Cysawd yr Haul

Mae Cysawd yr haul (hefyd Cyfundrefn yr haul) yn cynnwys yr haul a'r gwrthrychau cosmig sydd wedi'u clymu iddo gan ddisgyrchiant: wyth planed, eu 162 o loerennau, tair planed gorrach a'u pedair lloeren, a miloedd o gyrff bach, gan gynnwys asteroidau, sêr gwib, comedau, a llwch rhyngblanedol.

Cysawd yr Haul

Mewn termau eang, mae Cysawd yr Haul yn cynnwys yr Haul, pedwar corff creigiog a elwir y planedau mewnol, gwregys mewnol o asteroidau, pedair planed enfawr allanol (a elwir cewri nwy), ail wregys o gyrff bach rhewllyd a elwir Gwregys Kuiper, cwmwl enfawr o gomedau a elwir y Cwmwl Oort, a rhanbarth o blanedau llai rhewllyd a elwir y Ddisg Wasgaredig.

Ffurfiodd Cysawd yr Haul tua 4.5 biliwn o flynyddoedd yn ôl, wrth i gwmwl o nifwl ddymchwel ar ei hun, drwy rymoedd disgyrchiant, i wrthrych a elwir yn Gorrach Melyn, gan ddechrau adwaith ymasiad niwclear, yn llosgi hydrogen i gynhyrchu heliwm. Erbyn hyn, mae'r haul yn ei gyfnod prif ddilyniant, sydd yn golygu bod grymoedd disgyrchiant a gwasgedd pelydriad yn hafal, ac felly mae'r haul yn aros yr un maint.

Nodweddion y planedau

Nodweddion y planedau

	Enw	Diametr y cyhydedd	Mas	Radiws yr orbid	Amser un orbid (blwyddyn)	Ongl / osgo at yr Haul (°)	Amrywiadau yn yr orbid	Amser mae'n gymryd i gylchdroi (dydd)	Lleuadau / lloerenau	Modrwyau	Atmosffêr
Planedau Mewnol (Creigiog)	Mercher	0.382	0.06	0.39	0.24	3.38	0.206	58.64	—	nag oes	fawr ddim
	Gwener	0.949	0.82	0.72	0.62	3.86	0.007	-243.02	—	nag oes	CO2, N2
	Daear	1.00	1.00	1.00	1.00	7.25	0.017	1.00	1	nag oes	N2, O2
	Mawrth	0.532	0.11	1.52	1.9	5.65	0.093	1.03	2	nag oes	CO2, N2
Planedau Allanol (Y Cewri Nwy)	Iau	11.209	317.8	5.20	11.86	6.09	0.048	0.41	63	oes	H2, He
	Sadwrn	9.449	95.2	9.54	29.46	5.51	0.054	0.43	200	oes	H2, He
	Wranws	4.007	14.6	19.22	84.01	6.48	0.047	-0.72	27	oes	H2, He
Neifion	3.883	17.2	30.06	164.8	6.43	0.009	0.67	13	oes	H2, He

Mercher

Gwener

Y Ddaear

Mawrth

Iau

Sadwrn

Wranws

Neifion

Gwrthrychau Cysawd yr Haul

• Seren: Yr Haul
• Planedau: Mercher, Gwener, y Ddaear, Mawrth, Iau, Sadwrn, Wranws, Neifion
• Lloerennau: Y Lleuad, Titan, Triton, Charon, Rhea, Phoebe, Iapetws, Nereid, Protëws, Larissa, Naiad, Thalassa, Despina, Phobos, Deimos, Galatea, Cordelia, Ophelia, Bianca, Cressida, Desdemona, Juliet, Portia, Rosalind, Belinda, Puck, Miranda, Ariel, Umbriel, Titania, Oberon, Caliban, Sycorax, Prospero, Setebos, Stephano, Pan, Atlas, Promethëws, Pandora, Epimethëws, Ianws, Mimas, Enceladws, Tethys, Telesto, Calypso, Dione, Helene, Hyperion, Dysnomia, Nix, Hydra
• Planedau corrach: Ceres, Plwton, Haumea, Makemake, Eris
• Asteroidau
• Sêr gwib
• Comedau
• Gwregys Kuiper
• Sedna
• Y Ddisgen Wasgaredig
• Cwmwl Oort

Dolenni allanol

• Cysawd yr Haul BBC Cymru
• Gwefan darganfod Cysawd yr Haul NASA Archifwyd 2006-04-25 yn y Peiriant Wayback
• Efelychydd Cysawd yr Haul ar wefan NASA
• Prif dudalen NASA/JPL ar Gysawd yr Haul Archifwyd 2016-12-17 yn y Peiriant Wayback
• Yr Wyth Planed
• Data am y Planedau
• SolStation: Sêr a'u planedau trigiadwy
• SPACE.com: Gwybodaeth am Gysawd yr Haul
• Y pellteroedd rhwng y planedau wedi'u darlunio
• Maint cymharol y planedau, yr Haul a sêr eraill

Planedau yng Nghysawd yr Haul Mercher Gwener Y Ddaear Mawrth Iau Sadwrn Wranws Neifion

Eginyn erthygl sydd uchod am seryddiaeth. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.