From Wikipedia, the free encyclopedia
Էրցհերցոգ Ֆելիքս Ավստրիացի (գերմ.՝ Felix Friedrich August Maria vom Siege Franz Joseph Peter Karl Anton Robert Otto Pius Michael Benedikt Sebastian Ignatius Marcus d'Aviano, Erzherzog von Österreich, Prinz von Ungarn, Kroatien, und Böhmen, մայիսի 31, 1916[1][2][3], Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա - սեպտեմբերի 6, 2011[1][2][3], Մեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ), Հաբսբուրգ-Լոթարինգյան տան ներկայացուցիչ։ Մանկուց կրել է Ավստրիայի էրցհերցոգ, Հունգարիայի, Խորվաթիայի և Բոհեմիայի արքայազն տիտղոսները։
Էրցհերցոգ Ֆելիքս Ավստրիացի | |
---|---|
Ծնվել է | մայիսի 31, 1916[1][2][3] |
Ծննդավայր | Վիեննա, Ավստրո-Հունգարիա |
Մահացել է | սեպտեմբերի 6, 2011[1][2][3] (95 տարեկան) |
Մահվան վայր | Մեխիկո, Մեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ |
Գերեզման | former Benedictine monastery Muri |
Քաղաքացիություն | Ավստրիա |
Մասնագիտություն | ռազմական գործիչ և գործարար |
Ամուսին | Anna-Eugénie Prinzessin von Arenberg? |
Ծնողներ | հայր՝ Կարլ I[3], մայր՝ Ցիտա Բուրբոն Պարմացի[3] |
Պարգևներ և մրցանակներ | |
Երեխաներ | Carlos Felipe de Habsburgo?[3], Maria del Pilar Erzherzogin von Österreich?[3], Kinga Barbara Erzherzogin von Österreich?[3], Raimond Joseph Erzherzog von Österreich?[3], Myriam Adelheid Erzherzogin von Österreich?[3], István Franz-Leopold Erzherzog von Österreich?[3] և Viridis Aloisa Erzherzogin von Österreich?[3] |
Archduke Felix of Austria Վիքիպահեստում |
Էրցհերցոգ Ֆելիքս Ավստրիացին ծնվել է 1916 թվականի մայիսի 16-ին Վիեննայի Շյոնբրունի պալատում։ Նա Ավստրո-Հունգարիայի վերջին կայսեր` Կարլ I-ի (1887—1922) և նրա կնոջ` Ցիտա Բուրբոն-Պարմցու (1892-1989) վերջին երրորդ որդին է, էրցհերցոգ Օտտո ֆոն Հաբսբուրգի, Ռոբերտի, Կարլ Լյուդվիգի և Ռուդոլֆի եղբայրը[4]։
Ֆելիքսը մկրտվել է Շյոնբրունում 1916 թվականի հունիսի 8-ին կայսր Ֆրանց Իոսիֆ I-ի ներկայությամբ։ Նրա կնքահայրը եղել է իր հորեղբայր, Սաքսոնիայի արքա Ֆրիդրիխ Ավգուստ III-ը, իր տատիկի` արքայադուստր Մարիա Ժոզեֆա Սաքսոնացու եղբայրը[5]։ 1916 թվականի նոյեմբերի 21-ին` 96-ամյա կայսր Ֆրանց Յոզեֆ I-ի մահից հետո, Ավստրո-Հունգարիայի նոր կայսր է դարձել նրա թոռնիկ-զարմիկ Կարլ I-ը (Ֆելիքսի հայրը)։
1918 թվականին Ավստրո-Հունգարիան պարտություն է կրում Առաջին համաշխարհային պատերազմում և մասնատվում է առանձին պետությունների։ Ավստրիան ու Հունգարիան հռչակվում են հանրապետություններ։ 1919 թվականին կայսերական ընտանիքը ստիպված էր Ավստրիայից գաղթել Շվեյցարիա։ 1921 թվականին՝ կայսր Կարլի` Հունգարիայում իշխանության հասնելու անհաջող փորձերից հետո, կայսերական ընտանիքը արտաքսվում է պորտուգալական Մադեյրա կղզի։ 1922 թվականի ապրիլի 1-ին 34-ամյա կայսր Կարլ I-ը` Ֆելիքսի հայրը, Մադեյրայում մահանում է թոքերի բորբոքումից։ Նույն 1922 թվականին նրա այրին` Ցիտան, երեխաների հետ հաստատվում է Իսպանիայում, ապա 1929 թվականին անցնում Բելգիա։ Էրցհերցոգ Ֆելիքսը սովորել է Լյովենի կաթոլիկ համալսարանում։
1937 թվականի աշնանը էրցհերցոգ Ֆելիքս ֆոն Հաբսբուրգը թույլտվություն է ստանում Ավստրիա վերադառնալու, որտեղ սովորում է Վիներ Նոյշտադտի Թերեզիանա ակադեմիայում։ Նա միապետության անկումից հետո դառնում է առաջին Հաբսբուրգը, ով կարիերան շարունակել է որպես ավստրիական բանակի սպա[6]։ 1938 թվականին՝ Անշլյուսից հետո, էրցհերցոգ Ֆելիքսը քրոջ` Ադելաիդայի հետ Ավստրիայից փախել է Չեխոսլովակիա[7][8]։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ էրցհերցոգ Ֆելիքսը և Կարլ Լյուդվիգը, ով այդ ժամանակ գտնվում էր ԱՄՆ-ում, ծառաության են կանչվել 101-րդ հետևակային զորագնդում, որը հայտնի էր «Ավստրիական ազատ զորագունդ» անվանումով։ Սակայն այդ զորագունդը, որտեղ զինվորների մեծամասնությունը հրեա կամավորներ էին, հրաժարվում է ավստրիացի էրցհերցոգներին իր շարքերում ընդունելուց[9]։
Էրցհերցոգ Ֆելիքսը, ի տարբերություն իր եղբայր Օտտոյի, չի հրաժարվել ավստրիական գահի հանդեպ ունեցած իր իրավունքներից և հայտարարել է, որ դա կհանգեցնի իր իրավունքների խախտմանը։ Արդյունքում նրան արգելել են Ավստրիա մտնել` բացառությամբ 1989 թվականին եռօրյա մուտքից` իր մոր` Ցիտայի թաղմանը մասնակցելու համար[10]։ 1996 թվականի մարտի 10-ին` այն բանից հետո, որբ Ավստրիան մտել է Եվրամիություն, Ավստրիայի և հարևան երկրների միջև սահմանային անցակետերը դադարել են աշխատել։ Էրցհերցոգ Ֆելիքսը նույն օրը ևեթ Գերմանիայից անցնում է Ավստրիա և հաջորդ օրը հրավիրում մամուլի ասուլիս, որպեսզի հայտարարի իր` հայրենիքում ապօրինի գտնվելու մասին[11]։ Այն բանից հետո, երբ նրա ներկայությունը բացահայտվում է, նա զգուշացվում է ավստրիական իշխանությունների կողմից, որ քրեական հետապնդման կենթարկվի, եթե երբևէ կրկին փորձի մտնել երկիր[12]։ Ի վերջո, համաձայնություն է ձեռք բերվում էրցհերցոգ Ֆելիքսի և Կարլ Լյուդվիգի ու ավստրիական կառավարության միջև։ Եղբայրները հայտարարում են իրենց հավատարմությունը հանրապետական ձևին և հրաժավում են ավստրիական գահի նկատմամբ իրենց ունեցած հավակնությունները հիշեցնելուց[11]։
19998 թվականին էրցհերցոգ Ֆելիքսը իր եղբոր` Կարլ Լյուդվիգի հետ համաձայնեցված ծրագերի համաձայն` փորձում է վերադարձնել իր նախնիների` Մարիա-Թերեզայի և նրա ամուսնու` Ֆրանց I-ի գույքը, որ նացիստներն առգրավել էին Անշլյուսի ժամանակ[13]։
Էրցհերցոգ Ֆելիքս Ավստրիացին հաջողությամբ զբաղվել է բիզնեսով Մեքսիկայում և Բրյուսելում, աշխատել է որպես մարքեթինգի խորհրդատու[11][14]։
Իր արտաքսման ընթացքում էրցհերցոգն ապրել է Պորտուգալիայում, Բելգիայում, Մեքսիկայում և ԱՄՆ-ում[10]։ Նա ապրել է Մեխիկոյի Սան Անխել գաղութում, որտեղ էլ մահացել է 2011 թվականի սեպտեմբերի 11-ին 95 տարեկան հասակում[15]։ Նա թաղվել է Մուրի աբբայության ընտանեկան դամբարանում` Ցյուրիխի մոտ։ Այդ աբբայությունը հանդիսանում է Հաբսբուրգների տոհմի անդամների թաղման սիրելի տեղը[16]։
1952 թվականի նոյեմբերի 18-ին Բոլյո սյուր Մերում (Ֆրանսիա) էրցհերցոգ Ֆելիքս Ավստրիացին ամուսնացել է արքայադուստր և հերցոգուհի Արենբերգցու հետԱննա-Եվգենյա (1925-1997), ով Արենբերգի հերցոգ Ռոբերտ-Պրոսպեր Պաուլի (1895-1972) և Գաբրիելա ֆոն Վրեդեի (1895-1971) փոքր դուստրն էր[4]։ Նրանք ունեցել են յոթ երեխա և քսաներկու թոռնիկ։
Նրանք բոլորն ապրել են Մեքսիկայում, նրանցից ոմանք մինչ օրս էլ ապրում են այնտեղ։ Նրանց անվանում են իսպանական անուններին համարժեք անուններով։
Էրցհերցոգ Ֆելիքս Ավստրիացի-ի նախնիները | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.