Perwenan

Perwenan (er vro, distaget [pɛr'we:nãn]), pe Penwenan (pelloc'h, distaget [pɛn'we:nãn]), a zo ur gumun eus Breizh, en arvor Treger^[2], e kanton Landreger, e departamant Aodoù-an-Arvor.

Perwenan
Chapel Porzh-Gwenn
Anv gallek (ofisiel)	Penvénan
Bro istorel	Bro-Dreger
Melestradurezh
Departamant	Aodoù-an-Arvor
Arondisamant	Lannuon
Kanton	Landreger
Kod kumun	22166
Kod post	22710
Maer Amzer gefridi	Denise Prud'homm 2020-2026
Etrekumuniezh	Lannuon-Treger Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro Treger ha Goueloù
Lec'hienn Web	Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs	2 548 ann. (2022)[1]
Stankter	211 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 48′ 44″ Norzh 3° 17′ 37″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 45 m bihanañ 0 m — brasañ 92 m
Gorread	12,07 km²
Perwenan
kemmañ

Douaroniezh

Perwenan zo ur gumun war lez Mor Breizh.

Kumunioù amezek

• Er c'hornôg : an Trevoù,
• Er reter : Plougouskant,
• Er mervent : Priel,
• Er su : Kamlez, hag ur c'harter anvet Kerwenan e brezhoneg.

Karterioù

• Bugelez : kêriadenn hag aod,
• Pelineg : bae,
• Porzh-Gwenn.

• 
  Porzh-Gwenn
• 
  Porzh-Gwenn

• E-tal Perwenan emañ Inizi Bugelez hag en o zouez emañ Gweltaz, Enez Ilieg, Marker...

Anv

Stummoù skrivet

• Bernard Tanguy : Plebs Penvean, Xvet-XIvet; Pennguenan, 1160; eccl. de Penvennan, 1163; eccl. S. Petri de Penguennan, vers 1180; Penguenan, 1228; Penguennan, Penvennan, 1330; Penguenan, fin XIVè s.; Penguennan, 1464; Penvenan, 1731
• Erwan Vallerie : Penguennan, 1160; Penvennan, 1163; Penguennan, 1165; Peneguan, 1188; Penvennan, Penguennan, 1330; Penguenan, 1429, Penguennan, 1516; Pla~guenon, 1630; Penguenan, 1636; Penvenant, 1779

Gerdarzh

War a seblant, diwar anv ul leanez Gwenan^[3].

Ardamezioù

"Geotet, e deir gebrenn en gul, eilet gant teir gwenanenn en aour; e gab en erminoù"^[4]

Hervez Froger & Pressensé ː "Geotet, e gebrenn en argant, karget gant tri tintenn en gul an eil dreist egile, heuliet gant teir gwenanenn en aour; e gab en argant e bemp erminig"^[4]

Sturienn ː Nerz kalon bepred, douster ivez

Aozer ː J.P. Fernandez.

Istor

Kavet e vez taolioù-maen ha peulvanoù er barrez.

Degemeret e voe skrivagnerien veur enni ivez evel Anatol ar Braz, difennet glad sevenadurel ar gumun ha hini Treger gantañ, ar c'hontadennoù hag ar mojennoù peurgetket, pe Jean Guéhenno, eus an Akademiezh c'hall, kement ha livourien ha sonerien, ha pennoù-bras zo eus ar Rezistañs ivez evel André Postel-Vinay, Pierre Lefaucheux, pe Marie-Hélène Lefaucheux c'hoazh, homañ ziwezhañ o kemer perzh en emdroadur gwir etrebroadel ar maouezed.

Brezel-bed kentañ

• Brezel-bed kentañ : 110 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, 13 e 1914, 35 e 1915, 17 e 1916, 16 e 1917 ha 29 er prantad 1918-1922^[5], d.l.e. 3,96% eus poblañs ar gumun e 1911.

