Вăрнар районĕ

Вăрна́р райо́нĕ (чăв. Вăрнар районĕ) — Чăваш Республики (Раççей Федерацийĕ) йышĕнчи администрациллĕ-территориллĕ виçе тата муниципаллă йĕркеленӳ (муниципаллă район).

Вăрнар районĕ
Ялав
Патшалăх	РФ
Статус	муниципаллă район
Кĕрет	Чăваш Ен
Администраци центрĕ	Вăрнар паçулки
Йĕркеленĕ вăхăт	1927, авăн, 5
Район администрацин пуçлăхĕ	Тихонов Андрей Владимирович
Район пуçлăхĕ/Район депутачĕсен Пухăвĕн председателĕ	Яковлев Владимир Сергеевич
Официаллă чĕлхе	чăваш, вырăс
Лаптăк	1012,59[1] çм² (6-мĕш вырăн)
Вăхăт тăрăхĕ	MSK (UTC+3)
ISO 3166-2 кочĕ	1927, авăн, 5
Телефон кочĕ	+7 83537
Сайчĕ
{{#coordinates:}}: нельзя иметь более одной первичной метки на странице

Вăрнар районĕн картти

Администраци центрĕ — Вăрнар паçулăкĕ.

Тавралăхĕ

Чăваш Ен варринче вырнаçнă. Çурçĕр енче Чăваш Енĕн Элĕк тата Красноармейски районĕсемпе, анăç енче Çĕмĕрле районĕпе, тухăç енче Канаш районĕпе, кăнтăр енче Йĕпреç районĕпе юнашар вырнаçнă. Çурçĕртен кăнтăралла, тухăçран анăçалла 35 çухрăм тăсăлать. Район çĕрĕ-шывĕн лаптăкĕ — 1012,6 км². Район администрацийĕ Вăрнар паççулкинче вырнаçнă.

Халăх йышĕ, район тытăмĕ

1999 çулхи кăрлачăн 1-мĕшĕнче районта 44,2 пинĕ çын пурăннă, çав шутра 13,2 пинĕ çын — хулара (29,8 %) тата 31,0 пинĕ çын — ял çыннисем (70,2 %). Вăрнар районĕнче пĕр поселок, 101 ял. Ялта вăтамран 323 çын пурăнать. Халăх-çын тăвăрлăхĕ - 44,3 çын/тăваткалçухрăм. 91 % пурăнаканĕ — чăвашсем.

Семен Элкер Вăрнар районне кĕрекен Çармăс ялĕсем çинчен çапла çырнă:

...Кушлавăшсем пуçланнă ĕмĕрте Çавалăн анат вĕçĕнче, паллах, сĕм вăрмансем пулнă, унта çармăссем те пурăннă. Этнографсем каланă тăрăх, чăвашсемпе хутшăнса кайнă çармăс йăхĕсем пурăна киле йăлтах чăвашланса çитнĕ. Çавлăн анат вĕçĕнче те, Кушлавăш тăрăхĕнче техаль çармăссем çук. Анчах та чăваш хушшинчи хăш-пĕр ялсемпе çырма-çатра ячĕсем паян кунчченех çармăс чĕлхине е çармăс халăхне аса илтереççĕ. (Кушлавăш уйĕпе унăн çывăхĕнчех Пăтавăш, Кăкавăш, Мăркавăш ятлă пĕчĕк юханшывсем, Уравăш, Явăш, Туçи-Çармăс, Хурăнсăр-Çармăс ятлă ялсем пур тата ытти те)...

Истори

Района 1927 çулхи авăнăн 5-мĕшĕнче уйăхĕнче туса хунă.

Çутçанталăкĕ

Çутçанталăк кунта вăтам континентлă. Вăтам температура кăрлачра -12,9°С сивĕ, утăра — 18,3°С ăшă, чи шартлама сивĕ -44 °C, питĕ шăрăх- 39,7°С. Çулта çĕр çине 552 мм çумăр-юр ӳкет. Юханшывĕсем пысăках мар. Çурçĕр-хĕвелтухăç енче Мăн Çавал 43 çухрăм тăршшĕ, кăнтăр-хĕвелтухăçĕнче — Кĕçĕн Çавал 28 çухрăм тăршшĕ юхать.

Хуçалăх

Районта Вăрнарти аш-какай комбиначĕ ĕçлет. Чукун çул чарăнăвĕ вырнаçнă, пассажир автотранспорт йĕркелĕвĕ пур.

Паллă çынсем

• Абашев Владимир Никифорович, — литература тĕпчевçи, филологи ăслăхĕсен кандидачĕ.
• Ашмаров Фёдор Иванович - Совет Союзĕн Паттăрĕ.
• Емельянов Анатолий Викторович - çыравçă,политик.
• Иванов Алексей Иванович - Совет Союзĕн Паттăрĕ.
• Илларионов Степан Илларионович - Совет Союзĕн Паттăрĕ.
• Кипек Дмитрий Афанасьевич, - çыравçă.
• Коротков Сергей Ксенофонтович - Социализм Ĕçĕн Паттăрĕ.
• Мерчен Сергей Павлович, çыравçă, сăвăç.
• Михайлов Максим Дормидонтович, — опера юрăçи.
• Праски Витти — чăваш халăх ӳкерçи.

Çавăн пекех