Max Liebermann

Max Liebermann (Berlin, 1847ko uztailaren 20a - Berlin, 1935eko otsailaren 8a) Alemaniako margolaria da. Weimarren egin zituen margolaritzako ikasketak. Arrakasta handia izan zuen Antzara-lumatzaileak izeneko lanarekin (1872). 1873tik 1878ra, Parisen bizi izan zen, eta inpresionismorantz lerratu zen, Millet margolari handiaren eraginpean. Ikuspegiak eta erretratuak ere egin zituen. Alemaniako inpresionismoaren aitzindaritzat hartu izan da, non pintura abangoardista nabarmendu zen 30 urte baino gehiagotan.

Max Liebermann
(1913) Irudi gehiago
lehendakari katedradun
Bizitza
Jaiotza	Berlin, 1847ko uztailaren 20a
Herrialdea	Alemania
Heriotza	Berlin, 1935eko otsailaren 8a (87 urte)
Hobiratze lekua	Schönhauser Allee Jewish Cemetery (en)
Familia
Aita	Louis Liebermann
Ezkontidea(k)	Martha Liebermann
Seme-alabak	ikusi Käthe Liebermann
Haurrideak	ikusi Georg Liebermann (en) Felix Liebermann
Familia	ikusi Joseph Liebermann (en) (aitona) Emil Rathenau (en) (izter-lehengusu)
Hezkuntza
Heziketa	Weimar Saxon-Grand Ducal Art School (en) (1868 - 1872)
Hizkuntzak	alemana
Irakaslea(k)	Paul Thumann Carl Steffeck Ferdinand Pauwels
Ikaslea(k)	ikusi Isaac Israëls
Jarduerak
Jarduerak	margolaria, ilustratzailea, grabatzailea, bildumagilea, artista grafikoa, irakaslea, arkitektura proiektuen marrazkilaria, akuafortista, litografoa, marrazkilaria, artista bisuala, katedraduna eta pastellist (en)
Parte-hartzailea 1928ko Udako Olinpiar Jokoak
Lantokia(k)	Berlin Düsseldorf Munich Weimar Italia Amsterdam Delden (en) Dongen Dordrecht Edam Haarlem Katwijk Leiden Overveen (en) Haga Zandvoort eta Noordwijk
Enplegatzailea(k)	Berlingo Arteen Akademia  (1897 -
Lan nabarmenak	ikusi Two Riders on the Beach (en) Zwei Reiter am Strand nach links Portrait of the Painter Lovis Corinth (en) Self-portrait with Paintbrush (en) Women Plucking Geese (en)
Jasotako sariak	ikusi honorary citizen of Berlin Order of the Red Eagle 3rd Class Arteetan eta Zientziatan Merituaren Ordena Bavarian Maximilian Order for Science and Art  (1925) Adlerschild des Deutschen Reiches  (1927ko uztailaren 20a)
Kidetza	Berlin Secession (en) Berlingo Arteen Akademia
Mugimendua	inpresionismoa
Genero artistikoa	erretratua paisaia margolaritza genero-artea
Zerbitzu militarra
Parte hartutako gatazkak	Frantzia-Prusia Gerra

Antzara-lumatzaileak (1872), Max Liebermann

Mutikoak bainatzen (1898), Max Liebermann

Haurtzaroa eta Gaztaroa

Bere gurasoak judu-alemaniarrak izanez, inguru aberats batean jaio zen Berlinen ,1847ko uztailaren 20an, bere aita industria enpresa oparo bateko nagusia zen Josef Liebermann, eta bere emaztea, Philippe Haller. Bere aitona, Josef Liebermann, ehungintza-enpresari oso ospetsua zen, eta familiako ondare guztia berari utzi zion. Max jaio eta hiru egun ondoren lege bat ezarri zen eta horren arabera eskubide desberdinak ezartzen ziren judu eta alemaniarrentzat. 1851an Liebermann familia etxez aldatu zen Behrenstrass-eko kalera. Hortik aurrera, Max lehen hezkuntzako ikastetxe humanistiko batera joaten hasi zen.

Ikasketak eta hasiera artistikoa

Nahiz eta bere familia bere alde ez egon (negozioetako gizon bat izatea espero zutelako), berak azkenean margolaritza egitea aukeratu zuen. 1866an eta 1868an, Max Lieberman filosofiako fakultatera joan zen unibertsitatera, Berlinen. Berlinen margotzen hasi ondoren, Carl Steffecki 1863 eta 1864 artean, Liebermannek Weimar margotzeko eskolan ikasi zuen, hor Ferdinand Wihelm Pauwels, Charles Verlat eta Paul Thumann bere irakasleak izan ziren.

1870eko Frantzia-Prusia gerran, bere aberriaren shock orokorrarekin inspiratu zen eta borondatez aurkeztu zen San Juanen Ordenean (beso haustura bat zeukanez ezinezkoa zen zerbitzu militarra egitea). 1870 eta 1871 artean, 12.000 judu gehiagorekin parte hartu zuen gerra horretan. Bizi izan zuen guztia margolari gazte honi izugarri eragin zion.

Besteen iritziak txarrak izan arren, bere bigarren lana formatu handian argitaratu zuen, “Kontserba fabriketako emakumeak”, Anbereseko urtero egiten zen erakusketan aurkeztu zen, bertan interesatuta dauden pertsonak aurkitu zituen. Liebermannek bere estiloa aurkitu zuen: lan egiten zeuden pertsonak marrazten zituen estilo errealistan, ez ziren setimentalak. Bere obrak ez ziren eromantizismo modukoak, bere arbasoak egiten zuten bezala, baina ez ziren salaketa publikoak ezta ere. Margotzeko orduan Liebermann desberdintzen zen bere arrazoiak ematen zituelako eta bere obrak naturalak zirelako. Zentzu honetan, Liebermannek egiten zuen arteak zerbait berria eratu zuen, margotzeko modu zintzo bat, modernoa eta banguardista zen.

Bibliografia

• https://www.museothyssen.org/coleccion/artistas/liebermann-max
• https://www.wikiart.org/es/max-liebermann
• https://es.wikipedia.org/wiki/Max_Liebermann

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

• Datuak: Q158062
• Multimedia: Max Liebermann / Q158062