Сафія Адлерспарэ

Сафія Адальфіна Адлерспарэ (шведск.: Sophie Adlersparre; 6 сакавіка 1808 года — 23 сакавіка 1862 года) — шведская мастачка.

Сафія Адлерспарэ
Імя пры нараджэнні	Sophie Adlersparre
Дата нараджэння	6 сакавіка 1808(1808-03-06)[1][2][…]
Месца нараджэння	Отэнбю[d], Мербілонга, лен Кальмар, Швецыя[2][3]
Дата смерці	23 сакавіка 1862(1862-03-23)[2][4][…] (54 гады)
Месца смерці	царква святой Яўгенні[d], камуна Стакгольм, лен Стакгольм, Швецыя[5]
Месца пахавання	рымска-каталіцкія могілкі[d][6]
Грамадзянства	Швецыя[7]
Бацька	Аксель Адлерспарэ[d][3]
Род дзейнасці	мастачка
Жанр	партрэт[2]
Уплыў	Леон Канье[d], Карл Густаў Кварнстрём[d], Йохан Густаў Сандберг[d] і Олаф Йохан Сёдермарк[d]
Уплыў на	Амалія Ліндэгрэн[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзілася 6 сакавіка 1808 года ў шведскай камуне Мёрбюлонга. Бацька Сафіі — лютэранскі дваранін, Аксель Адлерспарэ (1763—1838), губернатар вострава Эланд, маці — Караліна фон Арбін. Цікавасць да выяўленчага мастацтва выявілася ў дачкі з дзяцінства. Першапачаткова дзяўчынка вучылася жывапісу ў мастака Карла Густава Педерсена, які папаў на востраў Эланд пасля караблекрушэнне. У 1830 годзе сям’я пераехала ў Стакгольм. Сафія атрымала адукацыю ў мастакоў Карла Густава Кварнстрэма (1810—1867), Ёхана Густава Сандберга і Олафа Ёхана Сёдермарка (1790—1848). Дэбютавала як мастаяка у 1836 годзе, калі прынцэса Жазэфіна Лейхтэнбергская, будучая каралева Швецыі, замовіла ў яе свой партрэт.

Творчасць

Для вывучэння мастацтва жывапісу Адлерспарэ зрабіла некалькі паездак у Германію, Італію і Францыю. У 1839-1840-х гадах яна вучылася ў Парыжы ў Леона Канье, пазнаёмілася з мастакамі Карлам Вальбомам і Перам Вікенбергам. Па вяртанні ў Швецыю адкрыла школу мастацтва, дзе сярод яе вучняў была шведская мастачка Амалія Ліндэгрэн.

У 1845 годзе каралева Швецыі аплаціла Сафіі далейшую вучобу ў Парыжы; у 1845—1846 гадах яна вучылася ў Дрэздэне ў нямецкіх мастакоў Юхана Крысціяна Клаўсена Даля і Каспара Давіда Фрыдрыха, яны разам капіявалі карціны старых майстроў. У 1851—1855 гадах жыла і вучылася ў гарадах Мюнхен, Балоння, Фларэнцыя і Рым. У Рыме яна была членам шведскай і нямецкай калоніі мастакоў, удзельнічала ў руху Назарэйцаў, якім кіраваў мастак Фрыдрых Овербек.

У Рыме Сафія Адлерспарэ перайшла ў каталіцтва, напісала партрэт папы Пія IX. У яе працах гэтых гадоў адчувалася ўплыў рамантызму і жывапісу мастака Рафаэля. У 1855 годзе Адлерспарэ наведала Швецыю, дзе яе работы былі выстаўлены ў каралеўскім палацы.

У 1862 годзе Адлерспарэ вярнулася на пастаяннае жыхарства ў Швецыю. Там ёй была прызначаная пенсія ад Litteratörernas och Artisternas pensionsförening. Неўзабаве пасля атрымання першага плацяжу мастачка памерла.

У цяперашні час карціны Сафіі Адольфіны Адлерспары захоўваюцца ў Гарадскім музеі Стакгольма, Нацыянальным музеі Швецыі («Прынцэса Жазэфіна», 1841; «Партрэт Оскара першага», 1846; «Аксель фон Арбін і Генрыэта», 1858 і інш.), у замку Крагехольм і ў прыватных калекцыях. Шэраг партрэтаў членаў каралеўскай сям’і, партрэт Пія IX знаходзяцца ў каралеўскіх калекцыях.

Галерэя

• 
  Партрэт прынцэсы Жазэфіны Лейхтэнбергскай
• 
  Партрэт прынцэсы Жазэфіны Лейхтэнбергскай
• 
  Партрэт Марыі Дзіцш
• 
  Аўтапартрэт
• 
• 
• 
• 
  Партрэт мужчыны
• 
  Партрэт Генрыэтты Фрэдрыкі фон Арбін і Акселя Ота фон Арбін

Зноскі

1. RKDartists Праверана 23 жніўня 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517'></a>
2. Sophie Adolphine Adlersparre — 1917.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q379406'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1724971'></a>
3. Ås (Kalmar län) kyrkoarkiv, Husförhörslängder, SE/VALA/00464/A I/1 (1806-1822), bildid: C0029441_00198 Праверана 27 сакавіка 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q10527384'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q64166606'></a>
4. Sofia Adolfina Adlersparre — OUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q217595'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24255573'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1547776'></a>
5. S:ta Eugenia katolska församlings kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, latinska, SE/SSA/0108/F I/1 (1801-1868), bildid: 00067712_00171 Праверана 4 лютага 2020.
6. A. S. Adlersparre // https://gravar.se/forsamling/katolska-kyrkogarden-i-stockholm/katolska-kyrkogarden/0/ix/a-s-adlersparre — Gravar.se. Праверана 27 сакавіка 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q28008113'></a>
7. KulturNav — 2016. Праверана 28 лютага 2016.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q16323063'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q16323066'></a>