From Wikipedia, the free encyclopedia
Jersey[1] (ingelesez: Jersey, ˈdʒɜrzi ahoskatua; frantsesez: Jersey, ʒɛʁzɛ ahoskatua; jerseyeraz: Jèrri, dʒɛri ahoskatua), ofizialki Jerseyko Bailegoa (ingelesez: Bailiwick of Jersey; frantsesez: Bailliage de Jersey; jerseyeraz: Bailliage dé Jèrri) Mantxako kanaleko uharte eta koroaren dependentzia da, Normandiatik 22,5 kilometrotara eta Ingalaterratik 161 kilometrotara dagoena. Anglo-normandiar uharteak izeneko uhartediko uharterik handiena da. Izan ere, 116 km2 ditu, eta 88.200 biztanle zituen 2005ean (normandiar jatorrikoak gehienak). Saint Helier du hiriburu (28.000 biztanle inguru). Jerseyko hizkuntza nagusiak ingeles eta Normandiako frantsesa dira.
Jerseyko Bailegoa | |||
---|---|---|---|
Bailiwick of Jersey Bailliage de Jersey | |||
Ereserkia: God Save the King | |||
| |||
Uk map jersey.png | |||
Geografia | |||
Hiriburua eta hiri handiena | Saint Helier 49°11′9″N 2°6′36″W | ||
Azalera | 116 (219.) | ||
Kontinentea | Europa | ||
Administrazioa | |||
Gobernu-sistema | Monarkia konstituzionala | ||
Erregea | Karlos III.a | ||
Jerseyko Ministroburua | John Le Fondré (en) | ||
Legebiltzarra | Jerseyko Estatuen Biltzarra | ||
Demografia | |||
Biztanleria | 105.500 | ||
Dentsitatea | Adierazpen errorea: Ustekabeko < eragilea bizt/km² (12.) | ||
Hizkuntza ofizialak | ikusi
| ||
Erabilitako hizkuntzak | ikusi
| ||
Ekonomia | |||
Historia | |||
Sorrera data: 1651ko abenduaren 12a | |||
Bestelako informazioa | |||
Aurrezenbakia | +44 | ||
ISO 3166-1 alpha-2 | JE | ||
ISO 3166-1 alpha-3 | JEY | ||
Ordu eremua | ikusi
| ||
Elektrizitatea | BS 1363 (en) | ||
Internet domeinua | .je |
Lauki luzearen itxura du uharteak; iparraldean garaiak dira itsasertz labartsuak, eta hegoaldea berriz apalagoa da. Arrantza eta nekazaritza (tomatea, patata, fruituak, eta abar) lantzen dira, eta granitoa ustiatzen da. Nekazaritzak eta loregintzak Britainia Handian dute merkatu nagusia. Ezaguna da hango behi arraza, izen berekoa. Ingeles kolonia izanik ere, bertako eta berezko dituzten lege eta ohiturek arautzen dute uhartea; estatuen biltzarra da erakunde legegilea baina teniente gobernari ingelesek hautatzen dutena da administrazio burua. Alemaniarren mende egon zen 1945ean, ingelesak iritsi ziren arte.
Datu klimatikoak (Jersey, 84 m, 1981–2010) | |||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Hila | Urt | Ots | Mar | Api | Mai | Eka | Uzt | Abu | Ira | Urr | Aza | Abe | Urtekoa |
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C) | 14.0 | 18.0 | 20.3 | 25.0 | 28.0 | 33.0 | 33.9 | 36.0 | 30.2 | 26.0 | 21.0 | 16.0 | 36.0 |
Batez besteko tenperatura maximoa (°C) | 8.3 | 8.4 | 10.4 | 12.5 | 15.8 | 18.4 | 20.4 | 20.6 | 18.7 | 15.4 | 11.7 | 9.2 | 14.2 |
Batez besteko tenperatura minimoa (°C) | 4.3 | 3.8 | 5.3 | 6.5 | 9.3 | 11.8 | 13.9 | 14.3 | 12.9 | 10.6 | 7.5 | 5.0 | 8.8 |
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C) | -10.3 | -9.0 | -3.3 | -1.6 | 0.0 | 5.9 | 9.0 | 7.7 | 6.0 | -2.6 | -3.0 | -4.0 | -10.3 |
Pilatutako prezipitazioa (mm) | 93.1 | 68.9 | 66.1 | 56.4 | 55.6 | 47.5 | 44.6 | 49.5 | 63.9 | 103.4 | 105.4 | 113.9 | 865.8 |
Eguzki orduak | 66.6 | 91.6 | 134.0 | 196.5 | 236.7 | 245.4 | 252.7 | 235.3 | 184.6 | 118.8 | 79.9 | 63.2 | 1904.8 |
Iturria (1): Met Office[2] | |||||||||||||
Iturria (2): Voodoo Skies[3] |
Beste uharte txikiago eta biztanlerik gabeko batzuekin batera osatzen du Jerseyko multzoa (ingelesez: Bailiwick of Jersey; frantsesez: Bailliage de Jersey):
Txantiloi:Main
Administratiboki, uhartea 12 parrokitan banaturik dago, denak itsasertzean daudenak:
Jersey uhartean esne bikaina eman dezan hazitako behi mota, jatorriz Ingalaterrakoa dena. Behi horiek oso arinak dira, asko jaten dute, eta 15-20 bat litro esne ematen dute egunean. Ganadu mota hori erraz egokitzen da klima desberdinetan, eta toki askotara hedatu da horri esker; Hego Amerikara, Frantziara, Australiara, Estatu Batuetara.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.