Eil Brezel-bed

• 52 zen a varvas abalamour d'ar brezel^[5].
• D'ar 16 a viz C'hwevrer 1943 e voe diskaret gant an nijerezioù alaman ur B-17F eus an US Army Air Force, marilhet 42-2967 ha kodet PU-G, ha lesanvet "Shak Hak", er-maez da Borzh-Gwenn ha kollet e voe an 10 nijer a oa e bourzh. Ne voe ket adkavet o c'horfoù^[6].

Monumantoù ha traoù heverk

An iliz katolik er bourk.

Diavez

• 

Diabarzh

Chapel Itron-Varia Porzh-Gwenn (XVI^vet kantved)

Diavez

• 
  Porzh-Gwenn. Chapel. 1931
• 
  Porzh-Gwenn. Visages de la Bretagne. 1944
• 
• 
• 
• 
  Porzh-Gwenn. Chapel. An tour hag an nor

Diabarzh

• 
  Porzh-Gwenn. Chapel. Nev

Kalvar e Porzh-Gwenn

• 

Monumant ar re varv

• 

Poblañs

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Tud vrudet

• Gwenc'hlan, an diouganer, o chom e Porzh-Gwenn.
• Anatol ar Braz, dastumet gantañ meur a gontadenn er barrez.
• Ambroise Thomas, sonaozour.
• Charles Lindbergh, an nijer brudet, a zeuas da Enez Ilieg da chom e-pad tost bloaz, o tec'hout diouzh ar re a vec'h en-dro dezhañ er Stadoù-Unanet war-lerc'h skrapadenn ha muntr e vab.
• Aldous Huxley, skrivagner eus Breizh-Veur, en doa un eil annez e kêriadenn Porzh-Gwenn ivez.
• Alexis Carrel, priz Nobel ar Vezegiezh ha perc'henn Gweltaz.
• Tina Weymouth, kanourez ha sonerez gitar-boud ar strollad Talking Heads.

Tud bet ganet eno

• Jarl-Vari Guillois, bet dibunet gantañ galv an 18 a viz Mezheven 1940 e brezhoneg er BBC, 27 a viz Mae 1910 e Porzh-Gwenn.

Tud bet marvet eno

• Jarl-Vari Guillois, bet dibunet gantañ galv an 18 a viz Mezheven 1940 e brezhoneg er BBC, 19 a viz Gouere 1994 e Porzh-Gwenn.

Ardamezeg ar familhoù

	d'Acigné, aotrounez Trogindi ː En erminoù e dreustell zivouedet en gul karget gant teir flourdilizenn en aour. Ger-ardamez : Neque terrent monstra[7]
	de Balore, aotrounez Kersaozon En sabel e c'hastell en aour a zri dour ivez en aour (GlB; PPC)

Brezhoneg

Ya d'ar brezhoneg

• D’ar 16 a viz Genver 2007 e oa bet votet ar garta Ya d'ar brezhoneg gant kuzul-kêr ar gumun.

Deskadurezh

• Klasoù divyezhek stad a zo eno abaoe 1999.
• E distro-skol 2024 e oa 50 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (31,6 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)^[8].

Krennlavarioù

• (drouk) : Perwenan, lorc'hig voan Muioc'h a voged evit a dan.
• (jentiloc'h) : An tiez bras a Berwenan / Muioc'h a c'houloù evit a dan.

Melestradurezh

• 
  Ar maerdi.

Darempredoù etrebroadel

Gevelliñ

Bro	Kêr	Abaoe
Iwerzhon	Caisleán an Chomair	2000

Keveleriñ

Bro	Kêr	Abaoe
Niger	Tabelot	2006

Liammoù diavaez

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Perwenan

a vo kavet e Wikimedia Commons.

• (br) Perwenan war lec'hienn Geobreizh

Levrlennadur

• Pol Potier de Courcy : Nobiliaire et armorial de Bretagne. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014
• Régis de Saint-Jouan : Dictionnaire des communes. Département des Côtes-d'Armor. Eléments d'histoire et d'archéologie. Conseil Général des Côtes d'Armor. Saint-Brieuc. 1990
• Bernard Tanguy : Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses des Côtes d'Armor. Chasse-Marée. ArMen. 1992
• Erwan Vallerie : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus. An Here. 1995