Bukecy
gmejna w Budyskim wokrjesu From Wikipedia, the free encyclopedia
Bukecy (němsce Hochkirch) su wjes a gmejna na wuchodźe hornjołužiskeho wokrjesa Budyšin. Leža při zwjazkowej dróze 6 mjez Budyšinom a Lubijom. Gmejnski teritorij rozpřestrěwa so w hornjołužiskich honach wot wjerškow Čornoboha a Rubježneho hroda na juhu nimale hač do doliny Lubaty na sewjeru. Wjes sama ma 767 wobydlerjow.[2]
| němsce | Hochkirch | |
| ||
| Wopon | ||
|---|---|---|
| ||
| Zakładne daty | ||
| stat |  Němska | |
| zwjazkowy kraj |  Sakska | |
| wokrjes | Budyski | |
| wysokosć | 290 metrow n.m.hł. | |
| přestrjeń | 41,75 km² | |
| wobydlerstwo | 2.225 (31. dec 2023)[1] | |
| hustosć zasydlenja | 53 wob. na km² | |
| póstowe čisło | 02627 | |
| předwólba | (+49) 035939 | |
| awtowa značka | BZ, BIW, HY, KM | |
| Politika a zarjadnistwo | ||
| wjesnjanosta | Thomas Meltke (wot 2022) (CDU) | |
| adresa | Karla Marxowa 16 02627 Bukecy | |
| webstrona | hochkirch.de | |
| Połoženje Bukec w Sakskej | ||
 | ||
wikidata: Bukecy (Q93248) | ||
.svg)
51.14888888888914.570277777778
Nimo Wujezda słušeja wšitke gmejnske dźěle oficielnje do serbskeho sydlenskeho ruma.
.jpg)
Wjes naspomni so k prěnjemu razej w lěće 1222 pod swojim serbskim mjenom jako Bukewiz a měješe tehdy hižo swójsku cyrkej.[3] Němske mjeno Hoynekirche abo Hoenkirche so hakle 1368 jewi a poćahuje so na cyrkej, kotruž běchu na najwyšim blaku wjeski twarili. Prěnjotnja serbska wjes ležeše najskerje dale deleka při haće.
Bukecy stachu so znate přez „nadpad w Bukecach“ w Sydomlětnej wójnje, při kotrymž překwapichu a přemóžichu rakuske jednotki pod hrabju Daun dnja 14. oktobra 1758 Prusow pod Bjedrichom II.
W běhu wupućowanja wjele łužiskich swójbow w 19. lětstotku dóstachu so tež mnohe serbske swójby z Bukečanskeje wosady a Bukec samych do Ameriki abo Awstralskeje. Tak załožichu w lěće 1853 w awstralskim staće Victoria štyri serbske a jedna němska swójba wjes pod mjenom Bukecy, pozdźišo Hochkirch, kotraž je so 1918 na Tarrington přemjenowała. W lěće 1884 mějachu Bukecy po Mukowej statistice 530 wobydlerjow, mjez nimi 404 Serbow (76 %).[4] Arnošt Černik zwěsći 1956 serbski podźěl wobydlerstwa wot jenož hišće 43,4 %.[5]
Dnja 16. awgusta 1921 załoži so w Bukecach pod nawodnistwom Hermana Ranicha a Jana Zoby jednota Serbskeho Sokoła.[6]
Posledni serbski farar w Bukecach bě Gerat Lazar (1910–1992), kotryž so 1976 na wuměnk poda. Dźensniši farar Thomas Haenchen je serbsce nawuknył. W Bukečanskej wosadźe wobsteji Serbska bjesada, kotraž so prawidłownje zetka. Nimo toho wotměwa so kóžde lěćo Serbski dworowy swjedźeń we Wuježku. Na delnim (nowym) pohrjebnišću nadeńdu so pjeć serbskich narownych pomnikow, na kěrchowje tři.
Wot wobeju gmejnskeju zarjadow faworizowane zjednoćenje Bukec a Wósporka je so wot Bukečanskeho wobydlerstwa 2012 we wothłosowanju wotpokazało.
