بالاترین سوالات
زمانبندی
چت
دیدگاه
یوکاریوت
گروه آرایه‌شناختی که اعضایش دارای ساختارهای محصور در غشاء اند. از ویکی‌پدیا، دانشنامه آزاد
Remove ads
یوکاریوت‌ها یا هوهَسته‌ها (به انگلیسی: Eukaryotes) دسته‌ای از موجودات زنده هستند که سلول‌هایشان هستهٔ واقعی دارد. هسته جایی است که مادهٔ ژنتیکی یا همان دی‌ان‌ای نگهداری می‌شود و مثل مرکز فرماندهی سلول عمل می‌کند. علاوه بر هسته، سلول‌های یوکاریوتی اندامک‌های گوناگونی دارند، مثل میتوکوندری که نیروگاه سلول است و انرژی تولید می‌کند، یا شبکه آندوپلاسمی و دستگاه گلژی که در ساخت و بسته‌بندی پروتئین‌ها و چربی‌ها نقش دارند. این اندامک‌ها هر کدام با غشای جداگانه‌ای از بقیه بخش‌ها جدا شده‌اند و همین باعث می‌شود کارهای سلول تقسیم‌بندی و دقیق‌تر انجام شود. یوکاریوت‌ها شامل موجودات بسیار متنوعی از جمله گیاهان، جانوران، قارچ‌ها و بسیاری از تک‌سلولی‌های ریز هستند. تفاوت اصلی آن‌ها با پروکاریوت‌ها، مثل باکتری‌ها، در همین داشتن هسته و اندامک‌های غشادار است. به زبان ساده، می‌توان گفت سلول یوکاریوتی مثل یک کارخانهٔ بزرگ و منظم است که بخش‌های مختلف آن، هر کدام وظیفهٔ مشخصی دارند و همه با هم باعث زنده‌ماندن موجود می‌شوند..[۳][۴][۵]
هوهسته در فارسی به معنای دارنده هسته خوب است. یوکاریوت‌ها به حوزه Eukaryota یا Eukarya تعلق دارد؛ این نام از ریشه یونانی εὖ (که eu خوانده شده و به معنای "خوب") و κάρυον (که karyon به معنای مغز یا هسته است).[۶] حوزه یوکاریوتا یکی از سه حوزه سامانه سه‌حوزه‌ای است؛ دو حوزه دیگر باکتریا (Bacteria) و آرکی (Archaea) می‌باشند (به این دو در مجموع پروکاریوت‌ها می‌گویند). اکنون یوکاریوت‌ها را برآمده از آرکی‌ها، یا خواهر آسگارد آرکیا (Asgard Archaea) می‌دانند. آسگارد آرکیاها را اکنون توانسته‌اند کشت دهند.[۷][۸][۹][۱۰][۱۱] یوکاریوت‌ها نمایشگر اقلیت اندکی از موجودات زنده اند؛[۱۲] با این حال، به علت این که عموماً اندازه بزرگتری دارند، تخمین زده می‌شود که زیست توده جهانیشان تقریباً برابر با پروکاریوت‌ها باشد.[۱۲] یوکاریوت‌ها در حدود ۲٫۱–۱٫۶ میلیارد سال پیش، طی ابردوران پیشین‌زیستی، و احتمالاً به صورت تاژک‌داران بیگانه‌خوار پدیدار گشتند.[۱۳]
سلول‌های یوکاریوتی معمولاً دربرگیرنده اندامک‌های پوشیده در غشاء، چون میتوکندری، دستگاه گلژی و کلروپلاست اند که می‌توان در گیاهان و جلبک‌ها آن‌ها را یافت؛ اندامک‌های مذکور مختص یوکاریوت‌ها می‌باشند، گرچه که اندامک‌های ابتدایی را در پروکاریوت‌ها نیز می‌توان یافت.[۱۴] یوکاریوت‌ها ممکن است تک‌سلولی یا پُرسلولی بوده و شامل انواع مختلفی از سلول در بافت‌های مختلف باشند؛ در مقایسه، پروکاریوت‌ها همگی تک‌سلولی‌اند. جانوران، گیاهان، قارچ‌ها آشناترین یوکاریوت‌ها می‌باشند؛ برخی اوقات بقیه انواع یوکاریوت‌ها را آغازیان می‌نامند.
یوکاریوت‌ها ممکن است هم به صورت غیرجنسی از طریق میتوز و هم به صورت جنسی از طریق میوز و هم‌جوشی گامت‌ها تولیدمثل کنند. در میتوز، یک سلول به دو سلول که از نظر ژنتیکی یکسانند، تقسیم می‌شود. در میوز، پس از همانندسازی DNA، دو مرحله تقسیم سلولی برای تشکیل چهار سلول دختری هاپلوئید، صورت می‌پذیرد. این سلول‌های هاپلوئید تولیدی، به‌عنوان سلول جنسی (گامت) عمل می‌کنند. هر گامت تنها یک دست کروموزوم دارد، که هر کدام مخلوط منحصربفردی از جفت کروموزوم‌های والدین متناظرشان اند در نتیجه این ترکیب منحصربفرد، عمل نوترکیبی ژنی طی میوز رخ می‌دهد.[۱۵]
Remove ads
تاریخچه مفهوم
مفهوم یوکاریوت را به ادوارد شاتون، زیست‌شناس فرانسوی (۱۸۸۳–۱۹۴۷) نسبت می‌دهند. با قطعیت بیشتر می‌توان گفت که عبارات پروکاریوت و یوکاریوت توسط میکروبیولوژیست کانادایی راجر استنیر و میکروبیولوژیست هلندی-آمریکایی سی. بی. فان نیل در ۱۹۶۲ معرفی شده‌اند. شاتون در اثر ۱۹۳۷ خود به نام Titres et Travaux scientifiques[۱۶] این دو لغت را پیشنهاد داده بود و باکتری‌ها را پروکاریوت‌ها و جانداران هسته‌دار را یوکاریوت می‌نامید. با این حال، او نکته اخیر را تنها در یک پاراگراف ذکر کرد و این ایده به‌طور مؤثر تا زمانی که جمله شاتون مجدداً توسط استنیر و فان نیل کشف شد، مورد بی‌توجهی قرار گرفت.[۱۷]
Remove ads
تفاوت‌های یوکاریوت‌ها و پروکاریوت‌ها
Remove ads
تقسیم‌بندی یوکاریوت‌ها
در ۱۸۶۶ این تقسیم‌بندی برای یوکاریوت‌ها ملاک بود:
سپس در سال ۲۰۰۵ یوکاریوت‌ها به این شکل تقسیم‌بندی شدند (با ویرایشی در سال ۲۰۱۲):
| باستان‌گیاهیان | رویان‌داران، جلبک سبز، جلبک قرمز، و glaucophyte |
| SAR supergroup | ناجورتاژکان (جلبک قهوه‌ای، دیاتوم، ...), حبابچه‌داران، و ریزاریا (روزن‌داران، شعاعیان، و دیگر تک‌یاختگان آغازی آمیبی شکل). |
| برون‌کافتگان | تک‌یاختگان آغازی متنوع تاژک‌داران |
| آمیبوزوا | بیشتر lobose آمیبی شکل و slime mold |
| پشت‌تاژکان | جانوران، قارچ‌ها، choanoflagellate, .... |
طبقه‌بندی جانداران
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ یوکاریوت موجود است.
Remove ads
منابع
پیوند به بیرون
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads