Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας

Ο Άγιος Λαυρέντιος είναι χωριό της Περιφερειακής Ενότητας Μαγνησίας.^[1][2] Βρίσκεται κτισμένος στις νότιες πλαγιές του Πηλίου σε υψόμετρο 545 μέτρα^[3] και σε απόσταση 19 χλμ. ανατολικά από τον Βόλο, ανάμεσα στα χωριά Δράκεια (ΒΔ.) και Άγιος Γεώργιος Νηλείας (ΝΑ.). Κοντά στο χωριό ρέει ο χείμαρρος Βρύχωνας.

Άγιος Λαυρέντιος
Το παλιό κοινοτικό κατάστημα στην κεντρική πλατεία του Αγίου Λαυρεντίου
Άγιος Λαυρέντιος Άγιος Λαυρέντιος
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Θεσσαλίας
Περιφερειακή Ενότητα	Μαγνησίας
Δήμος	Βόλου
Δημοτική Ενότητα	Αρτέμιδας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Θεσσαλία
Νομός	Μαγνησίας
Υψόμετρο	545 μέτρα
Πληθυσμός
Μόνιμος	246
Έτος απογραφής	2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	373 00
δεδομένα

Διοικητικά

Ο μόνιμος πληθυσμός του χωριού, σύμφωνα με την απογραφή του 2021, ανέρχεται σε 246 κατοίκους. Στην ομώνυμη Κοινότητα, η οποία υπάγεται από το 2011 στο Δήμο Βόλου, υπάγονται ακόμη οι οικισμοί:^[4]

• Άγιος Απόστολος ο Νέος, 183 κάτοικοι
• η Βροχιά, 101 κάτοικοι
• οι Σερβανάτες, 14 κάτοικοι.

Η τοπική κοινότητα Αγίου Λαυρεντίου είναι χαρακτηρισμένη ως αγροτικός ορεινός οικισμός, με έκταση 15,848 χμ² (2011).^[5]

Εξέλιξη πληθυσμού

Μόνιμος ^[6][7][8]

Έτος	Πληθυσμός
1991	465 (653)
2001	367 (607)
2011	273 (571)
2021	246

Πραγματικός (de facto) ^[9][10][5]

Έτος	Πληθυσμός
1961	905 (1.083)
1971	728 (845)
1981	666 (790)
1991	502 (714)
2001	402 (664)
2011	267 (559)

(σε παρένθεση ο πληθυσμός της τοπικής κοινότητας)

Ναός Αγίου Αθανασίου (1777), Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας.

Ο Λέων της Βρύσης, Ναός Αγίου Αποστόλου του Νέου

Ιστορία

Το χωριό οφείλει την ονομασία του στην Μονή του Αγίου Λαυρεντίου, η οποία εικάζεται ότι κτίσθηκε για πρώτη φορά από ρωμαιοκαθολικούς βενεδικτίνους μοναχούς (τους Αμαλφινούς) κατά την περίοδο των Σταυροφοριών (11ος αι.). Το μοναστήρι αργότερα εγκαταλείφθηκε για να κτισθεί εκ νέου ως ορθόδοξη μονή τον 13ο αι.,^[11] πιθανώς από τον όσιο Λαυρέντιο τον Τραπεζούντιο, μοναχό από την Μεγίστη Λαύρα του Αγίου Όρους. Η ανακατασκευή του μοναστηριού ολοκληρώθηκε το 1378, με την οικονομική βοήθεια του βυζαντινού αυτοκράτορα Αλέξιου Γ΄ Κομνηνού. Σήμερα η Μονή του Αγίου Λαυρεντίου, που βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό, αποτελεί γυναικείο κοινόβιο.

Την εποχή που ανακατασκευάστηκε η Μονή του Αγίου Λαυρεντίου, τον 14ο αι., τότε άρχισε να κατοικείται και το χωριό. Η τοποθεσία του χωριού και η σχετική αυτονομία της περιοχής από κεντρικές εξουσίες οδήγησε σε ανάπτυξη της γεωργίας, της βιοτεχνίας και του εμπορίου. Έτσι, στους μετέπειτα αιώνες, με την έλευση και άλλων νέων κατοίκων — Ηπειρωτών, Βλάχων και νησιωτών — και με την ανάπτυξη της γεωργίας και του εμπορίου, το χωριό του Αγίου Λαυρεντίου μεγάλωσε πολύ, για να φτάσει σε περίοδο ακμής από τα τέλη του 17ου αι. έως τα μέσα του 19ου αι. Οι Αγιολαυρεντίτες καλλιεργούσαν ελιές και οπωροφόρα στις πλαγιές κάτω από το χωριό τους έως τον κάμπο μεταξύ Αγριάς και Λεχωνίων, ενώ το εμπόριο της ελιάς προς όλα τα Βαλκάνια και τις Παραδουνάβιες περιοχές απέφερε μεγάλα κέρδη.

Στα χρόνια της Επανάστασης του 1821, ο ιερομόναχος Κασσαβέτης υπέγραψε την επαναστατική προκήρυξη για την απελευθέρωση της Θεσσαλίας στο αρχονταρίκι της Μονής του Αγίου Λαυρεντίου.