Ležownostne mjena
Michał Rostok naliči 1887 za same Bukecy slědowace serbske ležownostne mjena: Hromadnik, Wulki zahon, Mały zahon, Wěčniki (tež Wěnčiki, hórka při puću do Mješic), Popec kut, Skopcy (hórka), Měšeŕskec hórka, Na Palmani, W Móstkach, W łužach, Pola sraneho kamjenja, W Swědom nic haće, Pod srěnjej dróhu, Pola Mitašec mjezy, Pola Křižanec keŕkow, W topołach, W Mičkec łukach, W jězorach, Na Kosmaču, Šibjeńca, W Włosančkach, Pola pěskoweje jamy.[7]
| wjes | wob. | přer. staroba | ♀/♂a | kwocient młodychb | kwocient starychc | wosoby/ domjacnosć |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Błócany | 108 | 47,7 | 116 | 24 | 35 | 2,4 |
| Bukecy | 703 | 46,6 | 92 | 22 | 36 | 2,5 |
| Čornjow | 118 | 48,2 | 100 | 20 | 39 | 2,3 |
| Jawornik | 15 | 61,3 | 88 | 0 | 114 | 2,1 |
| Kołwaz | 103 | 42,8 | 94 | 25 | 28 | 2,4 |
| Koporcy | 71 | 49,1 | 103 | 30 | 62 | 2,4 |
| Lejno | 112 | 43,0 | 120 | 25 | 21 | 2,1 |
| Mješicy | 175 | 46,6 | 122 | 14 | 25 | 2,3 |
| Něćin | 52 | 45,4 | 108 | 26 | 23 | 2,5 |
| Nowe Koporcy | 27 | 48,0 | 93 | 25 | 44 | 2,3 |
| Nowy Wuježk | 28 | 48,2 | 115 | 16 | 32 | 2,3 |
| Pomorcy | 201 | 40,1 | 103 | 32 | 21 | 2,3 |
| Rodecy | 120 | 47,5 | 103 | 13 | 28 | 2,2 |
| Trjebjeńca | 125 | 44,4 | 119 | 22 | 31 | 2,5 |
| Wawicy | 76 | 49,2 | 138 | 19 | 58 | 2,1 |
| Wujezd | 172 | 45,2 | 126 | 22 | 30 | 2,5 |
| Wuježk | 137 | 39,5 | 90 | 40 | 31 | 2,5 |
| Žornosyki | 77 | 48,7 | 108 | 21 | 40 | 2,3 |
| gmejna Bukecy | 2420 | 45,6 | 104 | 23 | 33 | 2,4 |
| podaća po cencusu 2011; staw: 9.5.2011[8] a: ličba mužow na 100 žonow b: poměr ličby wosobow pod 18 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 c: poměr ličby wosobow nad 65 lětami k 100 wosobam mjez 18 a 65 | ||||||
Po ludličenju lěta 2011 bě 45,7 % wobydlerjow Bukečanskeje gmejny ewangelskeje a 4,2 % katolskeje konfesije.[9]
Gmejna słuša k sakskemu wólbnemu wokrjesej 56 (Budyšin 5) a k zwjazkowemu wólbnemu wokrjesej 156 (Budyšin I).
Wjesnjanosta
Wjesnjanosta Bukec je wot 2022 Thomas Meltke.
| wólba | wjesnjanosta | namjet | wuslědk (%) |
|---|---|---|---|
| 2022 | Thomas Meltke | Meltke | 59,8 |
| 2015 | Norbert Wolf | CDU | 97,3 |
| 2008 | 97,0 | ||
| 2001 | 67,7 |
W Bukecach wobsteji zakładna šula, na kotrejž so tež serbšćina wuwučuje.[10]
W Bukecach so narodźili
- Křesćan Bohachwał Kowar (1703–78) – farar, spisowaćel
- Jan Awgust Janka (1764–1833) – farar, sobuwudawaćel prěnjeho serbskeho časopisa
- Handrij Króna (1855–1937) – bur, narodny prócowar
- Pawoł Lubjenski (1895–1970) – blidarski mišter, narodny prócowar, župan Lubijskeje župy
- Marko Grojlich (* 1948) – rozhłosownik a awtor
W Bukecach skutkowali
- Hrjehor Martini (1575–1632) – farar a přełožer; 1600–1605 Bukečanski farar
- Jan Wawer (1672–1728) – farar, nabožinski a kulturny prócowar; wot 1702 w Bukecach
- Jan Bjedrich Langa (1709–1757) – duchowny, přełožowar nabožinskeho pismowstwa; 1739–57 Bukečanski farar
- Michał Mjeń (1791–1875) – farar, narodny prócowar; 1826–68 Bukečanski farar
- Handrij Kerk (1822–1894) – kubler, sejmski zapósłanc; předsyda Bukečanskeho serbskeho towarstwa wot 1876
- Korla Awgust Kubica (1842–1914) – farar, předsyda wuběrka Maćicy Serbskeje; 1881–1910 Bukečanski farar
- Arnošt Lodni (1878–1969) – wučer, kantor, kulturny prócowar; wot 1913 w Bukecach
- Gustaw Alwin Mjerwa (1882–1958) – farar, kulturny prócowar, redaktor časopisa Pomhaj Bóh; 1910–41 a 1946–58 Bukečanski farar
- Pawoł Grojlich (1908–92) – pismikistajer, ćišćer, ludowy spisowaćel; 1933–92 w Bukecach
Za dalšich fararjow hlej zapisk wo Bukečanskej cyrkwi.
- 800 Jahre Hochkirch – 800 lět Bukecy. Wudał Lars-Arne Dannenberg. Via Regia Verlag, Kinspork 2022.
- Pawoł Grojlich: Bukecy − něhdy a dźensa. W Rozhledźe 42 (1992), čo. 3, str. 82–85.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
