Batri lithiwm-ion

Math arbennig o fatri y gellir ei ailwefru ydy batri lithiwm-ion (a enwir hefyd yn Li-ion battery neu LIB). Ynddo, mae'r ionau'n symud o'r electrod negatif i'r electrod positif wrth ddadlwytho'i bwer ac wrth iddo gael ei drydanu. Mae'r ionau hyn yn medru mynd a dod o fewn yr haenau, yn wahanol iawn i'r lithiwm a ddefnyddir mewn batris na ellir eu haildrydanu. Mae'r electrolyt, sy'n caniatáu symudiadau ionig, a'r ddau electrod yn gyfansoddion cyson, yn ddigyfnewid.

Batri lithiwm-ion

Enghraifft o:	battery chemistry type
Math	rechargeable battery
Yn cynnwys	cyfansoddion lithiwm
Dynodwyr
Freebase	/M/01cmg5
Quora	Lithium-ion-batteries
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Batri lithiwm-ion mewn Nissan Leaf

Batri ar gyfer Ffôn clyfar Nokia 3310

Mae'r batri Lithiwm-ion^[1] yn eithaf cyffredin mewn dyfeisiau electronig yn y cartref. Dyma un o'r mathau mwyaf poblogaidd ar gyfer offer y gellir eu cludo gan nad ydynt yn colli eu gwefr yn hawdd, pan nad ydynt yn cael eu defnyddio. Cânt hefyd eu defnyddio mewn ceir trydan fel y Nissan Leaf a Tesla.^[2] Mae Lithiwm-ion yn prysur ddisodli'r hen fath cyffredin, sef y batri asid, a ddefnyddid mewn cerbydau golff, y lori laeth ayb. A thrwy ddefnyddio'r math newydd hwn, nid oes raid addasu'r cerbyd (na'r offer trydanol) mewn unrhyw fodd.

Hanes

Batri lithiwm-ion, Amgueddfa Autovision, Altlussheim, Germany

Awgrymwyd y syniad o ddefnyddio lithiwm ar ei ben ei hun, fel batri, gan M Stanley Whittingham, darlithydd ym Mhrifysgol Birmingham, tra roedd yn gweithio i gwmni Exxon yn y 1970au.Defnyddiodd Whittingham y metal titanium(IV) swlffid a lithiwm fel electrodau. Ond roedd perygl o'u defnyddio, gan fod lithiwm yn elfen hynod o adweithiol. Mewn amgylchedd o ddydd i ddydd, mae'n llosgi yn yr aer, oherwydd presenoldeb ocsigen a hydrogen.^[3] O ganlyniad, symudodd ffocws yr ymchwil oddi wrth lithiwm metalig i lithiwm ar ei ben ei hun.

Datblygiadau

Un o'r datblygiadau mwyaf o ran effeithiolrwydd y batri yw hwnnw a ddaeth o ffatri enfawr Tesla (mewn partneriaeth gyda Panasonic), sef y Gigafactory yn Nevada, ffatri 3,200 o erwau a gostiodd y cwmni $5 biliwn. Agorwyd y ffatri'n swyddogol yng Ngorffennaf 2016 er mwyn cynhyrchu batris 30% yn is eu pris na chynt. Datblygwyd y ffatri hefyd ar gyfer cyflenwi batris i'r car Model X a hefyd ar gyfer y pecynau storio trydan cartref (celloedd solar): Powerwall.^[4]

Gweler hefyd

• Powerwall - uned i'w osod ar wal y garej i wefru car trydan ayb
• Cell danwydd - dyfais sy'n trawsnewid yr egni cemegol o danwydd i drydan; dyfeisiwyd gan y Cymro, William Robert Grove o Abertawe.