Gdiniô
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Gdiniô (téż: Gdinnô, Gdina; we zdrojach: Gdinam 1253 (kòpijô); Gdinno 1362 (kòpijô); Gdynyno 1365; Gedingen 1400; Gdingen 1414 (kòpijô); Gdinino 1534; Gdigna 1570; Gdynina 1583; Gdynge 1749; Gdingen kòl 1790; Gdingen 1879, Gdynia 1879; Gdynia, niem. Gdingen 1881; Gdynia, niem. Gdingen 1921; Gdynia Gdingen 1925; Gdynia,-i 1980 ; Gdinjô (Cenôwa), Gdiniô (Lorentz, Zëchta), Gdinnô (Lorentz), Gdina (Lorentz); pòl. Gdynia, miem. Gdingen, 1939-1945 Gotenhafen) je dredżim nôwëkszim gardã całowno pòłożonëm na Kaszëbsczéj zëmë. Gard z wiôlgą hôwingą nad sztrądã Bôłtu, pòłożony w Pòrénkòwi Pòmòrsce. Razã z Gduńskã ë Sopòtã twòrzi aglomeracëjã zwóną Trzëgard. Wedle nôrodnégò spisënkù 2021, 1.414 lëdzy, w tim gardë, ùżiwô kaszëbsczégò jãzëka w dodomù.
| Gdiniô | |
 |
 |
| POL Gdynia COA.svg | POL Gdynia flag.svg |
 | |
| Spòdlowé pòdôwczi | |
| Państwò | Pòlskô |
| Wòjewództwò | Pòmòrsczé wòjewództwò, województwo gdańskie |
| Kréz | Pòmòrsczé wòjewództwò, województwo gdańskie |
| Wiéchrzëzna | 135±1 kilometr kwadratowy |
| Pòłożenié: | 54°30' nord. 18°32' pòr. |
| Lëdztwò (2007) | 245 222 |
| Czerënkòwi numer | (+48) 58 |
| Pòcztowi kòd | 81-000 do 81-919 |
| Registracëjné tôfle | GA |
| Administracëjô | |
| Bùrméster | Aleksandra Kosiorek |
|
Adresa: Al. Marszałka Piłsudskiego 52/54
81-382 Gdiniô | |
Je nôwikszim gardã pòlsczim, jaczi nie je stolëcą wòjewództwa.
Remove ads
Pòłożenié
Geògrafné kòòrdinatë: szérzô - 54°32' N, dôłgòta - 18°32' E.
Òd 1999-gò rokù Gdiniô mô sztatus gardu na prawach krézu w Pòmòrsczim wòjewództwie.
Pòdôwczi
- Lëdztwò: 248 767 mieszkańców
- Wiéchrzëzna: 135 km²
- Budżetowé wzątczi (2004 plan): 467,3 mln zł
- Budżetowé wëdôwczi (2004 plan): 469,0 mln zł
Historëjô
- X stolaté - rëbackô wnôżëna
- 1253 - Pierszô zmiónka o wsë Gdinam
- 1637 - Pierszé zaslubinë Pòlsczi z mòrzã w Redłowie na czesc króla Władisława IV ë jegò mòrsczi pòliticzi
- 10 gromicznika 1926 r. - Nadanié gardnëch prawów
- séwnik 1939 - wzãcé gardu przez Miemców (1939–1945 - Gotenhafen)
- w nocë z 18 na 19 gòdnika 1944 rokù anielsczé bómbówce pòtłëkłë bómbama òkrãtowniã i pòrt w Gdinie
- 28 strëmiannika 1945 r. - Wëzwòlenié gardu
- 11 czerwińca 1987 - Papież Jan Paweł II tu rzekł: „Drodzy bracia i siostry Kaszubi! Strzeżcie tych wartości i tego dziedzictwa, które stanowią o waszej tożsamości” . (csb:„Drodżi Bratowie i Sostrë Kaszëbi! Strzeżëta tëch wôrtnotów i ti spôdkòwiznë, chtërné znaczą ò Waji juwernoce”).
Słôwny lëdze sparłãczëne z gardã
- Antón Ôbram (1869-1923)
- Baduszkowa Danuta
- Borchardt Karol Olgierd
- Brzeski Maciej
- Cegielska Franciszka
- Dąbek Stanisław
- Demel Kazimierz
- Gall Iwo
- Jastak Hilary
- Jurkiewicz Kazimierz
- Krauze Augustyn
- Kwiatkowski Eugeniusz
- Maciejewicz Konstanty
- Mężnicki Witold
- Marión Mòkwa
- Jan Mòrdawsczi
- Orlicz-Dreszer Gustaw
- Justyna Plutowska
- Polkowski Bolesław
- Prohaska Włodzimierz
- Radtke Jan
- Remiszewska Teresa
- Romanowski Bolesław
- Rummel Julian
- Sieradzki Juliusz
- Sokół Franciszek
- Stankiewicz Mamert
- Suchanek Antoni
- Śmidowicz Jan
- Teliga Leonid
- Unrug Józef
- Wenda Tadeusz
- Zaruski Mariusz
- Zegarski Teofil
- Żeromski Stefan
Remove ads
Stôrodôwnotë
- Westrzódgardzé
- Parafialny kòscół p.w. NMP Królewi Pòlsczi w Gdini, dar. Świãtojańskô
- Klôsztor Zgromadzeniegò SS. Miłoserdza św. Wincentegò a Paolo, dar. Stôrowiejskô 2
- Bùdink Òbeńdowégò Sądu, pl. Kònstitucëji 5
- Bùdink Pòlsczégò Bankù, dar. 3 Maja 25/10 Gromicznika 22-22
- Ôbram'ów Chëcz, dar. Stôrowiejskô 30
- Szredr'ów Chëcz, dar. Stôrowiejskô 10 a z kòl 1914 r.
- Chëcz wójta Radtkegò, dar. 10 Gromicznika 2
- Dworzec Morski, dar. Polska 1
- Kamiannô Góra
- Hotel "Polska Riwiera", dar. Zawiszy Czarnego 1
- Willa "Szczęść Boże", dar. I Armii Wojska Polskiego 6
- Chiloniô
- Willa z 1931 r., dar. Chylońska 112 a
- Òrłowò
- Dôwny zajazd Adlerówka, dar. Orłowska 7
- Dôwny Dom Kuracyjny, dar. Orłowska 2
- Willa "Weneda", dar. Przebendowskich 1
- Pensjonat "Gryf", dar. Przemysława 6
- Zespół dworsko-parkowy Mały Kack
- Ddôwnô osada rzemieślnicza Mały Kack
- Zespół pałacowo-parkowy Kolibki
- Òksëwié
- Zespół dôwny wsë z kòscołã sw. Michała Archanioła
- Grabówk
- Zespół budynków dawnej Szkoły Morskiej, obecnie Akademii Morskiej
- Wiżawa Sw. Maksymiliana
- Willa, dar. Tetmajera 1
- Wiôldżi Kack
- Zespół dôwny wsë Wiôldżi Kack z kòscołã sw. Wawrzińca
Remove ads
Partnersczé gardë
Remove ads
Bùtnowé lënczi
Òbaczë téż
- Gduńsk
- Sopòt
- Òstrzódk Kaszëbskò-Pòmòrsczi Kùlturë
- Kategòrëjô Gdiniô w Katalogù ODP
To je blós ùzémk artikla. Rôczimë do jegò rozwicégò.
Remove ads
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads