Chwarren

Yn y corff, math o organ ydyw chwarren (lluosog: 'chwarennau') sy'n creu ac yn rhyddhau hormonau a chemegolion eraill, yn aml i mewn i'r gwaed neu fannau eraill. Ceir sawl math o chwarren yn y corff dynol ac mewn anifeiliaid eraill. Mae'r chwarennau poer yn secretu poer, fel yr awgryma'r gair.

Chwarren

Enghraifft o:	math o organ, dosbarth o endidau anatomegol
Math	organ anifail, endid anatomegol arbennig
Yn cynnwys	cell
Enw brodorol	glandula
Dynodwyr
Freebase	/M/0g2dg
Thesawrws y BNCF	11857
Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Chwarren fandiblaidd (yr ên isaf). Dwy fath o alfeoli: y 'serws' (chwith) a'r 'mwcys' (dde).

Mathau

Gellir dosbarthu chwarrennau i ddau ddosbarth:

• Chwarennau endocrin (diddwythell) — chwarennau sy'n secretu'n (Sa: secrete) uniongyrchol yn hytrach na thrwy ddwythell.
• Chwarennau ecsocrin (allnawsiol) — sy'n secretu eu cynnwys drwy dwythell (Sa: duct). Ceir tri math:
  • chwarren apocrinaidd
  • chwarren holocrin
  • chwarren merocrin

Enghreifftiau

• Chwarren bitwidol
• Corffyn pineol
• Chwarren adrenal
• Chwarren boer
• Prostrad

Delweddau ychwanegol

• 
  Toriad o ên isaf cath fach.
• 
  Toriad drwy bancreas ci. X 250.
• 
  Toriad drwy chwarren laeth.
• 
  Toriad drwy chwarren laeth.
• 
  Apocrin
• 
  Dulliau o secretu