Bisfenol A
composto químico / From Wikipedia, the free encyclopedia
O bisfenol A (BPA) é un composto químico utilizado na fabricación de diversos plásticos, entre outros usos. É un sólido incoloro que é soluble na maioría dos disolventes orgánicos comúns, pero case non ten solubilidade en auga. O BPA prodúcese a escala industrial pola condensación de fenol e acetona, e ten unha escala de produción global duns 10 millóns de toneladas en 2022.
Bisfenol A | |
---|---|
4,4′-(Propano-2,2-diil)difenol | |
Outros nomes 2,2-Di(4-fenilol)propano; Difenilolpropano; BPA; 2,2-Bis(4-hidroxifenil)propano | |
Identificadores | |
Número CAS | 80-05-7 |
PubChem | 6623 |
ChemSpider | 6371 |
UNII | MLT3645I99 |
Número CE | 201-245-8 |
Número UN | 2924 2430 |
DrugBank | DB06973 |
KEGG | C13624 |
ChEBI | CHEBI:33216 |
ChEMBL | CHEMBL418971 |
Ligando IUPHAR | 7865 |
Número RTECS | SL6300000 |
Imaxes 3D Jmol | Image 1 Image 2 |
| |
| |
Propiedades | |
Fórmula molecular | C15H16O2 |
Masa molar | 228,29 g mol−1 |
Aspecto | Sólido branco |
Olor | Fenólico, médico |
Densidade | 1,217 g/cm3[1] |
Punto de fusión | 155 °C; 311 °F; 428 K |
Punto de ebulición | 250–252 °C; 482–486 °F; 523–525 K |
Solubilidade en auga | 0,3 g/L (25 °C)[2] |
log P | 3.41[3] |
Presión de vapor | 5×10−6 Pa (25 °C)[4] |
Perigosidade | |
Pictogramas GHS | |
Palabra sinal GHS | Danger |
NFPA 704 | |
Punto de inflamabilidade | 227 °C; 441 °F; 500 K |
Se non se indica outra cousa, os datos están tomados en condicións estándar de 25 °C e 100 kPa. |
A maior aplicación única do BPA é como co-monómero na produción de policarbonatos, que representa o 65-70% de toda a produción de BPA. A fabricación de resinas epoxi e resinas de éster vinílico supón un 25-30% do uso de BPA. O 5% restante úsase como compoñente principal de varios plásticos de alto rendemento e como aditivo menor en PVC, poliuretano, papel térmico e outros materiais. Non é un plastificante, aínda que moitas veces é etiquetado erradamente como tal.
Os efectos sobre a saúde do BPA foron obxecto dun prolongado debate público e científico. O BPA é un xenoestróxeno, que presenta propiedades similares ás hormonas que imitan os efectos dos estróxenos no corpo. Aínda que o efecto é moi débil, a omnipresencia dos materiais que conteñen BPA xera preocupación, xa que a exposición é permanente. Moitos materiais que conteñen BPA non son obvios, e inclúen revestimentos para o interior das latas de alimentos, roupa, recibos de tendas ou empastes dentais. O BPA foi investigado por axencias de saúde pública en moitos países, así como pola Organización Mundial da Saúde. Aínda que a exposición normal está por debaixo do nivel hoxe asociado ao risco, varias xurisdicións tomaron medidas para reducir a exposición por precaución, en particular prohibindo o BPA dos biberóns. Hai algunha evidencia de que a exposición ao BPA nos bebés diminuíu como resultado diso. Tamén se introduciron plásticos sen BPA, que se fabrican utilizando bisfenois alternativos como bisfenol S e bisfenol F, pero tamén hai controversia sobre se estes son de verdade máis seguros.