Кĕрешшĕнсем

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Крешшĕнсем (тут. керәшеннәр, керәшен татарлары, выр. кряшены) — Атăлпа Урал хушшинчи тутарсен йышĕнчи тĕнпе, çавна май йăла-йĕркепе те, уйрăлса тăракан этноконфесси ушкăнĕ, православие тытса пыраççĕ, ытларах Тутарстанра, кăштах Удмурти Республикинче, Пушкăрт Республикинче тата Челепи облаçĕнче пысăк ушкăнсемпе пурăнаççĕ.

Ку терминӑн урӑх пӗлтерӗшсем пур, Крешшĕнсем (пĕлтерĕшсем) пӑхӑр.
Краткие факты Тăван ячĕ, Хальхи вырнаçăвĕ тата йышĕ ...

Асăрхаттару: анлăрах пĕлтерĕшпе чăваш чĕлхинче крешшĕн тесе тĕне кĕнĕ хуть те мĕнле çынсене те калаççĕ.

Нагайбаксем те хăйсене крешшĕнсем теççĕ[5].

Remove ads

Крешшĕнсем епле пулса кайни

Thumb
Турă амăшĕн турăш чиркĕвĕ — Хусанти кряшенсен чиркĕвĕ
Thumb
Турă амăшĕн Тихвин турăш чиркĕвĕ, XIX ĕмĕр.

Йышĕ тата вырнаçни

2002 çулхи Раççейри халăх çыравĕпе 24668 кряшен шутланнă. Вĕсенчен чылайрахăшĕ (18760 çын) Тутарстанра пурăннă. Кряшенсем çаплах нумай йышпа Пушкăрт Республикинче (4510 çын) тата Удмурт Республикинче (650 çын) вырнаçнă.

Подробнее Хула/район, Йышĕ, çын ...
Remove ads

Кряшенсен антропологи тĕсĕсем

Чĕлхе тата алфавит

Чĕлхепе кряшенсене тăватă ушкăна уйăраççĕ:

  1. Анат Камаçум кряшен пуплевĕ;
  2. хусан лешьен кряшен пуплевĕ;
  3. чистай кряшен пуплевĕ;
  4. молькей кряшен пуплевĕ.

Пичетпе литература

Хаçатсем

  • «Сугыш хабарляре» (Военные известия; 1915—1917. Редактор — П. П. Глезденев)
  • «Дус» (Друг; нарăс, 1916—1918. Редактор — С. М. Матвеев)
  • «Кряшен газеты» (Кряшенская газета; кăрлач, 1917 — утă, 1918. Редактор — Н. Н. Егоров)
  • «Алга таба» (Вперёд; кăрлач—ака, 1919. Редактор — М. И. Зубков)
  • «Кызыл алям» (Хĕрлĕ ялав; юпа, 1919 — кăрлач, 1921)
  • «Киняш» (Совет; авăн, 1922 — раштав, 1929)[6].
  • «Керэшен сузе» (Слово кряшен; нарăс, 1993—2002)[7][8]
  • «Туганайлар» (Родные мои;2002-па)[9]
  • Кряшенские известия 2009-па)[10]

Журналсем

  • «Иген игуче» («Хлебороб») (çĕртме-утă 1918).
  • «Белемнек» («Знание») (авăн, 1921 — кăрлач, 1922).
  • «Туганайлар» («Братья»).

Илемлĕ литература

XIX ĕмĕрти чи паллă сăвăçĕ — Яков Емельянов, халăхра ăна «Якку юрăç» тенĕ. Сăвă хайлама вăл Хусанти тĕп кряшен-тутар шкулĕнче вĕреннĕ чухнех пуçланă. Поэт икĕ сăвă пуххине хатĕрленĕ, вĕсене «Стихи на крещёно-татарском языке. Дьякон Я. Емельянов стихлары» ятпа 1879 çулта пичетленĕ. Çаплах Давид Григорьев (Саврушевский), Дарҗия Аппакова, Н. Филиппов, А. Григорьев, В. Чернов, Гаврила Беляев çыравçăсем пулнă.

Remove ads

Культура

Этнографсем палăртнипе, чĕлхе тата этеплĕх йалипе пиллек этнографи ушкăна уйăраççĕ:

  • хусан-тутар,
  • алапӳ,
  • молькей,
  • чистай
  • нухайбаксем

Асăрхавсем

Çавăн пекех

Каçăсем

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads