زبان لری
یکی از شاخههای پارسی میانه / From Wikipedia, the free encyclopedia
زبان لُری (به لری: زۊن لٛوْری)[7] یک زبان ایرانی جنوب غربی است که توسط مردم لر ساکن و کوچنشین در منطقه بزرگی در غرب و جنوب ایران شامل استانهای لرستان، چهارمحال و بختیاری، کهگیلویه و بویراحمد و همچنین جنوب ایلام، جنوب همدان، نیمه شرقی استان خوزستان، شمال غرب فارس، شمال غرب بوشهر و جنوب غرب اصفهان گویش میشود. این زبان در کنار فارسی به شاخه جنوبی زبانهای ایرانی غربی تعلق دارند.[8]
زبانهای لری خود به دو گروه متمایز متناظر با تمایز بین لر بزرگ و لر کوچک تقسیم میشوند.[9] زبان لری همانند زبان فارسی نوادهای از زبان پارسی میانه است[10] و واژههای آن همانندی بسیاری با فارسی دارد.[10] ریشه زبانهای ایرانی، لری-بختیاری و سایر گویشهای لری مانند زبان فارسی به پارسی میانه و از طریق پارسی میانه به پارسی باستان برمیگردد؛[11][12][13][8][14] زبانشناسانی دیگر لری را یک زنجیره گویشی از گویشهای ایرانی جنوب غربی بین گونههای فارسی و کردی دانستهاند[10] که میان مردم لر در غرب و جنوب غرب ایران رایج است و خود از گویشهای مختلف تشکیل شدهاست.[10] به عبارت دقیقتر این خانواده یک گروه جدا اما مرتبط از چند زیرگروه پیوسته از ایلها و طایفههاست که شناختهشدهترین این گروهها عبارتند از: بالاگریوه یا پهلی یا فیلی، ممسنی، بختیاری، بویراحمدی، کهگیلویه و ممسنی، ثلاثی و گاه کمزاری.[15]
لری | |
---|---|
زڤوݩ لٛۏری | |
زبان بومی در | ایران، بخشهایی از شرق عراق.[1][2] |
منطقه | مرکز و جنوب زاگرس |
قومیت | مردم لر |
شمار گویشوران | بیش از ۴ میلیون[3][4] حدود ۵ میلیون[5] (بدون تاریخ) |
گویشها | |
کدهای زبان | |
ایزو ۳–۶۳۹ | در زمانهای گوناگون:lrc – لری شمالیbqi – گویش بختیاریluz – لری جنوبی |
گلاتولوگ | luri1252 [6] |