Қытай
From Wikipedia, the free encyclopedia
Қытай (ресми — Қытай Халық Республикасы, қысқартылған — ҚХР; қыт. дәст. 中華人民共和國, жеңілд. 中华人民共和国, пиньинь: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó, палл.: Чжунхуа Жэньминь Гунхэго) — Азия құрлығында орналасқан ірі социалистік мемлекет. Халық саны бойынша әлемдегі 1-ші мемлекет (1,4 млрд санынан астам, халық көпшілігі — этникалық қытайлар); жер аумағы бойынша Ресей және Канададан кейінгі 3-ші орында. 1949 жылы Қытай Халық Республикасы жарияланғаннан бері елді Қытай Коммунистік партиясы билеп жатыр. Ресми түрде сегіз партия болса да, ҚХР-сын бірпартиялық, авторитарлық елдер қатарына жатқызылады.
Quick Facts Тарихы, Мемлекеттік құрылымы ...
Қытай Халық Республикасы қыт. 中华人民共和国 (Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó) | |||||
| |||||
Әнұран: «Еріктілер маршы» (тыңдау (ақп.)) | |||||
Тарихы | |||||
---|---|---|---|---|---|
Құрылды | 1 қазан 1949 жыл | ||||
Мемлекеттік құрылымы | |||||
Ресми тілі | Қытай тілі[1][2], сонымен қатар автономия ішіндегі басқы халықтар тілі | ||||
Елорда | Бейжің | ||||
Ірі қалалары | Шанхай, Бейжің, Чунцин, Гуанчжоу, Чэнду, Тяньцзинь, Шэньчжень, Харбин, Нанкин, Лхаса, Гонконг, Тайбэй[3] | ||||
Үкімет түрі | Унитарлы бірпартиялық социалистік республика | ||||
Төрағасы Мемлекеттік кеңес төрағасы БХӨЖ төрағасы ХСКК төрағасы Бірінші вице-премьер |
Си Цзиньпин[4][5] Ли Цян Ли Чжаньшу Ван Ян Ван Цишань | ||||
Мемлекеттік діні | зайырлы мемлекет (де-юре) атеизм (де-факто) | ||||
Географиясы | |||||
Жер аумағы • Барлығы • % су беті |
Әлем бойынша 3-ші орын 9 596 961 км² 2,8 | ||||
Жұрты • Сарап (2016) • Санақ (2010) • Тығыздығы |
▲ 1 403 500 365 адам (1-ші) 1 339 724 852 адам 145[6] адам/км² (83-ші) | ||||
Экономикасы | |||||
ЖІӨ (АҚТ) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда |
27,331 трлн.[7] $ (1-ші) 19,520[7] $ (73-ші) | ||||
ЖІӨ (номинал) • Қорытынды (2019) • Жан басына шаққанда |
14,216 трлн.[7] $ (2-ші) 10,153[7] $ (67-ші) | ||||
АДИ (2017) | ▲ 0,752[8] (жоғары) (86-шы) | ||||
Этнохороним | қытайлар, қытайлықтар | ||||
Валютасы | Юань | ||||
Қосымша мәліметтер | |||||
Интернет үйшігі | .cn, .中国, .中國, .公司, .网络 | ||||
ISO коды | CNY | ||||
ХОК коды | CHN | ||||
Телефон коды | +86 | ||||
Уақыт белдеулері | +8 |
Close
14 мемлекетпен шектеседі: Ауғанстан, Бутан, Мьянма, Үндістан, Қазақстан, Қырғызстан, Лаос, Моңғолия, Непал, ҚХДР, Пәкістан, Ресей, Тәжікстан және Вьетнам.