1980

1980 is in skrikkeljier dat begjint mei in tiisdei. (Gregoriaanske kalinder foar 1980.) Dit jier makket ûnderdiel út fan it desennium fan 'e 1980-er jierren.

Iuwen:	15e	16e	17e	18e	19e	20e iuw	21e	22e	23e	24e	25e
Jierren:	1975	1976	1977	1978	1979	1980	1981	1982	1983	1984	1985

Kalinders
Gregoriaanske kalinder	1980 MCMLXXX
Ab urbe condita	2733
Armeenske kalinder	1429 ԹՎ ՌՆԻԹ
Etiopyske kalinder	1972 – 1973
Hebriuwske kalinder	5740 – 5741
Hindoekalinders
- Vikram Samvat	2035 – 2036
- Shaka Samvat	1902 – 1903
- Kali Yuga	5081 – 5082
Iraanske kalinder	1358 – 1359
Islamityske kalinder	1400 – 1400
Juliaanske kalinder	Gregoriaansk min 13 dgn.
Sineeske kalinder	4676 – 4677 丙未 – 丁申

Foarfallen

jannewaris

• 14 - De Deen Poul Hartling, lid fan de Flechtlingekommisje fan de Feriene Naasjes, skat it oantal flechtlingen yn de wrâld op tsien oant tolve miljoen minsken.
• 16 - It stakingsferbod foar amtners en Spoarwegen wurdt út de wet skrast. Dat ferbod wie part fan de "worgwetten" fan Abraham Kuyper út 1903.

febrewaris

• 1 oant en mei 7 febrewaris - De Paralympyske Winterspullen wurde hâlden yn Geilo Noarwegen.
• 13 oant en mei 24 febrewaris - De Olympyske Winterspullen wurde hâlden yn Lake Placid, de Feriene Steaten.
• 25 - Steatsgreep yn Suriname troch legere offisieren ûnder lieding fan Desi Bouterse.
• 26 - Yn Suriname fynt in steatsgreep plak. Der komt in militêre gûnta oan it bewâld ûnder lieding fan Desi Bouterse.

maart

• 10 - Fleander Erik Kropman stoart del mei syn F-16 yn de Iselmar tichtby Starum en komt dêrby om.
• 17 - De Mobile Ienheid makket in ein oan in blokkade fan de kearnsintrale fan Borsele.
• 24 - Moard op Oscar Romero, de aartsbiskop fan San Salvador, dy't opkomt foar de earmen yn El Salvador.
• 30 - De massale begraffenis fan Oscar Romero yn El Salvador rint út op in bloedbad as slûpskutters it fjoer iepenje op it roufolk.

april

• 1 - De NOS begjint mei de offisjele útstjoering fan Teletekst.
• 3 - Yn Lekkertsjerk wurdt offisjeel bekend makke dat de nijbouwyk Lekkertsjerk-West op in stoartplak boud is. De 270 húshâldings wurde evakuearre en tydlik op oare plakken ûnderbrocht, dêrnei wurdt de grûn ûnder de huzen ôfgroeven en saneard.
• 18 - Simbabwe wurdt ûnôfhinklik fan it Feriene Keninkryk.
• 30 - Troanswikseling yn Nederlân: keninginne Julianna abdisearret en wurdt opfolge troch har dochter Beatrix. It plechtich barren yn Amsterdam giet mank mei grutskalige gefjochten tusken kreakers en de plysje.

maaie

• 4 - Ferstjerren fan Josip Broz Tito, de lieder fan Joegoslaavje.
• 8 - Yn it steds- en streekferfier wurdt de strippekaart ynfierd as ûnderdiel fan it nasjonaal taryfsysteem.
• 18 - Utbarsting fan 'e Mount St. Helens, in fulkaan yn 'e Amerikaanske steat Washington. Der falle 57 deaden.
• 20 - By in referindum yn Kebek sprekt in mearderheid fan 'e befolking him út tsjin ûnôfhinklikheid.

juny

• 10 - Yn Súd-Afrika wurdt Nelson Mandela frijlitten út de finzenis.
• 18 - De film The Blues Brothers mei Dan Akroyd, John Belushi en in grut tal fan Blues stjerren giet yn premjêre.
• 25 - Premier Van Agt oerlanget de hûskaaien oan de 37 earste ynwenners fan Almere Stêd.
• 21 oant en mei 5 july - De Paralympyske Simmerspullen wurde hâlden yn Arnhim

july

• 19 oant en mei 3 augustus - De Olympyske Simmerspullen wurde hâlden yn Moskou.
• 20 - Joop Zoetemelk wint de Omgong fan Frankryk.
• 25 - Yn Nederlân fynt de Treinramp by Winsum plak, yn 'e Nederlânske provinsje Grinslân, wêrby't 9 minsken omkomme.
• 30 - Fanûatû (foarhinne de Nije Hebriden) wurdt ûnôfhinklik fan it Feriene Keninkryk en Frankryk.

