Cyprus

Ynys yn y Môr Canoldir 113 km o Dwrci yw Gweriniaeth Cyprus neu Cyprus (/ˈkɪprɨ̞s/ hefyd Ciprus) (Groeg: Κύπρος Kýpros; Twrceg: Kıbrıs). Yn y cyfrifiad diwethaf roedd gan y wlad boblogaeth o 1,344,976 (2023)^[1], sydd tua hanner poblogaeth Cymru.

Cyprus

Κυπριακή Δημοκρατία (Groeg) Kıbrıs Cumhuriyeti (Twrceg)
Arwyddair	Cyprus yn dy galon
Math	gwladwriaeth sofran, gwlad
Prifddinas	Nicosia
Poblogaeth	1,344,976
Sefydlwyd	1 Hydref 1960 (Diwrnod Annibyniaeth oddi wrth Lloegr (y DU))
Anthem	Emyn Rhyddid
Pennaeth llywodraeth	Nicos Christodoulides
Cylchfa amser	UTC+2
Iaith/Ieithoedd   swyddogol	Groeg Modern, Tyrceg, Groeg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	Y Dwyrain Canol, De-orllewin Asia, yr Undeb Ewropeaidd, Ardal Economeg Ewropeaidd, De Ewrop
Arwynebedd	9,242.45 km²
Gerllaw	Y Môr Canoldir
Yn ffinio gyda	Country data Akrotiri a Dhekelia, Gogledd Cyprus, Israel, y Deyrnas Unedig, Twrci
Cyfesurynnau	35°N 33°E
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	Llywodraeth y Wladwriaeth
Corff deddfwriaethol	Tŷ'r Cynrychiolwyr
Swydd pennaeth   y wladwriaeth	Arlywydd Cyprus
Pennaeth y wladwriaeth	Nicos Christodoulides
Swydd pennaeth   y Llywodraeth	Arlywydd Cyprus
Pennaeth y Llywodraeth	Nicos Christodoulides
Ariannol
Cyfanswm CMC (GDP)	$28,408 million, $28,439 million
Arian	Ewro
Canran y diwaith	16 ±1 canran
Cyfartaledd plant	1.446
Mynegai Datblygiad Dynol	0.896
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Mae'r ynys wedi'i rhannu yn ddwy wladwriaeth - gwladwriaeth y de, Gweriniaeth Cyprus sydd gan mwyaf yn Roeg ei hiaith ac yn Gristnogol, a gwladwriaeth y gogledd sydd yn Dwrceg ei hiaith ac yn Foslemaidd. Mae gwladwriaeth y de yn aelod o'r Undeb Ewropeaidd. Ni chydnabyddir bodolaeth gwladwriaeth y gogledd, sef 36% o'r ynys o ran arwynebedd, gan lawer o wledydd y byd, ond fe'i cynhelir gan bresenoldeb milwrol Twrci.^[2] Mae'r Deyrnas Unedig hefyd yn berchen ar ddau safle milwrol ar yr ynys, Akrotiri a Dhekelia.

Cyprus a Chymru o ran lleoliad a maint.

Llun o Gyprus o Loeren MODIS

Gweler hefyd

• Gweriniaeth Dwrcaidd Gogledd Cyprus