ពញាអភ័យភូបេគ្រ (នង)
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ប្រាយ៉ាអផៃភូបេត (ណុង) នៃគ្រួសារ អភ័យវង្ស គឺជាអ្នកគ្រប់គ្រងទីប្រាំមួយនៃខេត្តបាត់ដំបង ពីឆ្នាំ ១៨៤៧-១៨៦០ ។ ឈ្មោះដើមរបស់គាត់គឺ នង ផុង ឬមឿង។ ជាកូនរបស់ពញាអភ័យភូបេគ្រ (រស់)។ [១]
បន្ទាប់ពីអភិបាលខេត្តបាត់ដំបងទី៥ អង្គឥម បានបះបោរប្រឆាំងនឹងជនជាតិថៃ វាយបំផ្លាញបាត់ដំបង ហើយផ្លាស់ទៅ វៀតណាម នៅ ភ្នំពេញ នៅឆ្នាំ ១៨៣៩ ព្រះបាទរាមាទី៣ បានបញ្ជាឱ្យជួសជុល ខេត្តបាត់ដំបង។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកមិនបានតែងតាំងអ្នកណាម្នាក់ជាអភិបាលខេត្តបាត់ដំបងក្នុងរយៈពេល ៧ ឆ្នាំនោះទេ ដែលទំនងជាដោយសារតែប្រទេសថៃមិនទាន់អាចស្វែងរកអ្នកដែលគួរឱ្យទុកចិត្ត និងស្មោះត្រង់នឹងប្រទេសថៃនៅឡើយ។
នៅពេលនោះ មនុស្សពីរនាក់កំពុងត្រូវបានគេពិចារណាឡើងកាន់តំណែងជាអភិបាលខេត្តបាត់ដំបង។ ពួកគេគឺព្រះភិរក្សបដិន (សោម) ជាអភិបាលរងខេត្តបាត់ដំបង និងព្រះនិរោធយ៉ូថា (នង ផុង ឬមឿង) ជាមន្ត្រីក្រុង និងជាកូនប្រសារបស់ ចៅពញាអភ័យភូបេគ្រ (បែន) អភិបាលខេត្តបាត់ដំបងដំបូងគេ។ អ្នកទាំងពីរមានតួនាទីការពារបាត់ដំបងពីយួននៅឆ្នាំ១៨៣៩ ដោយដឹកនាំទ័ពស្ទាក់ចាប់គ្រួសារបាត់ដំបង ហើយបង្ខំពួកគេឱ្យត្រឡប់ទៅទីក្រុងវិញ។ បន្ទាប់មក ពួកគេបានដឹកនាំកម្លាំងដើម្បីបង្កើតបន្ទាយមួយ មុនពេលដែលកងទ័ពពីទីក្រុងបាងកកអាចចាកចេញ។ អ្នកទាំងពីរក៏បានសហការជាមួយ អង្គឌួង បញ្ចុះបញ្ចូលអ្នកបាត់ដំបងឱ្យទៅភ្នំពេញនៅឆ្នាំ១៨៣៨។ ប៉ុន្តែគេក៏ចាប់បាន ហើយមានទោស។ ស្តេចសៀម ជឿថា ទង្វើរបស់ពួកគេគឺគ្រាន់តែចង់លើកតម្កើង អង្គដួង ប៉ុណ្ណោះ។ ម្យ៉ាងទៀត អ្នកទាំងពីរសុទ្ធតែជាមន្ត្រីរាជការ និងជាកូនរបស់ចៅពញាអភ័យភូបេត (បែន) ដូច្នេះ ព្រះអង្គម្ចាស់មិនដាក់ទោសពួកគេទេ។ ជំនួសវិញ ទ្រង់បានបញ្ជាឱ្យ ចៅពញាបដិនតេជា (សិង្ហ សិង្ហាសេនី) ដាក់នៅការសាកល្បងជាមុនសិន។
ក្រោយពីបាត់មុខតំណែងអភិបាលខេត្តបាត់ដំបងអស់រយៈពេលប្រាំពីរឆ្នាំ ថៃបានធ្វើសង្រ្គាមជាមួយវៀតណាម ជាលើកទីពីរ។ ចៅពញាបដិនតេជា ជាមេទ័ព។ លោកបានធ្វើដំណើរទៅខេត្តបាត់ដំបងដើម្បីទាក់ទងនិងបញ្ជាឲ្យក្រុង។ ព្រះអង្គបានតែងតាំងព្រះភិរក្សបដិន (សោម) ឱ្យធ្វើជាអភិបាលខេត្តបាត់ដំបង ហើយឱ្យព្រះនិរោធថនយ៉ូថា ដឹកនាំទ័ពទៅច្បាំងនឹងយួននៅកម្ពុជា។ លុះចប់សង្គ្រាម ព្រះអភិរក្សបដិន (សោម) ក៏ទទួលមរណភាព។ លោកបានត្រាស់បង្គាប់តែងតាំងព្រះនិរោធថនយ៉ូថា ជាអភិបាលខេត្តបាត់ដំបងទី៦។ ក្រោយមកព្រះអង្គបានគ្រប់គ្រងក្រុងបាត់ដំបងដោយការកែលម្អទីក្រុងដែលទ្រុឌទ្រោម និងលើកកម្ពស់ជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាជន។ [២] អផៃភូបេត (នង) នៅគ្រប់គ្រងបាត់ដំបងបាន ១២ ឆ្នាំ ហើយស្លាប់ នៅឆ្នាំ ១៨៦០។
Remove ads
កូន
សរុបមានកូនប្រុស៥នាក់ [៣]
- ចៅពញាគទាធរ ធរណិន្ទ្រ (យា អភ័យវង្ស)
- លោក ថង យូ
- លោក ខឹម
- លោក ប៊ូ
- លោក យ៉ត
យោង
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads