زبانهای چینی-تبتی
From Wikipedia, the free encyclopedia
زبانهای چینی-تبتی یا ترا-هیمالیا یک خانوادهٔ زبانی متشکل از بیش از ۴۰۰ زبان و دومین خانواده پرگویشور پس از هندواروپایی است. اکثریت قریب به اتفاق سخنوران این خانواده به زبانهای چینی سخن میگویند. دیگر زبانهای پرگویشور این خانواده برمهای (۳۳ میلیون) و تبتی (۶ میلیون) هستند. سایر زبانهای این خانواده در هیمالیا، جنوب شرق آسیا و فلات تبت تکلم میشوند. اکثر این زبانها در مناطق کوهستانی دور افتاده دارای اجتماعات گفتاری کوچک هستند و به همین ترتیب مستندات ضعیفی دارند.
چینی-تبتی | |||
---|---|---|---|
ترا-هیمالیا | |||
پراکنش: | جنوب آسیا، شرق آسیا، شمال آسیا، جنوب شرق آسیا، آسیای مرکزی | ||
تبار: | یکی از نخستین خانوادههای زبانی | ||
نیا: | نیاچینی-تبتی | ||
زیرگروهها: | حدود ۴۰ زیرگروه که مهمترین آنها:
بودو–گارو
کوکی-چین
تامانگی
جینگپو–لویی
| ||
ایزو ۲–۶۳۹ / ۵ | sit | ||
زبان شناسی | ۷۹- | ||
گلاتولوگ | sino1245 | ||
شاخههای اصلی چینی-تبتی:
|
زیرگروههای پایینی پرشماری از این خانواده بازسازی شدهاند اما بازسازی یک نیازبان برای کل خانواده هنوز در سطوح اولیه باقی مانده و بنابرین ساختار زیرگروههای بالاتر چینی-تبتی هنوز ناشناخته است. گرچه بهطور سنتی این خانواده به دو شاخه چینی و تبتی-برمهای تقسیم میشوند، منشأ مشترک زبانهای غیرچینی هنوز اثبات نشدهاست. درحالی که زبانشناسان چینی زبانهای کرا-دای و همونگ-مین را جزء خانواده چینی-تبتی بهشمار میآورند، سایر زبانشناسان از دهه ۱۹۴۰ آنها را از این خانواده خارج کردهاند. از این خانواده پیوندهای متعددی با خانوادههای زبانی دیگر ارائه شدهاست، اما هیچیک از آنها پذیرش گستردهای ندارند.