កាតា

ប្រទេសកាតា (ភាសាអារ៉ាប់៖ قطر)^[១០] ដោយមានឈ្មោះជាផ្លូវការថា រដ្ឋកាតា គឺជាប្រទេសមួយស្ថិតនៅតំបន់អាស៊ីខាងលិច។ ប្រទេសនេះបានគ្របដណ្តប់លើឧបទ្វីបកាតាទាំងមូលដែលមានទីតាំងនៅលើតំបន់ឆ្នេរសមុទ្រភាគឦសាននៃឧបទ្វីបអារ៉ាប់ ហើយវាមានព្រំដែនគោកតែមួយគត់ជាប់ជាមួយប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអ៊ូឌីតនៅភាគខាងត្បូង​ ចំណែកឯទឹកដីទាំងប៉ុន្មានរបស់វាត្រូវបានហ៊ុំព័ទ្ធដោយឈូងសមុទ្រពែក្ស។ ប្រទេសកាតាត្រូវបានបំបែកពីប្រទេសបារ៉ែនដោយឈូងសមុទ្របារ៉ែន ដែលជាច្រកចូលនៃឈូងសមុទ្រពែក្ស។ រាជធានីរបស់កាតាគឺ ទីក្រុងដូហា ដែលត្រូវជាទីលំនៅរបស់ប្រជាជនជាង ៨០% នៃប្រទេសនេះ។

រដ្ឋកាតា

دولة قطر (អារ៉ាប់)
ទង់ជាតិ វរលញ្ឆករ
បាវចនា "الله الوطن الأمير" "ព្រះជាម្ចាស់ ជាតិ អេមារ"
ភ្លេងជាតិ السلام الأميري "សុខសន្តិភាពដល់អេមារ"
ទីតាំងប្រទេសកាតា (បៃតង) នៅលើភូគោល
រាជធានី និង ទីក្រុងធំបំផុត	ដូហា 25°18′N 51°31′E
ភាសាផ្លូវការ	ភាសាអារ៉ាប់[១]
ភាសាទូទៅ	ភាសាអង់គ្លេស
ក្រុមជនជាតិ (ឆ្នាំ ២០១៥)[២]	៤០% អារ៉ាប់ ៣៦% អាស៊ីខាងត្បូង    — ១៨% ប៉ាគីស្ថាន    — ១៨% ឥណ្ឌា ១០% អ៊ីរ៉ង់ ១៤% ជនជាតិផ្សេងៗទៀត
សាសនា (ឆ្នាំ ២០២០)[៣]	៦៥.៥% ឥស្លាមសាសនា (ផ្លូវការ) ១៥.១% ហិណ្ឌូសាសនា ១៤.២% គ្រិស្តសាសនា ៣.៣% ព្រះពុទ្ធសាសនា ១.៩% សាសនាផ្សេងៗទៀត
រដ្ឋាភិបាល	រាជាធិបតេយ្យអាស្រ័យពាក់កណ្ដាលរដ្ឋធម្មនុញ្ញអាស្រ័យសភាឯកភូត
- អេមារ	តាមីម ប៊ីន ហាម៉ាដ
- នាយករដ្ឋមន្ត្រី	កាលីដ ប៊ីន កាលីហ្វា
នីតិបញ្ញត្តិ	សភាប្រឹក្សា
និម្មិតកម្ម
- ទិវាជាតិកាតា	១៨ ធ្នូ ១៨៧៨
- ប្រកាសឯករាជ្យ	១ កញ្ញា ១៩៧១
- ទទួលឯករាជ្យពីសហរាជាណាចក្រ	៣ កញ្ញា ១៩៧១
ក្រឡាផ្ទៃ
- ផ្ទៃសរុប	១១,៥៨១ គ.ម២   (ទី១៥៨)
- ផ្ទៃទឹក (%)	០.៨
ប្រជាជន
- ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២០)	២,៧៩៥,៤៨៤[៤] (ទី១៣៩)
- ជំរឿន (ឆ្នាំ ២០១០)	១,៦៩៩,៤៣៥[៥]
- ដង់ស៊ីតេ	១៧៦ នាក់/គ.ម២   (ទី៧៦)
GDP (PPP)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០២០)
- សរុប	៣៥៧.៣៣៨ ពាន់លានដុល្លារ[៦] (ទី៥១)
- ក្នុងម្នាក់	១៣៨,៩១០ ដុល្លារ[៦] (ទី៤)
GDP (ចារឹក)	ប៉ាន់ស្មាន (ឆ្នាំ ២០១៨)
- សរុប	១៨៣.៨០៧ ពាន់លានដុល្លារ[៦] (ទី៥៦)
- ក្នុងម្នាក់	៦៦,២០២ ដុល្លារ[៦] (ទី៦)
ជីនី (២០០៧)	៤១.១[៧] មធ្យម
HDI (២០១៩)	០.៨៤៨[៨] ខ្ពស់ណាស់ · ទី៤៥
រូបិយវត្ថុ	រៀលកាតា (QAR)
ល្វែងម៉ោង	UTC+៣ (AST)
ទិសបើកបរ	ស្ដាំ[៩]
កូដហៅទូរស័ព្ទ	+៩៧៤
ដែនកម្រិតខ្ពស់	.qa قطر.

នៅដើមឆ្នាំ២០១៧ ប្រទេសកាតាមានប្រជាជនសរុបចំនួន ២.៦ លាននាក់ដោយក្នុងនោះមាន ជនជាតិអារ៉ាប់-កាតាប្រហែល ៣១៣,០០០ នាក់ និងជនបរទេសប្រមាណ ២.៣ លាននាក់។^[១១] ឥស្លាមសាសនាគឺជាសាសនាផ្លូវការរបស់រដ្ឋ។^[១២] បើ​និយាយ​ពី​ចំណូលប្រជាជនម្នាក់ៗវិញ ប្រទេស​នេះ​មាន ផសស (យអទ) ខ្ពស់​បំផុត​ទី​បួន​នៅលើពិភពលោក។^[១៣] កាតាត្រូវបានអង្គការសហប្រជាជាតិចាត់ចំណាត់ថ្នាក់ជាប្រទេសដែលមានការអភិវឌ្ឍន៍មនុស្សខ្ពស់ និងមានលិបិក្រមអភិវឌ្ឍន៍មនុស្ស (HDI) ខ្ពស់បំផុតទីបីនៅក្នុងពិភពអារ៉ាប់។^[១៤] វាជាប្រទេសសេដ្ឋកិច្ចប្រាក់ចំណូលខ្ពស់ ដោយមានឧស្ម័នធម្មជាតិបម្រុង និងប្រេងបម្រុងធំជាងគេទីបីនៅលើពិភពលោក។^[១៥]

កាតាបានស្ថិតនៅក្រោមរាជវង្សតានីចាប់តាំងពីអង្គក្សត្រមហាម៉េដ ប៊ីន តានីបានចុះហត្ថលេខាលើសន្ធិសញ្ញាជាមួយអង់គ្លេសនៅក្នុងឆ្នាំ១៨៦៨ ដែលបានទទួលស្គាល់កាតាជាដែនដីដាច់ដោយឡែកពីអង្គភាពដទៃនៅក្នុងតំបន់។ បន្ទាប់ពីរួចផុតពីនឹមត្រួតត្រារបស់អូតូម៉ង់ កាតាបានក្លាយជាអាណាព្យាបាលក្រោមអង់គ្លេសនៅដើមសតវត្សទី២០ រហូតដល់ទទួលបានឯករាជ្យនៅឆ្នាំ១៩៧១។ អេមារបច្ចុប្បន្នគឺ ព្រះអង្គតាមីម ប៊ីន ហាម៉ាដ អាល់ តានីដែលទ្រង់មានអំណាចក្ដោបលើស្ថាប័ននីតិប្រតិបត្តិ និងនីតិបញ្ញត្តិស្ទើរតែទាំងអស់នៅក្រោមរដ្ឋធម្មនុញ្ញនៃរដ្ឋកាតា ក៏ដូចជាអំណាចលើស្ថាប័នតុលាការផងដែរ។^[១៦] ព្រះអង្គមានសិទ្ធិតែងតាំងនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងគណៈរដ្ឋមន្ត្រី។ សភាប្រឹក្សាមានអំណាចអាចរារាំងច្បាប់ និងសមត្ថភាពមានកំណត់ក្នុងការដកហូតរដ្ឋមន្ត្រីណាមួយចេញពីតំណែង។

