Anwar Sadat

Iar-uachtarán na hÉigipte ba ea Muhammad Anwar el-Sadat (a rugadh ar an 25 Nollaig 1918).

Egyptian Revolutionary Command Council 1953

Anwar Sadat

Ainm sa teanga dhúchais	(ar) محمد أنور السادات
Beathaisnéis
Breith	25 Nollaig 1918 Mit Abu al-Kum (Sultanate of Egypt)
Bás	6 Deireadh Fómhair 1981 62 bliana d'aois Caireo, An Éigipt
Siocair bháis	Dúnbhású (Arm tine)
Áit adhlactha	Unknown Soldier Memorial (en)
Príomh-Aire na hÉigipte
15 Bealtaine 1980 – 6 Deireadh Fómhair 1981 ← Mustafa Khalil – Hosni Mubarak →
Príomh-Aire na hÉigipte
26 Márta 1973 – 25 Meán Fómhair 1974 ← Aziz Sedki – Abd El Aziz Muhammad Hegazi →
Uachtarán na hÉigipte
15 Deireadh Fómhair 1970 – 6 Deireadh Fómhair 1981 ← Gamal Abdel Nasser – Hosni Mubarak →
Uachtarán na hÉigipte
28 Meán Fómhair 1970 – 15 Deireadh Fómhair 1970
Leas-Uachtarán na hÉigipte
19 Nollaig 1969 – 14 Deireadh Fómhair 1970 ← Hussein el-Shafei – Ali Sabri →
Speaker of the National Assembly of the United Arab Republic (en)
26 Márta 1964 – 12 Samhain 1968
Speaker of the National Assembly of the United Arab Republic (en)
21 Iúil 1960 – 27 Meán Fómhair 1961
Faisnéis phearsanta
Reiligiún	An tIoslam Sunnaíoch
Scoil a d'fhreastail sé/sí	Acadamh Míleata na hÉigipte
Teanga dhúchais	Araibis na hÉigipte
Gníomhaíocht
Réimse oibre	Polaitíocht, taidhleoireacht agus fórsaí míleata
Gairm	polaiteoir, taidhleoir, státaire, oifigeach míleata, ceannaire míleata
Ball de pháirtí polaitíochta	Páirtí Daonlathach Náisiúnta (1977–1981) an tAontas Sóisialach Arabach (1962–1977)
Ball de	Free Officers Movement (en) Egyptian Revolutionary Command Council (en)
Gluaiseacht	Nasserism (en) , náisiúnachas na hÉigipte, liobrálachas eacnamaíoch, caipitleachas agus Infitah (en)
Teangacha	Béarla agus an Araibis
Gairm mhíleata
Brainse míleata	Arm na hÉigipte
Céim mhíleata	marascal
Coinbhleacht	Réabhlóid Éigipteach (1952), North Yemen civil war (en) agus Cogadh Yom Kippur
Teaghlach
Céile	Eqbal Madi (1940–1949) Jehan Sadat (1949–1981)
Páiste	Ruqayya Sadat  ( Eqbal Madi) Nukha Sadat  ( Jehan Sadat) Jamal Sadat  ( Jehan Sadat) Lubna Sadat  ( Jehan Sadat) Rawia Sadat  ( Eqbal Madi) Camilia Sadat  ( Eqbal Madi) Jikhan Anwar Sadat  ( Jehan Sadat)
Athair	Mohammed Sadati  agus Sitt-Al-Barrein
Duine muinteartha	Atef Sadat (leathdheartháir ar thaobh a (h)athar)
Croineolaíocht
6 Deireadh Fómhair 1981	assassination of Anwar Sadat (en)
Gradam a fuarthas (1984)  Bonn Saoirse an Uachtaráin Bronnta ag Ronald W. Reagan (1978)  Duais Nobel na Síochána (1977)  Duine na Bliana (Financial Times) (1977)  Collar of the Order of Isabella the Catholic‎ (en)  Order of Mubarak the Great (en)  Ord na Níle  Ord Ojaswi Rajanya  Ord Réalta Neipeal  Ord na Poblachta (an Túinéis)  Ord Rí Abdulaziz al Saud  Knight Grand Cross with Collar of the Order of Merit of the Italian Republic (en)  Bonn Óir na Comhdhála
Síniú
Veu de Anwar Sadat (Béarla)
Suíomh gréasáin	anwarsadat.org

Saighdiúireacht

Camp David, Meán Fómhair 1978. Uachtarán Sadat na hÉigipte (ar clé) agus Príomh-Aire Iosrael, Menachim Begin. Ócáid stairiúil agus iad ag croitheadh láimhe. Uachtarán Mheiriceá, Jimmy Carter, ag faire orthu.

Bhí cúlra tuathánach ag Anwar Sadat. D'éirigh sé ina oifigeach airm agus d'éirigh sé an-mhór le Nasser.^[1]

Toisc go raibh an deargfhuath aige don chumhacht a bhí ag na Sasanaigh san Éigipt, bhí baint aige leis na Naitsithe i rith an Dara Cogadh Domhanda. Dá bhrí sin cuireadh i bpríosún é.

D'fhill Sadat ar an arm sa bhliain 1950 agus ghlac sé páirt in éirí amach Nasser nuair a threascair sé réimeas lofa an Rí Farouk.

Uachtarán

Is iomaí post a bhí ag Sadat i rialtas Nasser sular lean sé i gcumhacht é mar Uachtarán ar an Éigipt sa bhliain 1970. Bhí Sadat ina uachtarán na hÉigipte ó 1970 go dtí an 6 Deireadh Fómhair 1981. Tar éis theip na hÉigipte i gCogadh Yom Kippur, ní raibh sé sásta a bheith ag brath ar na Rúisigh an méid sin. Bhí sé sásta a bheith ag comhoibriú níos mó leis na Stáit Aontaithe.

Sa bhliain 1977, bhí sé de mhisneach aige cuairt a thabhairt ar Iosrael agus brú a chur ar Uachtarán Iosrael, Menachim Begin, páirt a ghlacadh i gcomhchainteanna síochána Camp David.

Ar an 17 Meán Fómhair 1978, shínigh Sadat, agus Príomh-Aire Iosrael, Menachem Begin, conradh síocháin sa Teach Bán.

Gerald Ford agus Anwar Sadat i Salzburg 1975

Bronnadh Duais Nobel na Síochána ar Sadat i nDeireadh Fómhair 1978.

Feallmharú

Tharraing an beart seo agus a dhearcadh i leith an iarthair ionsaithe ó na náisiúin Arabacha eile agus ó ghrúpaí míleata Ioslamacha san Éigipt. Is é an toradh a bhí air sin ná gur feallmharaíodh Sadat ar an 6 Deireadh Fómhair 1981.

Ronald Reagan and Sadat 1981

Cúpla lá níos déanaí, ceapadh Hosni Mubarak ina uachtarán ar 14 Deireadh Fómhair 1981, an ceathrú ceann sa tír, tar éis feallmharú a réamhtheachtaithe Sadat.

Féach freisin

• Gamal Abdel Nasser, Hosni Mubarak