ខេត្តព្រះនគរស្រីអយុធ្យា
អតីតខេត្តខ្មែរ ឋិតក្រោមអាណាព្យាបាលរបស់សៀម From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ខេត្តអយុធ្យា ឬ ព្រះនគរស្រីអយុធ្យា (សៀម : พระนครศรีอยุธยา) គឺជាខេត្តមួយនៅកណ្តាលប្រទេសសៀម។ខេត្តនេះមានព្រំប្រទល់នឹងខេត្តឧទង ខេត្តលពបុរី ខេត្តបទុមធានី ខេត្តនន្ទបុរី ខេត្តនគរបឋម និង ខេត្តសុពណ៌បុរី។ឈ្មោះ អយុធ្យា មកពីពាក្យសំស្ក្រឹត អយោធ្យ ឬ អយោធ្យា ដែលជាទីក្រុងរបស់ព្រះរាមនៅក្នុងរឿងរាមកេរ្តិ៍(ក្រុងអយុធ្យាឬក្រុងស្រីអយុធ្យា)មានន័យថា "ទីក្រុងឥតចម្បាំង ទីក្រុងឥតសង្គ្រាម"។
Remove ads
ប្រវត្តិ
អយុធ្យាត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ១៣៥០ ដោយ ព្រះបាទឧទង ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការបង្កើតអយុធ្យាគឺចាស់ជាងសតវត្សទី 14 ឆ្ងាយណាស់។ ភស្ដុតាងបានបង្ហាញថា តំបន់នោះមានប្រជាជនរួចហើយក្នុងអំឡុងសម័យ មន ទ្វារវតី ។ ប្រភពបានរៀបរាប់បន្ថែមទៀតថា ប្រហែលឆ្នាំ៨៥០នៃគ.ស ខ្មែរ បានកាន់កាប់តំបន់នោះ ហើយបានបង្កើតបន្ទាយមួយនៅទីនោះ ដោយដាក់ឈ្មោះវាថា អយោធ្យា បន្ទាប់ពីទីក្រុងហិណ្ឌូដ៏ពិសិដ្ឋបំផុតមួយនៃប្រទេសឥណ្ឌាដែលមានឈ្មោះដូចគ្នា។ ប្រវត្តិសាស្ត្រដើមអយុធ្យាគឺជាប្រវត្តិសាស្ត្រទាក់ទងនឹងការតាំងទីលំនៅរបស់ខ្មែរនេះ។ [១] [២] ស្របគ្នានោះ ព្រះអង្គម្ចាស់ ដាំរ៉ុង ក៏យល់ស្របថា មានទីក្រុងមួយឈ្មោះថា អយុធ្យា ដែលខ្មែរបានគ្រប់គ្រងពី ក្រុងលពបុរី ត្រង់ចំណុចដែលទន្លេទាំងបីប្រសព្វគ្នា។ [៣] ផែនទីកំណាយបង្ហាញដានពី បារាយណ៍ បុរាណមួយ (អាងស្តុកទឹក) នៅជិតចុងភាគនិរតីនៃ វត្តយ៉ៃមង្គល ដែលអាចត្រូវបានសាងសង់នៅលើអតីតប្រាសាទបុរាណខ្មែរដ៏សំខាន់មួយ។ [៤]
អយុធ្យាគឺជារាជធានីរបស់ប្រទេសថៃ (ដែលពេលនោះហៅថាសៀម) អស់រយៈពេល 417 ឆ្នាំចាប់ពីឆ្នាំ 1350 រហូតដល់ក្នុង សង្រ្គាមភូមា-សៀម (1765-1767) វាត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយកងទ័ព ភូមា នៅឆ្នាំ 1767 ។ ក្នុងសម័យនេះ សម័យអយុធ្យា ឬ អាណាចក្រអយុធ្យា ដែលជាទូទៅគេហៅថាសម័យអយុធ្យា អាណាចក្រអយុធ្យាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយស្តេច៣៣អង្គនៃរាជវង្ស៥ផ្សេងគ្នា។ ព្រះរាជាណាចក្របានក្លាយជាអ្នកលេងដ៏សំខាន់ក្នុងតំបន់ និងជាមជ្ឈមណ្ឌលពាណិជ្ជកម្មនៃបូព៌ា ដែលជាចំណុចប្រជុំរបស់ពាណិជ្ជករអឺរ៉ុប និងពាណិជ្ជករអាស៊ី។ ក្សត្រដែលគួរឱ្យកត់សម្គាល់ក្នុងសម័យអយុធ្យារួមមាន ព្រះបាទនរេសួន មហាក្សត្រ ដែលបានរំដោះក្រុងអយុធ្យាពីការកាន់កាប់របស់ភូមាដំបូង និងបានចាប់ផ្ដើមរជ្ជកាលនៃការសញ្ជ័យ និង ព្រះបាទនរាយណ៍ ដែលផ្តួចផ្តើមទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយបារាំងក្នុងរជ្ជកាលព្រះបាទល្វីសទី XIV ។ រជ្ជកាលរបស់ទ្រង់គឺជាយុគមាសនៃពាណិជ្ជកម្ម និងវប្បធម៌។
ទីក្រុងនេះមានទីតាំងយុទ្ធសាស្ត្រ។ ក្នុងរយៈពេលជាច្រើនខែនៃឆ្នាំ វាលទំនាបទឹកជំនន់នៅជុំវិញទីក្រុងនឹងត្រូវបានជន់លិចដោយទន្លេជាច្រើននៅជុំវិញទីក្រុង។ ដូច្នេះការឡោមព័ទ្ធរបស់ខ្មាំងសត្រូវមិនអាចទៅរួចទេ ហើយត្រូវបង្ខំឱ្យដកថយ។ អត្ថប្រយោជន៍នេះគឺជាកត្តារួមចំណែកក្នុងការលុកលុយរបស់ភូមាដែលបរាជ័យជាច្រើន។
ប្រាសាទបុរាណនៅក្នុង ឧទ្យានប្រវត្តិសាស្ត្រអយុធ្យា បានចូលជា បេតិកភណ្ឌពិភពលោក របស់អង្គការយូណេស្កូ ចាប់តាំងពីខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៩១។ ខេត្តនេះក៏ជាផ្ទះរបស់វិមានរដូវក្តៅ Bang Pa-in ផងដែរ។
ដើមឡើយមានឈ្មោះថា ក្រុងកែវ (กรุงเก่า) ឈ្មោះជាព្រះនគរស៊ីអយុធ្យាក្នុងឆ្នាំ១៩២៦ [៥]
Remove ads
រដ្ឋបាល
ខេត្តអយុធ្យា ចែកចេញជា ១៦ ក្រុង/ស្រុក ២០៩ សង្កាត់/ឃុំ និង ១៣២៨ ភូមិ ៖

មើលផងដែរ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads