22ma di januaro

Videz quo ligesas adhike (che utensili). - A pagino di yaro.

dec – januaro – feb
su	lu	ma	me	jo	ve	sa
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

La 22ma di januaro esas la 22ma dio di la yaro segun Gregoriala kalendario. Restas 343 dii til la fino di la yaro (344 en bisextila yari).

---

Dio

• En Hungaria - Dio di Hungara kulturo.
• Dio di Santa Vincentius, por katolik-eklezio.

Eventi

• 613 - Konstantinus la 3ma, lor evanta 8 monati, kronizesas kunimperiestro di Bizancana imperio da lua patro, Heraklius.
• 906 - En Chinia, Zhu Quanzhong mortigas imperiestrino He, vidvo del imperiestro Zhaozong.
• 1300 - Armei de regiono Mithila (nun dividita inter India e Nepal) kaptas rejio Bhaktapur, o Bhadgaon.
• 1349 - Ter-tremo frapas L'Aquila, sudal Italia, efektiganta serioza domaji e produktanta plu kam 2 mil morti.
• 1498 - Cristoforo Colombo deskovras Santa Vincent e Grenadini.
• 1532 - En Brazilia, Martim Afonso de Sousa fondas urbo São Vicente.
• 1808 - Portugalana rejala familio arivas a Brazilia.
• 1863 - Eventas sedicio en Polonia, Lituania e Rutenia intencante unionar la tri regioni en singla stato nedependanta de Rusa imperio.
• 1901 - Edward la 7ma divenas rejulo dil Unionita Rejio pos la morto di ilua matro, Victoria.
• 1904 - Urbo Ölesund flagras en Norvegia, e 12 000 civitani perdas sua domo.
• 1905 - Komencas Rusa revoluciono di 1905, qua koaktos l'imperiestro Nikolaus la 2ma aceptar l'adopto di konstitucala monarkio.
• 1924 - Ramsay MacDonald divenas l'unesma chefministro de la Laboristala Partiso che Unionita Rejio.
• 1941 - Duesma mondomilito: Dum l'Operaco Kompaso, Britanian ed Australiana trupi kaptas Tobruk, en Libia, de Italiani, en la batalio di Tobruk.
• 1944 - Duesma mondomilito: En Italia, Westala federiti acensas Anzio.
• 1946 - CIA (Central Intelligence Agency) fondesas en Usa.
• 1957 - Israelana trupi retretas de Sinai.
• 1963 - Charles de Gaulle de Francia, e Konrad Adenauer de West-Germania signatas pakto di Elysée, o la Pakto pri Amikeso, qua finas historiala rivalesi inter la du landi.
• 1967 - Eventas grandega terkrulado pos intensa tempesto en la regiono konocata kom Serra das Araras en Rio de Janeiro, Brazilia. La terkrulado destruktas plu kam 5km de la Choseo Dutra - qua ligas Rio de Janeiro kun Sao Paulo - e produktas cirkume 1 700 morti (nombro ne oficala). On trovas nur 300 korpi. To judikesas kom la maxim mala naturala katastrofo en Brazilia.^[1]
• 1973 - Aviono Boeing 707 explozas pos arivar en l'aeroportuo di Kano, Nigeria. To produktas 176 morti.
• 1983 - Tenisisto Björn Borg demisionas pos kin vinki en Wimbledon.
• 1992 - Revoltanti okupas radio-brodkasteyo en Kinshasa, Zaire, e demandas revoko di la rejimo.
• 1996 - En Grekia, chefministro Andreas Papandreou renuncas, e Konstantinos Simitis sucedas lu.
• 1998 - Theodore Kaczynski, konocata kom "Unabomber", judiciesas a dumviva enkarcerigo.
• 2002 - En Usa, firmo Kmart divenas la maxim granda kompanio qua volas protekto pro bankroto.
• 2006 - Evo Morales divenas l'unesma prezidanto de raso indijena Aymara en Bolivia.
• 2007 - Du automobilo-bombi explozas che la merkato Bab Al-Sharqi en Baghdad, Irak, e produktas plu kam 130 morti.^[2]
• 2024 - En India, Hindua templo inauguresas en Ayodhya, Uttar Pradesh, ube ante existis moskeo Babri Masjid, demolisita en 1992 da turbo di Hindua nacionalisti.

