Guerra Junqueiro

Abílio Manuel Guerra Junqueiro, nado en Ligares (Freixo de Espada á Cinta) o 15 de setembro de 1850 e finado en Lisboa o 7 de xullo de 1923, foi alto funcionario administrativo, político, deputado, xornalista, escritor e poeta portugués.^[1] Foi o poeta máis popular da súa época e o máis típico representante da chamada "Escola Nova". Poeta panfletario, a súa poesía axudou a crear o ambiente revolucionario que conduciu á implantación da República.^[2]

Guerra Junqueiro

Biografía
Nacemento	17 de setembro de 1850 Freixo de Espada à Cinta, Portugal
Morte	7 de xullo de 1923 (72 anos) Lisboa, Portugal
Lugar de sepultura	Igreja de Santa Engrácia
Embaixador
Datos persoais
Educación	Universidade de Coímbra - dereito
Actividade
Ocupación	poeta, político, avogado, escritor, xornalista, diplomático
Premios
Gran Cruz da Orde de Santiago da Espada
Sinatura
Descrito pola fonte	Svensk uppslagsbok Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978 Obálky knih,

Estatua na Casa-Museo Guerra Junqueiro, no Porto.

Traxectoria

Fillo do negociante e labrego rico José António Junqueiro e da súa muller Ana Guerra. A nai faleceu cando Guerra Junqueiro contaba só 3 anos de idade.^[1] Estudou os preparatorios en Braganza, matriculándose en 1866 nos estudos de Teoloxía da Universidade de Coímbra. Comprendendo que non tiña vocación para a vida relixiosa, dous anos despois trasladouse para a carreira de Dereito. Terminou a carreira en 1873.

Entrando no funcionalismo público da época, foi secretario-xeral do Gobernador Civil dos distritos de Angra do Heroísmo e de Viana do Castelo. En 1878 foi elixido deputado polo círculo electoral de Macedo de Cabaleiros. Foi entre 1911 e 1914 o embaixador de Portugal na Suíza (o título era "ministro de Portugal na Suíza").

O 12 de febreiro de 1920 foi agraciado co grao de Grã-Cruz da Orde Militar de Sant'Iago da Espada.^[3]

Obra literaria

Guerra Junqueiro iniciou a súa carreira literaria en Coímbra no xornal literario A Folla^[4], dirixido polo poeta João Penha, do cal máis tarde foi redactor. Aquí crea relacións de amizade con algúns dos mellores escritores e poetas do seu tempo, grupo xeralmente coñecido por Xeración dos 70.^[2]

Guerra Junqueiro desde moi novo comezou a manifestar notábel talento poético, e xa en 1868 o seu nome era incluído entre os máis prometedores da nova xeración de poetas portugueses. O mesmo ano, no opúsculo titulado "O Aristarco portugués", apreciándose o libro "Vozes sem eco", publicado en Coímbra en 1867 por Guerra Junqueiro, xa se prognostica un grande futuro ao seu autor.

Publicacións

• Viagem À Roda Da Parvónia
• A Morte De D. João (1874)
• Contos para a Infância (1875) ^(eBook)
• A Musa Em Férias (1879)
• A velhice do padre eterno (1885) ^(eBook)
• Finis Patriae (1890)
• Os Simples (1892) ^(eBook)
• Oração Ao Pão (1903)
• Oração À Luz (1904)
• Gritos da Alma (1912)
• Pátria (1915) ^(eBook)
• Poesias Dispersas (1920)
• Duas Paginas Dos Quatorze Annos ^(eBook)
• O Melro ^(eBook)

No Porto, na mesma data, aparecía outra obra, "Baptismo de amor", acompañada dun preámbulo escrito por Camilo Castelo Branco; en Coímbra publicara Guerra Junqueiro a "Lira dos catorze anos", volume de poesías; e en 1867 o poemeto "Mysticae nuptiae"; no Porto a casa Chardron editáralle en 1870 a "Vitoria da Francia", que despois reeditou en Coímbra en 1873.^[1]

En 1873, sendo proclamada a República en España, escribiu aínda ese ano o vehemente poemeto "Á España libre".

En 1874 apareceu o poema "A morte de D. João", edición feita pola casa Moré, do Porto, obra que alcanzou gran éxito. Camilo Castelo Branco consagroulle un artigo nas Noites de insónio, e Oliveira Martins, na revista Artes e Letras.

