From Wikipedia, the free encyclopedia
Οκτάβα λέγεται η στροφή που αποτελείται από οκτώ στίχους, με ποικίλη ομοιοκαταληξία[1] .
Η οκτάβα εμφανίστηκε[1] στη θρησκευτική και την ηρωική σικελική και ιταλική ποίηση του 13ου αιώνα και αναπτύχθηκε από το στραμπότο ή το καντσόνε.
Ο Βοκάκιος, πρώτος από τους δόκιμους ποιητές της Ιταλίας, χρησιμοποίησε την οκτάβα[Σημ 1] στην ποίηση του και έγινε μετά από ένα διάστημα η αποκλειστική στροφή της επικής και επικολυρικής ποίησης στην Ιταλία.
Η οκτάβα έφτασε σε τελειότητα τον 16ο αιώνα με τον Τορκουάτο Τάσσο και ιδιαίτερα με τον Λουντοβίκο Αριόστο, του οποίου οι οκτάβες ονομάστηκαν χρυσές[Σημ 2]. Σε τεχνικές οκτάβες έχει γράψει επίσης το ποίημα του Δον Ζουάν ο Λόρδος Βύρων.
Η οκτάβα αποτελείται από οκτώ ενδεκασύλλαβους στίχους κι έχει ποικίλη ομοιοκαταληξία, όπως α β β γ γ δ δ α, α β γ β δ ε α β, α β α γ δ β ε γ κά. Η συνηθέστερη, όμως, μορφή οκτάβας, η οποία είναι σύμφωνη με τον ιταλικό τύπο είναι η α β α β α β γ γ[1][2].
Στην νεοελληνική λογοτεχνία η οκτάβα εμφανίζεται στα κυπριακά ερωτικά τραγούδια του 15ου-16ου αιώνα και αργότερα στην ποίηση του Διονυσίου Σολωμού[3].
Σε οκτάβες έχουν γράψει ποιήματα ο Ιούλιος Τυπάλδος, ο Γεώργιος Ζαλοκώστας, Δημοσθένης Βαλαβάνης, ο Αλέξανδρος Πάλλης, ο Γεώργιος Βιζυηνός, ο Γεράσιμος Μαρκοράς, ο Ανδρέας Μαρτζώκης, ο Κωστής Παλαμάς, ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος και ο Κώστας Καρυωτάκης[3].
Ακολουθεί χαρακτηριστική κλασική οκτάβα του Διονυσίου Σολωμού.
Καθαρότατον ήλιο επρομηνούσε
της αυγής το δροσάτο ύστερο αστέρι,
σύγνεφο, κατχνιά, δεν απερνούσε,
τ' ουρανού σε κανένα από τα μέρη΄
και από κει κινημένο αργοφυσούσε
τόσο γλυκό στο πρόσωπο τ' αέρι,
που λες και λέει μες στης καρδιάς τα φύλλα
γλυκιά η ζωή και ο θάνατος μαυρίλα.
Ακολουθεί χαρακτηριστική οκτάβα του Κωνσταντίνου Χατζόπουλου.
Κάπου ένα κύμα τραγουδεί,
κάπου ένας κύκνος κλαίει΄
-Μη μου ξυπνήσεις τ' όνειρο που γαληνό αργοπλέει
στη μαγεμένη ακρογιαλιά΄
μην τον ξυπνήσεις! Κάπου,
κάπου ένα κύμα τραγουδεί,
κάπου ένας κύκνος κλαίει.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.