Η κεντρική πλατεία, Άγιος Λαυρέντιος, Πήλιο

Λιθόστρωτος δρόμος, Άγιος Λαυρέντιος Μαγνησίας

Το σημερινό χωριό

Σήμερα, ο Άγιος Λαυρέντιος παραμένει ένα από τα κεφαλοχώρια του Πηλίου, αλλά, όπως και όλα τα χωριά της περιοχής, έχει αρχίσει να φθίνει τόσο οικονομικά όσο και πληθυσμιακά. Οι κάτοικοι του χωριού εξακολουθούν να ζουν από την γεωργία, ενώ σημαντική πηγή εσόδων αποτελεί και ο τουρισμός.

Το χωριό διατηρεί πλούσια την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του με πολλές εκκλησίες, αρχοντικά, πλατείες, βρύσες και λιθόστρωτους δρόμους (καλντερίμια). Έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός με ιδιαίτερη αρχιτεκτονική.^[12]

Εκτός από την Μονή του Αγίου Λαυρεντίου, ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το ξωκλήσι της Παναγίας Σουραβλού (αφιερωμένο στην Ζωοδόχο Πηγή), τον Άγιο Αθανάσιο (1777) και τον Άγιο Δημήτριο (1730) στην κεντρική πλατεία.

Κάθε χρόνο στον Άγιο Λαυρέντιο, διοργανώνονται πολλά θρησκευτικά πανηγύρια. Τον Ιούνιο, οι γυναίκες του χωριού διοργανώνουν την Γιορτή του Κερασιού. Επίσης από το 2006, προς τα τέλη Αυγούστου και τις αρχές Σεπτεμβρίου, στον Άγιο Λαυρέντιο διοργανώνεται και ο κύκλος μουσικών εκδηλώσεων «Μουσικό Χωριό».^[13]

Προσωπικότητες από τον Άγιο Λαυρέντιο

Από τον Άγιο Λαυρέντιο καταγόταν ο Άγιος Απόστολος ο Νέος, ο οποίος μαρτύρησε στην Κωνσταντινούπολη το 1686. Η τίμια κάρα του διασώθηκε και το 1795 μεταφέρθηκε στην ιδιαίτερη πατρίδα του, όπου ανεγέρθηκε ναός προς τιμήν του. Η μνήμη του τιμάται στον Άγιο Λαυρέντιο με ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια στις 16 Αυγούστου.^[14]

Από τον Άγιο Λαυρέντιο, επίσης καταγόταν ο λόγιος Δανιήλ ο Μάγνης (19ος αι.), ο οποίος δίδαξε στην Εμπορική Σχολή της Χάλκης, στην Αθωνιάδα Σχολή, στην Σχολή Αμπελακίων, κ.ά. Ο ίδιος διετέλεσε και διευθυντής της Μεγάλης του Γένους Σχολής κατά την περίοδο 1853–54.^[15]

Τέλος από τον Άγιο Λαυρέντιο, καταγόταν και ο ηθοποιός του ελληνικού κινηματογράφου Λαυρέντης Διανέλλος (1911–1978).^[16]

Παραπομπές

1. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα. 1. Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος. 1996. σελ. 459.
2. Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 1. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 147.
3. «Άγιος Λαυρέντιος ΜΑΓΝΗΣΙΑΣ, Δήμος ΒΟΛΟΥ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2024.
4. ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2011», σελ. 10618 (σελ. 144 του pdf)
5. https://www.statistics.gr/2011-census-pop-hous
6. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2011_monimos.pdf
7. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_2001_monimos.pdf
8. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes/apografi_1991_monimos.pdf
9. ΠΛ 1:185
10. ΠΛΜ 1:459
11. Μάτσου, Αθανασία Α. (2016). Η αρχιτεκτονική και τα γλυπτά του καθολικού της Μονής του Αγίου Λαυρεντίου στο Πήλιο (PDF) (διπλωματική εργασία). Βόλος: Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. σελίδες 17–18. Ανακτήθηκε στις 7 Απριλίου 2023.
12. «Μηλιές: Το ιστορικό χωριό στο Πήλιο που πρέπει να επισκεφθείς έστω μια φορά». https://exploringgreece.tv/. Εξωτερικός σύνδεσμος στο |website= (βοήθεια)
13. «Μουσικό Χωριό - Άγιος Λαυρέντιος, Πήλιο».
14. «Ορθόδοξος Συναξαριστής :: Άγιος Απόστολος ο Νέος». www.saint.gr. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2024.
15. Mágnīs, Daniīl D. (1769-1856)
16. «Λαυρέντης Διανέλλος βιογραφία, βιογραφικό». iShow.gr (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2024.

Βιβλιογραφία

1. Κίτσος Α. Μακρής, Λαϊκές ζωγραφιές στο αρχονταρίκι του Μοναστηριού του Άη-Λαυρέντη στο Πήλιο, Βόλος 1947.
2. Άγιος Λαυρέντιος, ένα πηλιορείτικο χωρίο, Γυναικείος Σύλλογος Ανάπτυξης Αγίου Λαυρεντίου, 2002.
3. Απόστολος Δ. Παπαθανασίου, Το χρονικό του Αγίου Λαυρεντίου, 14ος–19ος αι., Εθνικό Τυπογραφείο, Αθήνα 2006.

Πηγές

• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάνικα, 1978, 2006 (ΠΛΜ)
• Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς, 1963 (ΠΛ)

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• «Μουσικό Χωριό»
• Απόστολος Ζαχαρός, Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον, «Οι νεομάρτυρες Απόστολος, Σταμάτιος και Τριαντάφυλλος».