Австри-Унгар

Австри-Унгар, албан ёһоор Австри-Унгарай хаанта засаг (герман: Österreich-Ungarische Monarchie) гээшэ 1867 онһоо 1918 он хүрэтэр байһан Австриин эзэнтэ гүрэнэй (албан ёһоор Райхстагта түлөөлэгдэһэн хаанта уласууд ба газарнууд (герман: Die im Reichsrat vertretenen Königreiche und Länder)) болон Унгар хаанта уласай (албан ёһоор Гэгээн Стефанай унгар титимэй газарнууд (герман: Die Länder der heiligen ungarischen Stephanskrone)) үндэһэн хуулита хуби хүнэй холбоо (нюурай уни) юм. Тус холбоо 1867 оной Австри-Унгарай зүбшэлсэлгын үрэ дүн байгаад, 1867 оной 3 һарыни 30-да бии болобо. Австри-Унгар хоёр хаанта уласуудһаа (Австри ба Унгар) болон нэгэ автономито нютагһаа (1868 ондо Хорват-Унгар тэгшэдхэлэй үрэ дүндэ бии болоһон Унгарта багтаһан Хорвати-Славони) бүридэһэн. Һабсбургтан обогой засаглагдажа, Һабсбург эзэнтэ уласай һүүлшын шата мүн. 1867 оной шэнэшлэлэй һүүлдэ, Австриин болон Унгарай уласууд тэгшэ болоо. Гадаада хэрэгүүд болон сэрэгэй хүсэн нэгэдэһэн хиналта байгаашье һаа, улас гүрэнэй ондоо эмхи зургаанууд бүхы хоёр уласта амяараа байгаа.

Австри-Унгарай хаанта засаг Österreich-Ungarische Monarchie Osztrák-Magyar Monarchia
Эзэнтэ гүрэн
← 1867 — 1918 ↓
Богони һүлдэ
Уряа Indivisibiliter ac Inseparabiliter "Хубаашагүй ба хахалшагүй"
Дуулал Gott erhalte Franz, den Kaiser! Бурхан, Франц эзэн хааниие абраарай!
Австри-Унгар 1914 ондо
Ниислэл	Венэ ба Будапешт
Хэлэн(үүд)	герман, унгар[1]
Шажан	1910 оной тоосоо[2] 76.6% католик
Мүнгэн тэмдэгтэ	гюльден, кроно
Газар нютаг	681 727 км² (1918)
Хүн зон	52 800 000 (1914)
Обог удам	Һабсбург обог
Эзэн хаан
- 1867–1916	I Франц Йозеф
- 1916–1918	I ба IV Карл
' Һүүлдэ: Австриин эзэнтэ гүрэн Герман Австри Бүгэдэ Найрамдаха Арадшалһан Унгар Улас Чехословаки Бүгэдэ Найрамдаха Баруун Украинагай Арадай Улас Польшо Румыни хаанта улас Словеншүүдэй, хорватуудай ба сербүүдэй улас Серби хаанта улас Итали хаанта улас

Австри-Унгар эзэнтэ гүрэн 1914 ондо.

Дэлхэйн нэгэдүгээр дайнай урда эзэнтэ гүрэнэй хуубари.

Хуушан Австри-Унгарай нютаг дэбисхэр соо мүнөө үеын Австри, Босни ба Герцеговина, Унгар, Словаки, Словени, Хорвати, Чехи, Румыниин хахад шахуу хуби (Трансильвани болон Сучава можо) уласууд байрлана; зарим бишыхан нютагууд Италида (Трентино — Альто-Адидже), Польшодо (Малопольскын болон Подкарпатскын можо), Сербидэ (Воеводино автономито можо), Черногоридо (Котор хото) болон Украинада (Закарпатын, Ивано-Франкивскын, Львивэй, Тернопилиин ба Черновцын можонууд) байрлана.

Эзэн хаашуул

Австри-Унгарын эзэнтэ гүрэндэ Австриин эзэн хаан мүн Унгарай хаан байһан юм. 1867 онһоо 1918 он хүрэтэр, Һабсбург обог удамай хоёр хашуул байгааː

• I Франц Йозеф 1867—1916
• I Карл 1916—1918