آذرشهر
شهری در استان آذربایجان شرقی / From Wikipedia, the free encyclopedia
آذرشهر نهمین شهر پرجمعیت استان آذربایجان شرقی، یکی از شهرهای باختری این استان و مرکز شهرستان آذرشهر است. کوهستان سهند در شرق آذرشهر قرار دارد و به همین دلیل، این شهر دارای آب و هوای سرد است. همچنین دریاچهٔ ارومیه در باختر آذرشهر است.
برای تأییدپذیری کامل این مقاله به منابع بیشتری نیاز است. |
آذرشهر توُفارقان | |
---|---|
کشور | ایران |
استان | آذربایجان شرقی |
شهرستان | آذرشهر |
بخش | مرکزی |
نام(های) دیگر | دهخوارقان |
نام(های) پیشین | دهخوارگان، دهخوارقان[1] |
مردم | |
جمعیت | ۴۴٬۸۸۷ نفر (۱۳۹۵)[2] |
جغرافیای طبیعی | |
ارتفاع | ۱۳۸۴ متر[1] |
اطلاعات شهری | |
شهردار | میثم مقدم[3] |
رهآورد | محصولات کشاورزی، گردو، لپه، بادام |
پیششمارهٔ تلفن | ۰۴۱۳ |
شناسهٔ ملی خودرو | ایران۲۵ ی |
کد آماری | ۱۲۰۱ |
آذرشهر دارای زمینهای هموار در مناطق شمال باختری پیرامون دریاچه ارومیه، و مناطق کوهستانی در خاور و جنوب خاوری است که باعث میشود هوای این منطقه در تابستان گرم شود. آبیاری کشتزارها و باغهای پیرامون آذرشهر از طریق رودخانهٔ آذرشهر و نیز کانالهای زیرزمینی، چشمههای طبیعی و چاههای عمیق انجام میشود.[1][4]
آذرشهر در ۴۵ درجه و ۸۵ دقیقهٔ طول خاوری، ۳۷ درجه و ۴۶ دقیقهٔ عرض شمالی و در ارتفاع ۱۴۶۸ متری از سطح دریا واقع شده است. این شهر در ۵۴ کیلومتری جنوب باختری تبریز و در امتداد محور تبریز - بناب قرار دارد.[1]
آذرشهر در قدیم با نام توفارقان شناخته میشد؛ بر اساس یکی از فرضیههای موجود درباره ریشه این نام، توفارقان از دو بخش «توفار» (یا «دووار» به معنی دیوار) و قان (یا «جان/گان»، پسوند مکان و به معنی «سرزمین»؛ قس. ممقان ، زنجان ، ورزقان ، گوگان ، آذربایجان) ساخته شده است. به عبارتی، توفارقان به معنی «منطقه دیوارکشیشده، منطقه محصور با دیوار» است، و احتمالا به کوهای پیرامون آذرشهر اشاره دارد که شهر را مانند یک دیواره محافظ احاطه کردهاند.
مهرالزمان نوبان در کتاب «وجه تسمیه شهرها و روستاهای ایران» درباره ریشه نامهای قدیم و جدید این شهر، به نقل از منابع تاریخی دیگر، سه فرضیه مختلف را گزارش کرده است:
نخست- یاقوت حُمَوی «ده نخجیرجان»، «ده حرقان» و «ده خرقان» نوشته است و میگوید نخجیرجان اسم خزانهدار کسری، پادشاه ایران، بود و این روستا به نام وی معروف شده است.
دوم- در زمانهای بسیار قدیم، میان مردم این آبادی و مهاجمان، جنگی سخت درمیگیرد و تمام دیوارها خونین میشود؛ از این جهت، این مکان را «دیوار خونین» نامیدند، و این نام در گذر زمان تحریف شده و به شکل دهخوارقان درآمد.
سوم- در چند ساله اخیر، به علت وجود آتشکده (پرستشگاه زرتشتیان) در اطراف این شهر، آن را آذرشهر نامیدند.
در برخی منابع، روایت شده است که چنگیزخان از این شهر زنی را به همسری اختیار کرد.