Armenieraren transliterazioa

Armeniako alfabetoren transliterazioa alfabeto latindarrera zenbait metodo eta estandarren arabera egin daiteke:

• Hübschmann-Meillet erromanizazioaz,
• ISO 9985 erromanizazioaz,
• BGN/PCGN erromanizazioaz, eta
• ALA-LC erromanizazioaz.

Armeniar bide-seinalea, izen erromanizatuaz: euskararako transliterazio gomendatua horixe da, ingeleserako ohikoa bezalakoa.

Baina Armeniako estatuak ez du haietako bat ere ofizialtzat eman.

Xehetasun dialektalak

Armenierak eta bere berezko alfabetoak historia luzea dute, eta erabilpen desberdintasunak ere badaude armeniera liturgikoan, mendebaldeko armenieran eta ekialdeko armenieran. Esate baterako Բ eta Գ letrak berdin idazten dira mendebalde zein ekialdean, baina desberdin ahoskatzen, beren izenek adierazten duten bezala: ben / pen eta gim / kim.

XXI. mendean, Armeniako estatu independentean ekialdeko armeniera erabiltzen denez, eta erromanizazio sistemek horretan oinarrituta daudenez, ekialdeko armenieraren ahoskerak dira hobetsiak transliterazio modu ohikoenetan, adibidez ingelesezkoan. Euskaraz ere, eredu horri jarraitu dio Euskaltzaindiak, ekialdeko erako transliterazio sinplifikatu bat proposatuz^[1].

Euskararako transliterazio taula

2011n, Euskaltzaindiak honako taula proposatu eta onartu zuen:

larria	xehea	izena	euskara	ISO 9985	ingelesa
Ա	ա	Aib	a	a	a
Բ	բ	Ben	b	b	b
Գ	գ	Gim	g	g	g
Դ	դ	Da	d	d	d
Ե	ե	Jetx	e/je[2]	e/ye	e/ye
Զ	զ	Za	z	z	z
Է	է	E	e	ē	e
Ը	ը	Et	e	ë	e
Թ	թ	To	t	t῾	t
Ժ	ժ	Zhe	zh	ž	zh
Ի	ի	Ini	i	i	i
Լ	լ	Liun	l	l	l
Խ	խ	Khe	kh	x	kh
Ծ	ծ	Tsa	ts	ç	ts
Կ	կ	Ken	k	k	k
Հ	հ	Ho	h	h	h
Ձ	ձ	Dza	dz	j	dz
Ղ	ղ	Ghat	gh	ġ	gh
Ճ	ճ	Txe	tx	č̣	ch
Մ	մ	Men	m	m	m
Յ	յ	Ji	i/j[2]	y	y
Ն	ն	Nu	n	n	n
Շ	շ	Xa	x	š	sh
Ո	ո	Vo	o/vo[3]	o	o/vo
Չ	չ	Txa	tx	č	ch
Պ	պ	Pe	p	p	p
Ջ	ջ	Je	j	ǰ	j
Ռ	ռ	Ra	r	ṙ	r
Ս	ս	Se	s	s	s
Վ	վ	Vev	v	v	v
Տ	տ	Tiun	t	t	t
Ր	ր	Re	r	r	r
Ց	ց	Tso	ts	c’	ts
Ւ	ւ	Hin	_[4]	w
Փ	փ	Piur	p	p῾	p
Ք	ք	Ke	k	k῾	k
Օ	օ	O	o	ò	o
Ֆ	ֆ	Fe	f	f	f

Digrafoak^[4]

larria	xehea	euskara	ISO 9985	ingelesa
ՈՒ	ու	u	ow	u
ԵՎ / Եվ	և	ev/jev[2]	ew	ev/yev

Erreferentziak

1. Euskaltzaindia. (2011). (PDF) Georgieraren eta armenieraren alfabetoetan idatzitako izenak euskarara aldatzeko transkripzio-sistemak. (Noiz kontsultatua: 2022-03-03).
2. J-rekin hitz hasieran
3. Hitz hasieran, Vo
4. letra hau ez da erabiltzen egungo [ekialdeko] armenieran, baina digrafo batzuetan ager liteke.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2576510