Арюун Римэй эзэнтэ гүрэн

Арюун Римэй эзэнтэ гүрэн — (HRE; Герман: Heiliges Römisches Reich (HRR), Латин: Imperium Romanum Sacrum (IRS), Итали : Sacro Romano Impero (SRI)) 962—1806 ондо Европо түби газарай түб хэһэгтэ оршон тогтножо байһан. Арюун Римэй эзэнтэ гүрэн хаанта засаглалтай байһан (Арюун Римэй эзэн хаан).

Арюун Римэй эзэнтэ гүрэн лата: Sacrum Imperium Romanum герман: Heiliges Römisches Reich
Эзэнтэ гүрэн
←   ←   ← 962 — 1806 ↓
Туг (1400 - 1806) Һүлдэ
Дуулал Gott erhalte Franz den Kaiser (1797 - 1806) Бурхан Эзэнтэ Хаан Францые абараарай
Арюун Римэй эзэнтэ гүрэнэй газар нютаг (962 - 1806)
Ниислэл	Рома (de jure) Венэ (эзэнтэ хаанай үргөө 1483 - 1806) Регенсбург (Рейхстагай байһан газар 1663 - 1806) Прага (1346 - 1437; 1583 - 1611)
Хэлэн(үүд)	Латин, герман, итали, чех, венгри, польш
Шажан	Римэй католик шажан (хаанууд) Лютерай шажан, кальвинай шажан (зарим уласууд)
Мүнгэн тэмдэгтэ	Герман дукат
Хурал	Рейхстаг
Хүн зон	17,000,000 хүн (~1550)
Засаглалай хэлбэри	Һунгагдадаг хаанта засаг
Обог удам	14 обог удамууд, 3 обоггүй хаанууд
Эзэнтэ хаан
- 962 - 973	Ехэ Оттон I (нэгэдүгээр)
- 1792 - 1806	Франц II (һүүлшын)
Түүхэ
- 2 һарын 2 ,962	Оттон I Римэй хаан гэжэ соносхоһон
- 9 һарын 25 ,1555	Аугсбургай гэрээ
- 10 һарын 24 ,1648	Вестфалиин гэрээ
- 8 һарын 6 ,1806	Франц II-ай арсалга
Үмэнэ: Һүүлдэ: Герман Хаанта Улас Итали Хаанта Улас (дунда зуун) Бургундай Хаанта Улас Австри эзэнтэ гүрэн Прусси Рейнын Холбоо Саксони (хаанта улас) Ольденбург Гүнлиг Гольштейн Гүнлиг Сүлөөтэ Ханзын Хамбург хото Рёйсс Гүнлиг Мекленбург-Шверин Гүнлиг Швециин Померани Вальдек Гүнлиг Саксен-Ваймар Гүнлиг Саксен-Гота-Альтенбург Гүнлиг Анхальт-Дессау Гүнлиг Анхальт-Кётен Гүнлиг

Гүн тайшанарай эрхэ ашагай уламһаа энэ тэмдэгтын һүрэ хүсэн һуларшье, уламаар Дунда зуун болон Оршон сагай эхеэр тэмдэгтые шэнэшэлһэн. Энэшье нэгэдэһэн уласай бэлэг тэмдэг болоход дүхэм болоһон. Эзэнтэ гүрэнэй газар нютаг Германиин хаанта уласай түбдэ байрлажа байһан ба Италиин хаанта улас болон Бургундиин гүнлигтэй хилэ залгажа байгаа. Эзэнтэ гүрэн зуун жаахан анги, ноёд, можо, эзэн хаанай хото гэхэ мэтэ нютаг дэбисхэрһээ бүридэнэ.

I Оттон 962 ондо Германиин хаан шэрээндэ һууһан соносхоһон. Эргэн харахада тэрэ анханай Арюун Римэй хаан (Герман : Römisch-Deutscher Kaiser) болоо. Тэрээр Каролингиан удамай бэшэ анханай хаанта уласай хаан юм. Арюун Римэй һүүлэй хаан хадаа II Франц юм. Тэрэ Наполеоной дайнай үеэр 1806 ондо хаан шэрээнһээ огсоржо уламаар эзэнтэ гүрэн таража бутарһан. 1512 ондо Кёльнай Диетае дагаха тушаал гаршье Герман үндэһэтэнэй Арюун Римэй эзэнтэ гүрэн (Герман: Heiliges Römisches Reich Deutscher Nation, Latin: Imperium Romanum Sacrum Nationis Germanicæ) гэжэ нэрэдэхэ болоһон.

Арюун Римэй эзэнтэ гүрэндэ мүнөөгэй Германи, Австри, Чехи, Швейцари, Нидерланд, Лихтенштейн , Люксембург, Словени, Франциин зүүн хэһэг, Италиин хойто хэһэг, Польшын баруун хэһэг зэргэ газар нютагууд хамрагдажа байһан.