augustus

• 1 - It fak Frysk wurdt ferplichte op de legere skoalle.

septimber

• 5 - De Gotthardtunnel wurdt foar auto's iepene en is 17 km lang.
• 9 - De Nederlânske Taaluny wurdt stifte.
• 23 - Iraakske troepen falle it buorlân Iraan binnen: it begjin fan 'e slepende Iraaksk-Iraanske Oarloch.

oktober

• 11 - Yn De Haach wurdt in fúzjegearkomst holden dy't yn De Haach dy't liedt ta it ûntstean fan it CDA út de politike partijen ARP, CHU en KVP
• 15 - De Voyager 1 romtesonde berikt de planeet Saturnus en stjoert spektakulêre foto's fan Saturnus, syn ringen en syn moannen werom nei de ierde.

desimber

• 2 - Ferkrêfting fan en moard op 4 Amerikaanske nonnen dy't as misjonaris nei El Salvador ta kommen wiene, troch leden fan it Salvadoraanske leger.
• 8 - Popstjer John Lennon wurdt fermoarde troch de geastlik steurde Mark David Chapman.

Berne

jannewaris

• 1 - Ariana, Amerikaansk pornoaktrise
• 4 - Bobbi Eden, Nederlânsk pornoaktrise
• 19 - Hidde Boersma, Frysk skriuwer en dichter
• 21 - Mari Possa, Salvadoraansk-Amerikaansk pornoaktrise en realitypersoanlikheid
• 24 - Rhylee Richards, Amerikaansk pornoaktrise

febrewaris

• 5 - Victoria Slim, Hongaarsk pornoaktrise
• 7 - Rutmer van der Meer, Frysk keatser
• 10 - Carrie ten Napel, Nederlânsk sportsjoernaliste en presintatrise

maart

• 24 - Amanda Davies, Ingelsk presintatrise en sportferslachjouster
• 28 - Cécile Corbel, Bretonsk sjongster en muzikante
• 30 - Miko Lee, Amerikaansk pornoaktrise

april

• 4 - Mark Tuitert, Nederlânsk reedrider
• 14 - Nynke Laverman, Frysk sjongster en aktrise
• 20 - Waylon, Nederlânsk sjonger

maaie

• 9 - Erik Bosgraaf, Frysk blokfluitist en muzikolooch
• 18 - Esperanza Gomez, Kolombiaansk pornoaktrise
• 22 - Lucy Gordon, Ingelsk aktrise en model († 2009)

juny

• 6 - Ricki Raxxx, Amerikaansk neakenmodel en pornoaktrise
• 15 - Mary Carey, Amerikaansk pornoaktrise
• 21 - Toprak Yalçiner, Turksk-Nederlânsk aktrise
• 22 - Jade Marcela, Yndonezysk-Amerikaansk pornoaktrise
• 30 - Daniël Iseger, Frysk keatser
• 30 - Mike Adriano, Amerikaansk pornoakteur, -regisseur en -produsint

july

• 14 - Joy Wielkens, Nederlânsk aktrise en kabaretiêre
• 16 - Jesse Jane, Amerikaansk pornoaktrise († 2024)
• 22 - Dirk Kuijt, Nederlânsk fuotballer
• 22 - Folkert van der Wei, Frysk keatser

augustus

• 9 - Gijs Naber, Nederlânsk akteur
• 13 - Afke Boven, Frysk presintatrise
• 13 - Veronica de la Cruz, Amerikaansk ferslachjouster, nijslêzeresse en presintatrise
• 17 - Jan Kromkamp, Frysk fuotballer
• 23 - Sofie van den Enk, Nederlânsk presintatrise
• 26 - Macaulay Culkin, Amerikaansk akteur
• 26 - Chris Pine, Amerikaansk akteur

septimber

• 13 - Daisuke Matsuzaka, Japansk honkballer
• 24 - Sabrine Maui, Amerikaansk pornoaktrise
• 29 - Jacob Wassenaar, Frysk keatser

oktober

• 1 - Kim-Lian van der Meij, Nederlânsk presintatrise, aktrise, model en sjongster
• 9 - Hunter Bryce, Amerikaansk pornoaktrise († 2011)
• 20 - Mitra Nazar, Frysk sjoernaliste en ferslachjouster

desimber

• 8 - Lisa Kelly, Amerikaansk frachtweinsjauffeur en realitypersoanlikheid

datum ûnbekend

• Gerbrich van Dekken, Frysk countrysjongster
• Gaie Sebold, Amerikaansk-Ingelsk skriuwster en dichteresse