Indo residir para Lisboa foi colaborador en prosa e en verso, de xornais políticos e artísticos, como A Lanterna Máxica^[5] e O António Maria^[6] (1879-1885;1891-1898), coa colaboración de deseños de Rafael Bordalo Piñeiro^[1].^[7] En 1875 escribiu o "Crime", poemeto a propósito do asasinato do alferes Palma de Brito; a poesía Aos Veteranos da Liberdade; e o volume de Contos para a infáncia. No "Diário de Noticias" tamén publicou o poemeto Fiel e o conto Na Feira da Ladroa. En 1878 publicou en Lisboa o poemeto Traxedia infantil. Colaborou en diversas publicacións periódicas, especialmente: Atlantida^[8] (1915-1920), Branco e Negro (1896-1898), Brasil Portugal (1899-1914), A Crónica , Ilustración (1884-1892), A Illustração Portugueza (1884-1890), Ilustración Universal (1884-1885), A Prensa (1885-1891), Xornal do domingo (1881-1888), A Lectura (1894-1896), Luz e Vida (1905), A Muller (1879), O Occidente (1878-1915), Renascença (1878-1879?^{[9][10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30]}), O Pantheon (1880-1881), A Republica Portugueza (1910-1911), Ribaltas e Gambiarras (1881), Serões (1901-1911), Azulejos (1907-1909), na Revista de turismo iniciada en 1916 e no periódico O Azeitonense (1919-1920).^{[31][32][33][34][35][36][37]}

Unha gran parte das composicións poéticas de Guerra Junqueiro está reunida no volume que ten por título A musa em férias, publicado en 1879. Este ano tamén saíu o poemeto O Melro, que despois foi incluído na Velhice do Padre Eterno, edición de 1885. Publicou Idílios e Sátiras, e traduciu e coleccionou un volume de contos de Hans Christian Andersen e outros.^[2]

Tras unha estadía en París, aparentemente para tratamento da doenza digestiva contraída durante a súa estadía nos Azores, publicou en 1885 no Porto A velhice do Padre Eterno, obra que provocou acerbas réplicas por parte da opinión clerical, representada na prensa, entre outros, polo cónego José Joaquim de Sena Freitas. Polémico en relación á relixión, outros escritos de cariz anticlerical da súa autoría foron encontrados en publicacións periódicas como A Lucta e A Luz (1919-1921).^{[38][39][40][41][42][43][44]}

Cando se deu o conflito coa Inglaterra sobre o "mapa cor-de-rosa", que culminou co ultimato británico de 11 de xaneiro de 1890, Guerra Junqueiro interesouse profundamente por esta crise nacional, e escribiu o opúsculo Finis Patriae, e a Canção do Ódio, para a cal Miguel Ângelo Pereira escribiu a música. Posteriormente publicou o poema Pátria. Estas composicións tiveron unha inmensa repercusión, contribuíndo poderosamente para o descrédito das institucións monárquicas.^[2]

Cronoloxía

• 1850: Nace no lugar de Ligares, Freixo de Espada á Cinta;
• 1864: «Duas páginas dos catorze anos»;
• 1866: Comeza na Universidade de Coímbra;
• 1867: «Vozes Sen Eco»;
• 1868: «Baptismo de Amor». Matricúlase na Facultade de Dereito da Universidade de Coímbra;
• 1873: «Espanha Livre». Colaboración de Guerra Junqueiro en «A Folha» de João Penha. É bacharel en Dereito;
• 1874: «A Morte de D. João»;
• 1875: Primeiro número de «A Lanterna Mágica» en que colabora;
• 1878: É nomeado Secretario Xeral do Goberno Civil en Angra do Heroísmo;
• 1879: «A Musa em Férias» e «O Melro». Adhírese ao Partido Progresista. É trasladado de Angra do Heroísmo para Viana do Castelo e electo para a Cámara dos Deputados;
• 1880: Casa o 10 de febreiro con Filomena Augusta da Silva Neves. O 11 de novembro nace a filla Maria Isabel;
• 1881: Nace a filla Júlia. Diagnosticada con demencia vén a ser internada no Porto;
• 1885: «A Velhice do Padre Eterno». Creación do movemento «Vida Nova» do cal Guerra Junqueiro é simpatizante;
• 1887: Segunda viaxe de Guerra Junqueiro a París;
• 1888: Constitúese o grupo «Vencidos da Vida». «A Legítima»;
• 1889: Falece a súa esposa, Filomena Augusta Neves, feito que lamentará até a fin dos seus días.
• 1890: «Finis Patriae». Guerra Junqueiro é electo deputado polo círculo de Quelimane;
• 1895: Vende a maior parte das coleccións artísticas que acumulara;
• 1896: «A Pátria». Parte para París;
• 1902: «Oração ao Pão»;
• 1903: Reside en Vila do Conde;
• 1904: «Oração à Luz»;
• 1905: Visita a Academia Politécnica do Porto e instálase nesta cidade;
• 1908: É candito Partido Republicano polo Porto;
• 1910: É nomeado Enviado Extraordinario e Ministro Plenipotenciário da República Portuguesa xunto da Confederación Suíza, en Berna;
• 1911: Homenaxe a Guerra Junqueiro no Porto;
• 1914: Exonérase das funcións de Ministro Plenipotenciario;
• 1920: «Prosas Dispersas»;
• 1923: Morre o 7 de xullo en Lisboa.
• 1966: O seu corpo é solemnemente trasladado para o Panteão Nacional da Igrexa de Santa Engrácia, en Lisboa, nunha cerimonia ocorrida para homenaxear tamén outras ilustres figuras portuguesas entre os días 1 e 5 de decembro. Antes diso, encontrábase no Mosteiro dos Jerónimos.