នៅក្នុងសតវត្សទី២១ កាតាបានលេចមុខចេញជាមហាអំណាចដ៏សំខាន់មួយនៅពិភពអារ៉ាប់តាមរយៈធនធាន-ទ្រព្យសម្បត្តិដ៏សម្បូរបែបរបស់ខ្លួន ក៏ដូចជាប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសកលដ៏ល្បីល្បាញមួយហៅថា Al Jazeera។ កាតាត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាជាអ្នកផ្តល់ជំនួយហិរញ្ញវត្ថុក្នុងកិច្ខខិតខំប្រឹងប្រែងគាំទ្រក្រុមឧទ្ទាមមួយចំនួនក្នុងអំឡុងបដិវត្តន៍វស្សានរដូវអារ៉ាប់។^{[១៧][១៨][១៩]} កាតាត្រូវគេបានកំណត់ថាជាប្រទេសមហាអំណាចកណ្តាល។^{[២០][២១]} ពានរង្វាន់បាល់ទាត់ពិភពលោកឆ្នាំ២០២២ នឹងប្រព្រឹត្តិធ្វើឡើងនៅក្នុងប្រទេសកាតា ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយខ្លួនជាប្រទេសឥស្លាម និងអារ៉ាប់ដំបូងគេបង្អស់ដែលទទួលធ្វើជាម្ចាស់ផ្ទះនៃមហាព្រឹត្តិការណ៍បាល់ទាត់មួយនេះ។^[២២] មិនតែប៉ុណ្ណោះ ព្រឹត្តិការណ៍កីឡាអាស៊ីហ្គេមឆ្នាំ២០៣០ ក៏នឹងប្រព្រឹត្តដំណើរការឡើងនៅក្នុងប្រទេសកាតាផងដែរ។^[២៣]

ប្រវត្តិសាស្ត្រ

អត្ថបទដើម: ប្រវត្តិសាស្ត្រកាតា

នយោបាយ

អត្ថបទដើម: នយោបាយនៅកាតា

បំណែងចែករដ្ឋបាល

ចាប់តាំងពីឆ្នាំ ២០១៤ មក ប្រទេសកាតាត្រូវបានបែងចែកទៅជាក្រុងចំនួន ៨ (អារ៉ាប់: بلدية, បាឡាឌីយ៉ា).^[២៤]

ទីក្រុងរបស់ប្រទេសកាតាគិតត្រឹមឆ្នាំ ២០១៤

លេខគន្លឹះ	ទីក្រុង (បាឡាឌីយ៉ា)	ឈ្មោះជាភាសាអារ៉ាប់	ចំនួនប្រជាជន (២០១៥)[២៥]	តំបន់ (km2)	តំបន់ (mi2)
១	អាល់សាម៉ាល់	الشمال	៨,៧៩៤	៨៥៩.៨	៣៣១.៩
២	អាល់ខ័រ	الخور	២០២,០៣១	១,៦១៣.៣	៦២២.៨
៣	អាល់សាហានីយ៉ា	الشحانية	១៨៧,៥៧១	៣,៣០៩.០	១,២៧៧.៦
៤	អ៊ុំសាឡាល	أم صلال	៩០,៨៣៥	៣១៨.៤	១២២.៩
៥	អាល់ដាយ៉េន	الضعاين	៥៤,៣៣៩	២៩០.២	១១២.០
6	អាដដូហា (ដូហា)	الدوحة	៩៥៦,៤៥៧	២០២.៧	៧៨.៣
7	អាល់រ៉ាយ៉ាន	الريان	៦០៥,៧១២	២,៤៥០	៩៤៦.០
8	អាល់វ៉ាក្រា	الوكرة	២៩៩,០៣៧	២,៥៧៧.៧	៩៥៥.១
	រដ្ឋកាតា (Dawlat Qatar)	دولة قطر	២,៤០៤,៧៧៦	១១,៦២១.១	៤,៤៨៦.៧

សម្រាប់គោលបំណងស្ថិតិ ទីក្រុងត្រូវបានបែងចែកបន្ថែមទៀតជា ៩៧ តំបន់ (as of 2015^[update]),^[២៥] ដែលនៅក្នុងវេនត្រូវបានបែងចែក^[២៦]

អតីតទីក្រុង

• អាល់ជេម៉ៃលីយ៉ា (រហូតដល់ឆ្នាំ ២០០៤)^[២៧]
• អាល់ហ្គូវ៉ារីយ៉ា (រហូតដល់ឆ្នាំ ២០០៤)^[២៧]
• ចារីយ៉ាន់អាល់បាតណា (រហូតដល់ឆ្នាំ ២០០៤)^[២៧]
• មេសាយអ៊ីដ (អ៊ុំសាអ៊ីដ) (រហូតដល់ឆ្នាំ ២០០៦)^[២៨]

ភូមិសាស្ត្រ

អត្ថបទដើម: ភូមិសាស្ត្រកាតា

សេដ្ឋកិច្ច

អត្ថបទដើម: សេដ្ឋកិច្ចកាតា

ប្រជាសាស្រ្ត

អត្ថបទដើម: ប្រជាសាស្ត្រកាតា

វប្បធម៌