасць
Педагог	Theodorus Leonardus van der Wurff[d][4], Richard Hol[d][4], Martinus Wilhelm Petri[d][4] і Johan Cornelis Marius van Riemsdijk[d][4]
Прафесіі	дырыжор, кампазітар, выкладчык універсітэта
Інструменты	фартэпіяна[4], арган[d][4] і вакал[4]
Жанры	класічная музыка
Лэйблы	Telefunken[d], Philips Records[d], Teldec[d] і Columbia Graphophone Co. Ltd.[d]
Выхаванцы	Jeannette Belinfante[d][4]
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Нарадзіўся ва Утрэхце, Нідэрланды, быў чацвертым з 16 дзяцей у бацькоў нямецкага паходжання. Навучаўся ў Кёльнскай кансерваторыі.

Менгельберг здабыў сусветную вядомасць як галоўны дырыжор Каралеўскага аркестра Канцэртгебаў у перыяд ад 1895 да 1945 года. У 1902 годзе ён пазнаёміўся з Малерам, быў яго добрым сябрам i прапагандаваў яго творы ў Нідэрландах. Малер часта бываў у Галандыi на прэм'ерах сваіх твораў і нават уносіў змяненні ў некаторыя з іх, каб прыстасаваць сваю музыку да акустыкі Канцэртгебаў. У 1920 годзе, святкуючы 25-годдзе ўзначальвання Аркестру Канцэртгебаў, Менгельберг арганізаваў Фестываль музыкі Малера (Mahlerfeest) ў Амстэрдаме. Гэта была ўнікальна падзея сусветнага маштабу, калі на працягу 10 дзён у адным горадзе, адным аркестрам і адным дырыжорам былі выкананыя ўсе сімфанічныя творы Малера.

Менгельберг вядомы таксама як цудоўны інтэрпрэтатар твораў Рыхарда Штраўса, Бетховена, Брамса, Чайкоўскага. Яго стыль вызначаўся надзвычайнай экспрэсіўнасцю і тэмпавай вольнасцю, насычаным гучаннем аркестру. У працэсе работы над тым ці іншым творам ён дазваляў сабе ўносіць змяненні ў арыгінальныя тэксты кампазітараў.

Праз тое, што Менгельберг працягваў сваю працу ў час Другой cусветнай вайны, супрацоўнічаючы з акупацыйным рэжымам, у 1945 годзе яму былa забароненая дырыжорская дзейнасць у Нідэрландах. Апошнія 6 гадоў жыцця правёў у Швейцарыі.

Зноскі

1. Joseph Wilhelm Mengelberg // Biografisch Portaal — 2009. Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372'></a>
2. Willem Mengelberg // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. Catalogus Professorum Academiae Rheno-Traiectinae Праверана 5 лютага 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q23825128'></a>
4. Onze Musici — Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1911. — вып. 2. — С. 142. — 300 с.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q71545438'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q34370'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q10954218'></a>
5. Archivio Storico Ricordi — 1808. Праверана 3 снежня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q3621644'></a>
6. LIBRIS — Каралеўская бібліятэка Швецыі, 2018. Праверана 24 жніўня 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q953058'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1798125'></a>