![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4f/2022_Russian_invasion_of_Ukraine.svg/langeu-640px-2022_Russian_invasion_of_Ukraine.svg.png&w=640&q=50)
Errusia-Ukraina krisia (2021-2022)
From Wikipedia, the free encyclopedia
2021–2022ko Errusia-Ukraina krisia 2021eko martxo eta apirilean hasi zen, Errusiak 100,000 soldadu eta talde militar inguru bildu zituenean Ukrainarekin zuen mugatik gertu, 2014an Krimea batu zenetik izandako indar mobilizazio handiena suposatu zuena. Horrek, nazioarteko krisia eragin zuen eta balizko inbasio baten inguruko kezkak sortu zituen. Sateliteen irudiek tropen, misilen eta beste arma astun batzuen mugimenduak erakutsi zituzten. Tropak ekainean partzialki erretiratu ziren arren,[31] krisia 2021eko urrian eta azaroan berritu zen, berriz ere 100.000 errusiar soldadu baino gehiago bildu baitziren mugatik hurbil urte bereko abenduan.[32]
Errusia-Ukraina krisia (2021-2022) | |||
---|---|---|---|
Errusia-Ukraina gerra | |||
![]() ![]() Goialdean: Errusia-Ukraina gerran, alde bakoitzak kontrolatzen duen lurraldea. Ukraina Errusia eta separatista errusiazaleak Behealdean: 2021eko abenduaren 3ko Errusiaren militarizazioa, Ukraina inguruko mugan. | |||
Data | Hasieran: 2021eko martxoa – apirila (hilabete bat) Ostean: 2021eko urria – 2022ko otsaila (4 hilabete) | ||
Lekua | Ukraina | ||
Emaitza | 2022ko Errusiaren Ukrainako inbasioa
| ||
Gudulariak | |||
Buruzagiak | |||
| |||
Indarra | |||
| |||
Errusiaren eta Ukrainaren arteko gerra luzearen ondorio da krisia. 2014an hasi zen, eta 2021aren hasieran izan zuen gorakada. Errusiako Kanpo Harremanetarako Ministerioak hainbat eskakizun iragarri zituen 2021eko abenduan, besteak beste, Ukrainak Ipar Atlantikoko Itunaren Erakundearekin (NATO) bat egitea bertan behera uztea eta NATOko soldaduak eta talde militarrak murriztea Ekialdeko Europan, Errusiako indar armatuak erretiratzearen truke. Estatu Batuek eta erakundeko beste kide batzuek uko egin zieten eskaera horiei, eta Errusiari ohartarazi zioten zigor ekonomiko handiagoak –"azkar eta gogorrak"–[33] ezarriko zizkiotela Ukraina inbadituz gero. Estatu Batuen eta Errusiaren arteko elkarrizketa diplomatikoak 2022ko urtarrilean egin ziren, baina ez zuten krisia baretu. Krisia Donbassen abian den gerran ere zentratu da, eta analistek krisia Gerra Hotzaz geroztiko gogorrenetakotzat deskribatu dute.[34][35][36]
2022ko otsailaren 21ean, Errusiak ofizialki onartu zituen Ukrainako bi eskualde separatistak, Donetskeko Herri Errepublika eta Luhanskeko Herri Errepublika, estatu independente gisa, eta tropak hedatu zituen Donbassen, Minskeko Protokolotik Errusia behin betiko erretiratu izanaren erakusgarritzat interpretatutako mugimendu batean.[37][38] Errepublika sezesionistak beren ukrainar oblasten mugetan aintzatetsiak izan ziren, harreman-lerrotik askoz haratago hedatzen direnak.[39] Otsailaren 22an, Putinek adierazi zuen Minskeko akordioak jada ez zirela baliozkoak.[40] Egun horretan bertan, Federazioaren Kontseiluak aho batez baimendu zuen lurraldeetan indar militarra erabiltzea.[41]
Otsailaren 24ko goizean, Putinek iragarri zuen Errusiak "operazio militar berezi" bat hasi zuela Donbassen, eta Ukrainan eskala-handiko inbasio bat abiarazi zuen.[42]