Toronto

Toronto Kanadako Ontario probintziako hiriburua da; 2.794.356 biztanlerekin, Kanadako hiri handiena da^[1]. Torontoko inguruak 6.700.000 biztanle baino gehiago ditu^[1]. Hiriak hainbat etorkin talde erakarri ditu historian zehar^[2][3], portugaldarrak, italiarrak, latinoamerikarrak eta baita asiarrak ere: Ipar-Amerikako txinatar komunitate handienetako bat bertan bizi da; bere aniztasun kulturalagatik ezaguna da, munduko handienetako bat^[4][5][6]. CN Dorreagatik famatua da, munduko dorre librerik altuena baita. Kanadako ingeles hiztunen kultur zentro gisan ezagutzen da.

Toronto City of Toronto Toronto
hiria
Irudi gehiago
Administrazioa
Estatu burujabe	Kanada
Probintzia	Ontario
Alkatea	Olivia Chow (en)
Izen ofiziala	City of Toronto
Jatorrizko izena	City of Toronto Toronto
Posta kodea	M
Geografia
Koordenatuak	43°40′13″N 79°23′12″W
Azalera	630,21 km²
Altitudea	76 m
Mugakideak	Regional Municipality of York (en) , Regional Municipality of Durham (en) , Regional Municipality of Peel (en) , Vaughan (en) , Mississauga, Markham, Pickering (en) eta Brampton (en)
Demografia
Biztanleria	2.794.356 (2021)
Dentsitatea	4.434 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1750
Telefono aurrizkia	416, 647, 437
Ordu eremua	America/Toronto (en) , UTC−05:00 eta Ekialdeko Ordu-eremu
Hiri senidetuak	Chongqing, Chicago, Frankfurt am Main, Eilat, Damasko, Milan, Napoli, Serra San Bruno, Kiev, Islamabad, Quito, Sagamihara, Volgograd, Varsovia, São Paulo, Vilnius, Istanbul, Mexiko Hiria, Indianapolis, Bixkek, Amsterdam eta Ho Chi Minh Hiria
Hizkuntza ofiziala	ingeles
toronto.ca

Torontoko Unibertsitatea (1827) eta York Unibertsitatea ditu, baita nazioarteko aireportua ere. Lehen mailako merkataritza- eta finantzagunea da eta, garraio sare oparoari esker (San Laurendi ibaiak Ozeano Atlantikorako sarrera zabaltzen dio eta Aintzira Handietan barrena Estatu Batuetako ipar-ekialdeko hiriekin lotzen da), harremanak ditu Kanadako hego-ekialdeko eta Estatu Batuetako ipar-ekialdeko industriagune nagusiekin (Kanadako lehen portua da). Hiriko ekonomian garrantzi handia dute, halaber, industriak (janari industria, nekazaritzako makineria, tresneria elektrikoa eta kimikoa, altzairugintza, hegazkintza, eraikuntzako gaiak), zerbitzuen alorrak eta turismoak. Hiri modernoa da bestalde. King eta Bay kaleen inguruetan finantza auzoa da, eta hantxe dira munduko aseguru etxe eta banku garrantzitsuenen egoitzak eta burtsa.

Historia

1750. urtean frantses kolonoek eremu hartan Fort Rouillé gotorlekua eraiki zuten baina 9 urte geroago alde egin zuten. 1787. urtean ingelesek indiarrei lurraldea erosi zieten eta 1793. urtean britainiarren mendeko Kanada Garaiko probintziako hiriburu bihurtu zuten, York izenaz. XIX. mendean zehar hiria bizkor hazi zen, merkataritza jarduerari esker. 1834. urtean Toronto izena hartu zuen, eta XIX. mende erdialderako eskualdeko burdinbidegune nagusia zen. XX. mendean etorkin asko bertaratu ziren, europarrak eta asiarrak, batez ere, eta hirigintza arazo larriak sortu ziren. Arazo horiei guztiei aurre egiteko 1953. urtean Torontoko metropolia edo federazioa eratu zuen Ontarioko legebiltzarrak.

Klima

Datu klimatikoak (The Annex, Toronto)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Erregistraturiko tenperatura maximoa (°C)	16.1	14.4	26.7	32.2	34.4	36.7	40.6	38.9	37.8	30.0	23.9	19.9	40.6
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	−1.1	−0.2	4.6	11.3	18.5	23.5	26.4	25.3	20.7	13.8	7.4	1.8	12.7
Batez besteko tenperatura (ºC)	−4.2	−3.2	1.3	7.6	14.2	19.2	22.2	21.3	17.0	10.6	4.8	-0.9	9.2
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	−7.3	−6.3	−2.0	3.8	9.9	14.8	17.9	17.3	13.2	7.3	2.2	−3.7	5.6
Erregistraturiko tenperatura minimoa (°C)	−32.8	−31.7	−26.7	−15.0	−3.9	−2.2	3.9	4.4	−2.2	−8.9	−20.6	−30.0	−32.8
Pilatutako prezipitazioa (mm)	61.2	50.5	66.1	69.6	73.3	71.5	67.5	79.6	83.4	64.7	75.7	71.0	834.0
Euria (mm)	29.2	26.2	42.0	63.2	73.3	71.5	67.5	79.6	83.4	64.7	67.3	41.9	709.8
Prezipitazio egunak (≥ 0.2 mm)	15.3	11.7	12.7	12.1	12.2	11.1	10.3	10.5	10.6	11.4	12.7	14.5	145.1
Euri egunak (≥ 0.2 mm)	5.2	4.6	8.0	10.9	12.2	11.1	10.3	10.5	10.6	11.4	10.6	7.4	112.8
Elur egunak (≥ 0.2 cm)	12.0	8.7	6.4	2.2	0	0	0	0	0	0.07	3.2	9.5	42.0
Eguzki orduak	88.3	110.3	156.3	185.4	229.1	256.2	276.2	241.3	188.0	148.4	83.6	74.7	2037.6
Iturria: [7]

Herri eta hiri senidetuak

Toronto ondorengo herri eta hiriekin senidetuta dago:

•  Chicago (AEB)
•  Chongqing (Txina)
•  Frankfurt (Alemania)
•  Milan (Italia)

•  Ho Chi Minh Hiria (Vietnam)
•  Kiev (Ukraina)
•  Quito (Ekuador)
•  Sagamihara (Japonia)
•  Varsovia (Polonia)