ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៥៥

ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្ដ្រកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៥៥ គឺត្រូវបានប្រព្រឹត្តធ្វើឡើងក្នុងប្រទេសកម្ពុជា នៅថ្ងៃទី ៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៥៥។ ការបោះឆ្នោតត្រូវបានធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីសន្តិភាពដែលបានបង្កើតឡើងក្រោយ សន្និសីទទីក្រុងហ្សឺណែវឆ្នាំ ១៩៥៤ និងឯករាជ្យរបស់ប្រទេសជាតិ។ ការបោះឆ្នោតត្រូវបានពន្យារពេលដល់ខែកញ្ញា ឆ្នាំ ១៩៥៥។^[១] លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោត​នេះ​គឺ​ជា​ជ័យជម្នះ​​សម្រាប់​គណបក្ស​សង្គម​រាស្ត្រ​និយម ដែល​ទទួលបាន​អាសនៈ​ទាំង ៩១។^[២] ការបោះឆ្នោតនេះត្រូវបានកត់សម្គាល់ដោយការក្លែងបន្លំ និងការបំភិតបំភ័យអ្នកបោះឆ្នោត។^[៣][៤] នេះក៏បាន​ចាប់​ផ្ដើម​សម័យ​ឯកបក្ស ​នៃ​សង្គម​រាស្ត្រ​របស់​សម្ដេច​សីហនុ​រហូត​ដល់​រដ្ឋ ​ប្រហារ​ឆ្នាំ​១៩៧០ ។

ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៥៥

១៩៥១ ← ថ្ងៃទី ៩ ខែមិថុនា ឆ្នាំ ១៩៥៥ → ១៩៥៨

សរុបចំនួន ៩១ អាសនៈនៃរដ្ឋសភាជាតិ ចំនួនអាសនៈភាគច្រើនដាច់ខាត ៤៦   គណបក្សទីមួយ គណបក្សទីពីរ   អ្នកដឹកនាំ នរោត្ដម សីហនុ នរោត្ដម ភូរីស្សរ៉ា គណបក្ស សង្គម ប្រជាធិបតេយ្យ អាសនៈមុន មិនបានប្រកួតប្រជែង ៥៤ អាសនៈឈ្នះ ៩១ ០ អាសនៈប្តូរ ៩១ ៥៤ សំឡេងគាំទ្រ ៦៣០,០៨៥ ៩៣,៩២១ ភាគរយ ៨២.៧% ១២.៣%

គណបក្សដែលចូលរួម

• សង្គមរាស្ត្រនិយម៖ នៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩៥៤ រាជរដ្ឋាភិបាលបានបង្កើតសម្ព័ន្ធភាពជាមួយគណបក្សនយោបាយតូចៗចំនួនបួន រួមមាន គណបក្សជ័យជំនះភាគឦសានរបស់ ដាប ឈួន និងកំណែទម្រង់ខ្មែររបស់ លន់ នល់។ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ១៩៥៤ សម្ព័ន្ធភាពត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរទៅជាសង្គមរាស្រ្តនិយម (សហគមន៍សង្គមនិយមនិយម)។ មេដឹកនាំសង្គមរាស្ត្រនិយម សម្ដេចនរោត្តម សីហនុ បានចាត់ទុកថាសង្គមរាស្ត្រនិយមមិនមែនជាគណបក្សនយោបាយមួយទេ ប៉ុន្តែសង្គមរាស្ត្រមានមុខងារសំខាន់ជាគណបក្សនយោបាយដែលគាំទ្រសីហនុ។ សង្គមរាស្រ្តបានប្រជែងយកអាសនៈទាំង៩១។^[៥]

• គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ៖ ការដឹកនាំរបស់គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យត្រូវបានផ្ទុះឡើងយ៉ាងខ្លាំងក្នុងកំឡុងឆ្នាំ ១៩៥៤ ខណៈដែលនិស្សិតឆ្វេងនិយមបានត្រឡប់មកកម្ពុជាពីប្រទេសបារាំងវិញ។ នៅខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ ១៩៥៥ ពួករ៉ាឌីកាល់បានដណ្ដើមអំណាចលើបក្ស។ មេដឹកនាំថ្មីជាច្រើនធ្លាប់ជាសមាជិកនៃ 'រង្វង់ម៉ាក្ស' នៅទីក្រុងប៉ារីស។ ព្រះអង្គម្ចាស់ នរោត្ដម ភូរីសារ៉ា បានក្លាយជាអគ្គលេខាធិការគណបក្ស។^[៦] គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យបានប្រជែងយកអាសនៈទាំង ៩១។^[៧]
• ក្រុមប្រជាជន៖ លទ្ធផលនៃកិច្ចចរចាទីក្រុងហ្សឺណែវ បានផ្តល់ថា អតីតឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្ត នឹងត្រូវបានការពារដោយគណៈកម្មការត្រួតពិនិត្យ និងត្រួតពិនិត្យអន្តរជាតិ អំឡុងពេលយុទ្ធនាការបោះឆ្នោត ប៉ុន្តែតាមពិតការធានាបែបនេះមិនត្រូវបានផ្តល់ឱ្យទេ។ ជាមួយនឹងផ្ទៃខាងក្រោយនេះ ពួកឧទ្ទាមកុម្មុយនិស្តរាប់ពាន់នាក់បានចាកចេញទៅកាន់ (ខាងជើង) វៀតណាម។^[៨] នៅចុងឆ្នាំ១៩៥៤ មេដឹកនាំកុម្មុយនិស្តមួយក្រុមនៅភ្នំពេញ កែវ មាស នុន សួន និងប៉ែន យុទ្ធ បានព្យាយាមរៀបចំ 'គណបក្សតស៊ូខ្មែរ' ស្របច្បាប់។ យ៉ាង​ណា​មិញ ការ​ចុះ​ឈ្មោះ​របស់​ខ្លួន​ត្រូវ​បាន​អាជ្ញាធរ​បដិសេធ។ នៅដើមឆ្នាំ ១៩៥៥ ក្រុមនេះអាចចុះឈ្មោះដោយខ្លួនឯងក្រោមឈ្មោះផ្សេងគឺ ​ក្រុម​ប្រជាជន។ ប្រាជ្ញជុន គឺជាមុខតំណែងសំខាន់របស់​ក្រុម​ប្រជាជន។ នួន ជា បាន​ផ្លាស់​ពី​មូលដ្ឋាន​ជនបទ​មក​ធ្វើ​ជា​លេខា​ក្រុម​ប្រជាជន​របស់​លោក ប្រាជ្ញ ឈន់។^[៩] យុវជន សាឡុត ស (ប៉ុល ពត) ក៏ចូលរួមក្នុងការរៀបចំប្រាជ្ញឈនដែរ។ ក្នុង​អំឡុង​ពេល​យុទ្ធនាការ​នេះ ក្រុម​នេះ​ត្រូវ​បាន​រដ្ឋាភិបាល​ធ្វើ​ទុក្ខបុកម្នេញ។ ជាលទ្ធផល ក្រុមនេះអាចបង្ហាញបេក្ខជនត្រឹមតែ ៣៥ អាសនៈ។^[៦]
• ប្រជាជនចលនា៖ ប្រជាជនចលនាបានបាត់បង់ការអំពាវនាវនយោបាយរបស់ខ្លួនជាច្រើន បន្ទាប់ពីអ្នកជាតិនិយម សឺង ង៉ុកថាញ់ ត្រូវបានព្រះសីហនុច្រានចោល ហើយត្រូវបានចាកចេញទៅព្រំដែនថៃ។^[៩]

លទ្ធផល

លទ្ធផលនៃការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងតំណាងរាស្រ្តកម្ពុជា ឆ្នាំ១៩៥៥

គណបក្ស		សម្លេង	%	កៅអី/អាសនៈ	+/–
	សង្គមរាស្ត្រនិយម	៦៣០,០៨៥	៨២.៧២	៩១	ថ្មី
	គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យ	៩៣,៩២១	១២.៣៣	០	៥៤
	ក្រុមប្រជាជន	២៩,៥០៥	៣.៨៧	០	ថ្មី
	គណបក្សសេរីនិយម	៥,៤៨៨	០.៧២	០	១៨
	គណបក្សជាតិនិយម	១,១៤០	០.១៥	០	ថ្មី
	ខ្មែរឯកភាព	៧៧០	០.១០	០	ថ្មី
	គណបក្ស​ពលករ​ខ្មែរ	២៨៩	0.04	០	ថ្មី
	ឯករាជ្យ	៥៤៦	០.០៧	០	០
សរុប		៧៦១,៧៤៤	១០០.០០	៩១	១៣
ប្រភព: Nohlen et al.