Кĕрешшĕнсем
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Крешшĕнсем (тут. керәшеннәр, керәшен татарлары, выр. кряшены) — Атăлпа Урал хушшинчи тутарсен йышĕнчи тĕнпе, çавна май йăла-йĕркепе те, уйрăлса тăракан этноконфесси ушкăнĕ, православие тытса пыраççĕ, ытларах Тутарстанра, кăштах Удмурти Республикинче, Пушкăрт Республикинче тата Челепи облаçĕнче пысăк ушкăнсемпе пурăнаççĕ.

Асăрхаттару: анлăрах пĕлтерĕшпе чăваш чĕлхинче крешшĕн тесе тĕне кĕнĕ хуть те мĕнле çынсене те калаççĕ.
Нагайбаксем те хăйсене крешшĕнсем теççĕ[5].
Remove ads
Крешшĕнсем епле пулса кайни


Йышĕ тата вырнаçни
2002 çулхи Раççейри халăх çыравĕпе 24668 кряшен шутланнă. Вĕсенчен чылайрахăшĕ (18760 çын) Тутарстанра пурăннă. Кряшенсем çаплах нумай йышпа Пушкăрт Республикинче (4510 çын) тата Удмурт Республикинче (650 çын) вырнаçнă.
Remove ads
Кряшенсен антропологи тĕсĕсем
Чĕлхе тата алфавит
Чĕлхепе кряшенсене тăватă ушкăна уйăраççĕ:
- Анат Камаçум кряшен пуплевĕ;
- хусан лешьен кряшен пуплевĕ;
- чистай кряшен пуплевĕ;
- молькей кряшен пуплевĕ.
Пичетпе литература
Хаçатсем
- «Сугыш хабарляре» (Военные известия; 1915—1917. Редактор — П. П. Глезденев)
- «Дус» (Друг; нарăс, 1916—1918. Редактор — С. М. Матвеев)
- «Кряшен газеты» (Кряшенская газета; кăрлач, 1917 — утă, 1918. Редактор — Н. Н. Егоров)
- «Алга таба» (Вперёд; кăрлач—ака, 1919. Редактор — М. И. Зубков)
- «Кызыл алям» (Хĕрлĕ ялав; юпа, 1919 — кăрлач, 1921)
- «Киняш» (Совет; авăн, 1922 — раштав, 1929)[6].
Журналсем
- «Иген игуче» («Хлебороб») (çĕртме-утă 1918).
- «Белемнек» («Знание») (авăн, 1921 — кăрлач, 1922).
- «Туганайлар» («Братья»).
Илемлĕ литература
XIX ĕмĕрти чи паллă сăвăçĕ — Яков Емельянов, халăхра ăна «Якку юрăç» тенĕ. Сăвă хайлама вăл Хусанти тĕп кряшен-тутар шкулĕнче вĕреннĕ чухнех пуçланă. Поэт икĕ сăвă пуххине хатĕрленĕ, вĕсене «Стихи на крещёно-татарском языке. Дьякон Я. Емельянов стихлары» ятпа 1879 çулта пичетленĕ. Çаплах Давид Григорьев (Саврушевский), Дарҗия Аппакова, Н. Филиппов, А. Григорьев, В. Чернов, Гаврила Беляев çыравçăсем пулнă.
Remove ads
Культура
Этнографсем палăртнипе, чĕлхе тата этеплĕх йалипе пиллек этнографи ушкăна уйăраççĕ:
- хусан-тутар,
- алапӳ,
- молькей,
- чистай
- нухайбаксем
Асăрхавсем
Çавăн пекех
Каçăсем
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads