جغرافیای ازبکستان
جغرافیای طبیعی کشور ازبکستان / From Wikipedia, the free encyclopedia
ازبکستان کشوری است در آسیای میانه که در شمال ترکمنستان و افغانستان جای گرفتهاست. مساحت این کشور ۴۴۷٬۰۰۰ کیلومترمربع (کمابیش هماندازه با اسپانیا) است. بیشترین گسترش باختری-خاوری ازبکستان ۱٬۴۲۵ کیلومتر و بیشترین گسترش شمالی-جنوبی آن ۹۳۰ کیلومتر است.
ازبکستان در جنوب باختری با ترکمنستان، در شمال با قزاقستان، و در جنوب و خاور با تاجیکستان و قرقیزستان هممرز میباشد. این کشور یکی از بزرگترین کشورهای آسیای میانه و نیز تنها کشور این بخش از آسیا است که با همهٔ چهار کشور دیگر این منطقه همسایه است. ازبکستان در جنوب مرز مشترک کوتاهی نیز با افغانستان دارد. ازبکستان در آسیای میانه از نظر مساحت پس از قزاقستان و ترکمنستان در جایگاه سوم قرار دارد. مساحت ازبکستان دو برابر بریتانیا است.[1]
از آنجایی که دریای خزر دریایی درونبوم است و به اقیانوسها راه ندارد، ازبکستان یکی از دو کشور محصور دوگانه در خشکی در جهان است، یعنی همه همسایگان آن هم به دریاهای آزاد راه ندارند؛ تنها کشور دیگری که چنین وضعیتی دارد لیختناشتاین است.
ازبکستان عمدتاً بین دو رودخانه بزرگ منطقه، یعنی سیردریا در شمال شرق و آمودریا در جنوب غرب قرار دارد.
بهرغم شکل طویل این کشور، خاک ازبکستان در چندین منطقه زمانی پراکنده نیست و ساعت آن تا گرینویچ +۵ است.[1]
بیشتر نواحی ازبکستان لرزهخیزند. تاشکند، پایتخت ازبکستان، در یک زلزله بزرگ در سال ۱۹۶۶ تخریب شد و زمینلرزههای دیگر هم خسارات قابل توجهی را قبل و بعد از فاجعه تاشکند به بارو آوردهاند. مناطق کوهستانی بهویژه در معرض خطر زمینلرزه قرار دارند.
تقریباً ۸۰ درصد ازبکستان را بیابانی به نام قزلقوم پوشاندهاست. کوههای این کشور کوهها و کوهپایههای پاییندست زنجیره تیان شان هستند. بلندترین نقطه ازبکستان کوه آدلونگ (۴۳۰۱ متر) است.
جمهوری خودمختار قرهقالپاقستان در یک سوم غربی کشور واقع شدهاست.