Ferstoarn

jannewaris

• 1 - Frank Wykoff, Amerikaansk atleet (* 1909)
• 15 - Teake Jan Roorda, Frysk preester en funksjonaris binnen de Roomsk-Katolike Tsjerke (* 1920)

febrewaris

• 2 - Hanna Beekhuis, Frysk komponiste en pianiste (* 1889)
• 11 - Paavo Yrjölä, Finsk mearkamper (* 1902)
• 13 - Jo Meynen, Nederlânsk politikus (* 1901)

maart

• 14 - Mohammad Hatta, Premier fan Yndoneezje (* 1902)
• 30 - Pieter Helfrich, Frysk keatser (* 1895)
• 31 - Jesse Owens, Amerikaansk atleet (* 1913)

april

• 15 - Jean-Paul Sartre, Frânsk filosoof en toanielskriuwer (* 1905)

maaie

• 4 - Aldert van Bruggen, Nederlânsk politikus (* 1925)
• 11 - Kaarlo Mäkinen, Finsk wrakselder (* 1892)
• 16 - Pita Grilk, Skiermûntseager dichteresse (* 1905)
• 18 - Johan te Slaa, Nederlânsk akteur (* 1906)

juny

• 1 - Boele Bregman, Frysk keunstner en grafikus (* 1918)
• 9 - Leonard Huizinga, Nederlânsk skriuwer (* 1906)

july

• 9 - Norris Graham, Amerikaansk roeier (* 1906)
• 19 - Hans Morgenthau, Amerikaansk-Dútsk politikolooch (* 1904)
• 23 - Franco Tognini, Italjaansk turner (* 1907)
• 29 - Age Scheffer, Frysk sjoernalist (* 1900)

augustus

• 13 - Alfred Hitchcock, Ingelsk regisseur (* 1899)
• 22 - Rinse Brink, Frysk keatser en predikant (* 1894)
• 24 - Catharinus Stienstra, Frysk alvestêderider (* 1904)

septimber

• 8 - Peter Sellers, Ingelsk akteur (* 1925)
• 17 - Rex Norris, Ingelsk hockeyer (* 1899)
• 17 - Anastasio Somoza, presidint fan Nikaragûa (* 1925)
• 25 - John Bonham, Ingelsk drummer (* 1948)

oktober

• 4 - Jan Hoogland, Fryske politikus (* 1898)
• 13 - Wim van Mourik, Nederlânsk politikus (* 1919)
• 15 - Katharine Mary Briggs, Ingelsk folklorist (* 1898)
• 16 - Carl Romme, Nederlânsk abbekaat en politikus (* 1896)
• 21 - Hans Asperger, Eastenryksk bernedokter (* 1906)
• 27 - Miles Bellville, Ingelsk siler (* 1909)

novimber

• 1 - Lammert Wiersma, Skiermûntseager dichter en skriuwer (* 1881)
• 4 - Charles Borah, Amerikaansk sprinter (* 1905)
• 12 - Andrej Amalrik, Sovjet skriuwer en dissidint (* 1938)
• 15 - Harri Larva, Finsk atleet (* 1906)
• 19 - Jan Broeksz, Nederlânsk sjoernalist, radiopresintator, politikus en bestjoerder (* 1906)
• 22 - Mae West, Amerikaansk aktrise (* 1893)

desimber

• 4 - Stanisława Walasiewicz, Poalsk sprintster (* 1911)
• 4 - Jenő Brandi, Hongaarsk wetterpoloër (* 1913)
• 8 - John Lennon, Ingelsk sjonger (* 1940)
• 15 - Rudolph Cleveringa, Nederlânsk heechlearaar rjochten (* 1894)
• 15 - Ruurd Wiersma, Frysk keunstskilder (* 1904)
• 29 - Nadezjda Mandelstam, Sovjet skriuwer en dissidint (* 1899)

Literatuer

romans

• Theun de Vries, De Soldaat Die Terugkwam (oerset yn it Frysk as De Soldaat Dy't Weromkaam)
• Elie Wiesel, Le Testament d'un Poète Juif Assassiné (oerset yn it Frysk as It Testamint fan in Fermoarde Joadske Dichter)

Films

• The Blue Lagoon
• Smokey and the Bandit II
• Star Wars: Episode V – The Empire Strikes Back

Tillefyzje

• Magnum, P.I.

Jierren:	1975	1976	1977	1978	1979	1980	1981	1982	1983	1984	1985
Iuwen:	15e	16e	17e	18e	19e	20e iuw	21e	22e	23e	24e	25e

Boarnen, noaten en referinsjes