Странгілаідэс стэркараліс

Странгілаідэс стэркараліс (Strongyloides stercoralis) — від паразітычных круглых чарвей з сямейства Strongyloididae, які выклікае ў чалавека странгілаідоз. Распаўсюджаны ў краінах пераважна з трапічным і субтрапічным кліматам, ва ўмераным поясе рэгіструюцца рэдкія выпадкі заражэння (Закаўказзе, Малдова, Украіна, паўднёвыя рэгіёны Расіі, Беларусь^[1]).

Странгілаідэс стэркараліс
Strongyloides stercoralis, фарбаванне ёдам
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Першаснаротыя Без рангу:  Ecdysozoa Без рангу:  Nematoida Тып:  Круглыя чэрві Клас:  Chromadorea Атрад:  Рабдытыды Сямейства:  Странгілаідыды Род:  Странгілаідэсы Від:  Странгілаідэс стэркараліс
Міжнародная навуковая назва
Strongyloides stercoralis Bavay, 1876
Сінонімы
Anguillula stercoralis Bavay, 1876
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы NCBI   6248 EOL   2926506

Чарвяк валодае складаным і унікальным для нематод цыклам развіцця (упершыню апісаны Рудольфам Лейкартам у 1882 годзе), які складаецца з двух пакаленняў — свабодна жывучага (рабдытыформныя лічынкі) і паразітычнага (філярыяпадобныя лічынкі) — з трыма фазамі развіцця: дарослая асобіна, рабдытыформная лічынка, філярыяпадобныя лічынка. Свабодна жывучыя чарвякі могуць пераходзіць на паразітычны спосаб жыцця ў залежнасці ад умоў навакольнага асяроддзя.

Будова

Самка паразітычнага пакалення мае ніткападобную форму, памерам 2,2 × 0,04 мм і звужанае да галаўнога канца цела. Самцы маюць даўжыню каля 0,7 мм. Ротавая адтуліна акружана невялікімі губамі. У самцоў хваставы канец канічна завостраны і загнуты на брушны бок.

Жыццёвы цыкл

Месца паразітавання ў арганізме чалавека — дванаццаціперсная кішка і верхнія аддзелы худой кішкі. Самцы гінуць адразу пасля капуляцыі і выдаляюцца са спаражненнямі. Від паразітуе толькі ў чалавека. Геагельмінт. Інвазійныя філярыяпадобныя лічынкі пранікаюць праз скуру, радзей праглытваюцца з ежай. Яны трапляюць у крывяносныя сасуды і з токам крыві заносяцца ў сэрца, а затым у лёгкія. Ужо ў альвеолах частка лічынак пераўтвараецца ў палаваспелыя формы. З дыхальных шляхоў паразіты трапляюць у рот і заглынаюцца, пасля чаго паразітуюць у тонкай і дванаццаціперснай кішках. Апладненне адбываецца ў бронхах, трахеях або кішках.

Аплодненыя самкі адкладаюць яйцы, з якіх у кішках чалавека выходзяць рабдытыдныя лічынкі. З фекаліямі яны выкідваюцца вонкі. У знешнім асяроддзі рабдытыдныялічынкі харчуюцца раскладальнымі рэчывамі, ліняюць, ператвараюцца ў філярыяпадобныя, дасягаюць інвазійнай сталасці. Акрамя гэтага шляху развіцця ў дадзенага віду магчымыя яшчэ два:

1. частка лічынак у глебе ператвараецца ў самцоў і самак свабоднажывучага пакалення, якое харчуецца арганічнымі рэчывамі. Свабоднажывучыя самкі апладняюцца, адкладаюць яйцы, з якіх выходзяць рабдытыдныя лічынкі. У залежнасці ад умоў асяроддзя лічынкі могуць ператварацца або ў палаваспелыя формы наступнай генерацыі або ў філярыяпадобных лічынак, здольных заразіць чалавека;
2. рабдытыдныя лічынкі могуць затрымацца ў кішках і пасля лінькі пераходзяць у філярыяпадобную стадыю, якая, не выходзячы з арганізма чалавека, праходзіць увесь цыкл развіцця ў яго органах.

Зноскі

1. Скрипова, Л. В. Случай стронгилоидоза в Беларуси / Л. В. Скрипова, Л. Н. Штейн, А. Г. Рудовая // Здравоохранение Беларуси. — 1992. — № 12. — С. 50 — 51