M1 Garand

An M1 Garand pe M1 Rifle hervez e anv ofisiel en US Army, zo ur fuzuilh damaotomatek kambret e .30-06 Springfield. Arm-skoaz standart kalz soudarded stadunanat war-droad e voe da vare an Eil Brezel-bed.

M1 Garand
Ur fuzuilh Garand M1 miret en Armémuseum (Stockholm, Sveden)
Kinnig
Bro	Stadoù-Unanet Amerika
Doare	Fuzuilh damaotomatek
Mont en-dro	Tennata dre amprest gazoù
Munisionoù	.30-06 Springfield (stummoù kentañ) 7,62 × 51 mm
Produerien	Springfield Armory Winchester Beretta Ha reoù all
Skouerennoù produet	5.468.772
Mare implij	1936-1957 (evel arm standart arme SUA)
Pouez ha muzulioù (stumm orin)
Mas	4,313 kg
Hirder	1.107 mm
Hirder ar c'hanol	609 mm
Perzhioù all
Hed-tenn pleustrek	457 m
Tizh mont e-maez ar boledoù	855 m/s
Endalc'h	Klip 8 kartouchenn
Lezenn
Rummad e Bro-C'hall	B

Istor

Tres displegañ ur fuzuilh M1 Garand

E deroù ar bloavezhioù 1930 e klaske arme Stadoù-Unanet modernizaat o armoù-skoaz o tilezel ar fuzuilhoù-morailh Springfield M1903. An ijinour kanadian-stadunanat John Garand a laboure e arsanailh Springfield a ginnigas ur fuzuilh damaotomatek nevez. Dibabet e voe e 1932 gant an US Army, met lakaet e voe er servij da vat e 1936 hepken. Mont a rae en-dro gant ur sistem amprest gazoù^[1]. War an tachennoù-emgann e tiskouezas bezañ fiziapl ha solut. Ar jeneral Patton a zeskrivas ar Garand M1 evel « ar gwellañ ostilh d'en em gannañ bet ijinet biskoazh »^[2].

Fuzuilh diazez al lu stadunanat e-pad an Eil Brezel-bed ha Brezel Korea e voe. Un dra vat e oa evit ar soudarded amerikan a oa gante ur fuzuilh damaotomatek modernoc'h evit ar fuzuilhoù-morailh diazez Arisaka 99 japanat pe Karabiner 98k alaman. Ne voe ket bet implijet kalz e-pad Brezel Vietnam. Darn eus an M1 a oa bet savet evit nerzhioù lu Stadoù-Unanet Amerika ; en desped da-se, kantadoù a vilieroù anezho a voe savet ha roet evel harp brezel da gevredidi ar vro goude an Eil Brezel-bed. Implijet e vez ar Garand c'hoazh hiziv-an-deiz dreist-holl evit an unvezioù-dibunañ pe gourdoniñ. Implijet e vez ivez gant siviled evit ar chase, ar sportoù tennañ pe evel arm dastumadeg. Unan eus ar fuzuilhoù damaotomatek eildorn gwerzhet ar muiañ er Stadoù-Unanet e oa e 2025 c'hoazh^[3].

Garand thumb

Pourvezet e vez an M1 Garand dre ur c'hlip 8 kartouchenn. Ur wech sanket ar c'hlip en arm penn-da-benn e lak golo ar gulasenn d'en em serriñ hec'h-unan buan a-walc'h. Ma ne vez ket dalc'het ar golo-mañ gant loc'henn ar gulasenn e c'hall gloazañ biz-meud an den a implij anezhañ evit bountañ ar c'hlip. Bezañ bloñset e viz-meud gant golo kulasenn an M1 a oa ken boutin e voe anvet Garand thumb (Biz-meud Garand) ar c'hloazadenn-mañ gant ar soudarded stadunanat da vare an Eil Brezel-bed. Ur skouer eus ar Garand thumb a zo taolennet war biz-meud ar sniper Daniel Jackson er film Saving private Ryan (1998).

Adstummoù

E-touez an niver uhel a adstummoù savet diwar ar Garand e c'haller menegiñ ar re nesañ ;

• M1C hag M1D : stummoù fuzuilhoù-resisted, dezhe ul lunedenn M84, hag ur c'huzh-tan e beg ar c'hanol peurliesañ ;
• M1E14, adkambret e 7,62 × 51 mm evit an US Navy e deroù ar bloavezhioù 1950.

Skeudennoù

• 
  Ur soudard yaouank eus an droadegiezh hobregonet stadunanat o poziñ gant ur fuzuilh Garand e 1942.
• 
  Soudard stadunanat e-kichen Saint-Lo e 1944.
• 
  M1 Garand gant ur banner-greunadennoù ouzhpenn
• 
  Soudarded etiopian e-pad Brezel Korea gante un M1 Garand (a-zehou) warni ur c'huzh-tan, hag ur garabinenn M1 (a-gleiz).
• 
  Ur soudard stadunanat gant prizonidi komunour e-pad Brezel Korea
• 
  Soudarded an USMC o tibunañ gant fuzuilhoù M1 Garand warne baionetezioù