Naski

• 1440 - Granda duko Ivan la 3ma di Rusia (m. 1505)
• 1561 - Francis Bacon, Angla filozofo e politikisto (m. 1626)
• 1573 - Sebastian Vrancx, Flandriana piktisto (m. 1647)
• 1690 - Nicolas Lancret, Franca piktisto (m. 1743)
• 1729 - Gotthold Ephraim Lessing, Germana skriptisto, filozofo e dramatisto (m. 1781)
• 1788 - George Gordon Byron, Britaniana poeto (m. 1824)
• 1815 - Vicente Cerna Sandoval, prezidanto di Guatemala (m. 1885)
• 1849 - August Strindberg, Sueda skriptisto (m. 1912)^[3]
• 1859 - Wincenty Trojanowski, Polona piktisto (m. 1928)
• 1869 - Grigori Rasputin, Rusa monako (m. 1916)
• 1869 - José Vicente de Freitas, chefministro di Portugal (m. 1952)
• 1874 - Wincenty Witos, chefministro di Polonia (m. 1945)^[4]
• 1879 - Francis Picabia, Franca piktistulo e poeto (m. 1953)
• 1890 - Milton Menasco, Usana piktisto (m. 1974)
• 1891 - Antonio Gramsci, Italiana politikisto (m. 1937)
• 1896 - Sava Šumanović, Serbiana piktisto (m. 1942)
• 1907 - Mikola Andriyovich Livitskyi, Ukrainana jurnalisto e politikisto (m. 1989)
• 1908 - Lev Davidovich Landau, Rusa fizikisto Nobel-laureato pri fiziko (m. 1968)
• 1909 - U Thant, Burmana politikisto, generala-sekretario dil Unionita Nacioni (m. 1974)
• 1909 - Morris Swadesh, Usana linguisto (m. 1967)
• 1911 - Bruno Kreisky, kancelero di Austria (m. 1990)
• 1922 - Leonel Brizola, Braziliana politikisto (m. 2004)^[5]
• 1931 - Sam Cooke, Usana kantisto (m. 1964)
• 1936 - Alan J. Heeger, Usana fizikisto, Nobel-laureato pri kemio
• 1936 - Ong Teng Cheong prezidanto di Singapur (m. 2002)
• 1939 - Alfredo Palacio, prezidanto di Equador
• 1940 - John Hurt, Britanian aktoro (m. 2017)
• 1943 - Marília Pêra, Brazilian aktorino (m. 2015)
• 1946 - Malcolm McLaren, Britaniana muzikisto ed entraprezisto (m. 2010)
• 1959 - Linda Blair, Usan aktorino
• 1960 (posible) - Alexandr Zverev, Sovietiana tenisistulo e Germaniana entrenistulo
• 1962 - Mizan Zainal Abidin, Yang di-Pertuan Agong (rejulo) di Malaizia
• 1965 - Diane Lane, Usan aktorino
• 1971 - Rogério Ceni, Braziliana futbalisto
• 1974 - Joseph Muscat, chefministro di Malta
• 1984 - Raica Oliveira, Braziliana manekinino
• 1986 - Kenia Carcaces, Kubana volebalistino
• 1990 - Alizé Cornet, Franca tenisistino

Morti

• 1188 - Rejulo Fernando la 2ma di Leon (n. c. 1137)
• 1840 - Johann Friedrich Blumenbach, Germana mediko, antropologo e naturalisto (n. 1752)
• 1901 - Victoria, rejino di Unionita Rejio (n. 1819)
• 1919 - Carl Larsson, Sueda piktisto (n. 1853)
• 1922 - Papo Benedictus la 15ma (n. 1854)
• 1922 - Fredrik Bajer, Dana pacifisto, Nobel-laureato pri paco (n. 1837)
• 1942 - Walter Sickert, Angla piktisto (n. 1860)
• 1942 - Racho Petrov, chefministro di Bulgaria (n. 1861)
• 1943 - Gyula Peidl, chefministro di Hungaria (n. 1873)
• 1968 - Duke Kahanamoku, Usana natisto (n. 1890)
• 1973 - Lyndon Johnson, prezidanto di Usa (n. 1908)
• 1982 - Eduardo Frei Montalva, prezidanto di Chili (n. 1911)
• 1989 - Vladimir Belov, Sovietiana pianisto (n. 1906)
• 1989 - Sándor Weöres, Hungara poeto (n. 1913)
• 1990 - Mariano Rumor, chefministro di Italia (n. 1915)
• 1993 - Kobo Abe, Japoniana skriptisto (n. 1924)
• 1994 - Telly Savalas, Usan aktoro (n. 1924)
• 2009 - Chau Sen Cocsal Chhum, chefministro di Kambodja (n. 1905)
• 2018 - Ursula Le Guin, Usana skriptisto (n. 1929)
• 2010 - James Mitchell, Usana cinem-aktoro (n. 1920)
• 2024 - Arno Penzias, Usana fizikisto, Nobel-laureato (n. 1933)^[6]