Rai
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
A Rai (réiza 'na öta cómme RAI), conosciûa in italiàn con o nómme Radiotelevisione Italiana, ch'o vêu dì Radio-televixón Italiann-a, a l'è a socjêtæ pùbrica italiànn-a concesionâia do serviçio pùbrico televixîvo e radiofònico.
.svg)
Remove ads
Stòia
Da-e primme sperimentaçioîn a-a fìn da goæra
E primme prêuve de trasmisción radiofònica in Italia nàscen into 1923 a Turìn, con l'Unión Radiofònica Italiann-a (URI), assemme a-a SIRAC e a-a Radiofono, dòppo quârche ànno fûze inta SIPRA, (Società Italiana Pubblicità Radiofonica Anonima, Socjêtæ Italiann-a Pubricitâia e Radiofònica Anonima), a partî da-o 1926.
Caùtto o regimme fascìsta e finìa a Segonda Goæra Mondiâ a vegne avèrta into 1944 a Rai, con a sìgla Radio Aodiçioîn Italiann-e, dòppo l'esperiensa de l'EIAR (Ente Italiàn Aodiçioîn Radiofòniche) avegnûa fra o 1927 e o 1944 con âtri generi de sperimentaçioîn.
O dòppo goæra
A nêuva aziénda a eredita e dózze staçioîn radiofòniche in sce ónde méddie e e dôe in ónde cûrte, gestîe apónto dao Comitòu de Liberaçión Naçionâ ao nòrd con pónti de emisción da Turin, Milan, Zena, Bològna, Veneçia, Veronn-a, Pàdoa, Bolsàn, méntre ao sùd a ræ l'éa gestîa dai americhén, con emiscioîn da Romma, Napoli, Bari, Palermo, Catania, ciù di âtri ponti de trasmisción da Firense, Sanremmo, Turin, Milan e Zena.
Riscitemòu co-o ténpo l'intrego grùppo de trasmetittoî radio començan ascì e trasmiscioîn ciù fìsse, cómme in ocaxión de rionioîn de l'Asenbléa Costitoénte, a partì da-o 25 de zùgno do 1946, con o spàçio ciamòu Anchêu a-o Parlaménto (Oggi al Parlamento). O scistémma trasmiscìvo o pàssa coscì a 28 trasmetitoî into 1948, con ascì e primme prêuve de emisción internaçionâle in ónde cûrte da l'inpiànto de Pròu, verso vàri paìxi de l'Eoròpa e de l'America, in italiàn, françéize, spagnòllo, portoghéize, tedesco e âtre léngoe ciù specifiche pé çèrte naçioîn.
Vegnèn ascì inaogoræ e trasmiscioîn in léngoa tedesca pé i abitanti germanòfoni de l'Âto Àdixe con a ræ Sender Bozen (con socesivamente l'azonta de quelle in ladìn) e slavòfoni inta Veneçia-Giólia, con Radio Trieste (òua Rai Radio Trst A).
Tornan da chi in avanti e prêuve da televixón, inaogorâ sólo into 1954, a-i 3 de zenâ, con i anónçi de Fulvia Colombo che dàn o vîa a-o Primmo Canâle Naçionâle, coscì l'aziénda a càngia scìgla da Radio Aodiçioîn Italiann-e a Radiotelevixón italiànn-a.
De quarche ànno prìmma (1951) a nascita do Segóndo Programma Radio (Rai Radio 2), con ina fórma de intratenimento ciù légeo e l'aviamento do Térso Programma (Rai Radio 3) con in stànpo coltùrâle. Into mæximo perîodo a và a fà parte de l'Unión Eoropéa de Radiodifoxón.
Dòppo o 1954 e fìn a-o 1970
Inti ànni sucesîvi a-a nàscita de Rai 1 a ræ de trasmetitoî a crêuve squæxi o 36 da popolaçion italiann-a. O parte ascì ùn di programmi ciù lónghi cómme duâ, cómme a Doménega Sportiva.
Inte l'ànno 1955 a vegne mandâ in ónda a prìmma trasmisción Rai in Eorovixón, co-e gâre sportîve de VII Olimpiàdi Invernâli. Famózi ascì de st'epóca progràmmi cómme o Carozèllo, con l'ingresso de primme reclàm televixîve ò No l'è mâi tròppo tardi, ch'o mostrâva a scrîve in italiàn a chi o no l'éa bon.
Da-o 1961 comensa e trasmiscioîn Rai 2, a l'epoca o Segóndo Progràmma, co-e trasmiscioîn inaogoræ da Rosanna Vaudetti e doî ànni dóppo comensan e prêuve ascì a colôri, inti scistemmi NTSC, SECAM e PAL, pé pöi çerne ufiçialmente l'ùrtimo scistemma solo ciù déxe ànni dòppo, fra o 1976 e o 1977.
Con l'esigénsa de atrovâ 'na sêde ciù gròssa a Rai a se trasfeisce coscì a Viàle Mazzini into 1965, costroîo da l'architetto Berarducci e ancón achêu ùna de ciù inportànti scinboli da stöia de l'azienda, into mæximo ànno a Napóli a se tegne a dêxima ediçión do Festival Muxicâle de l'Eorovixón (Eurovision Song Contest).
Da-o 1970 fin a-i ànni '90
Con o nêuvo dexennio a Rai àrve a-e trasmiscioîn co-o satellite ascì pe-o Braxî, l'Argentinn-a, l'Aostralia e o Giapón. Vegnan firmæ into méize de mazzo i acòrdi co-a Sipra pé a Pubricitæ Progrèsso, chi i anticipan de in ànnu quelli co-a SIP pé a filodifoxón de ræ radiofòniche e co-o Ministéro da Pùbrica Istroçión (màzzo 1971), pé favoî o sviluppo de inn-a programaçión didattica. Trasmesse ascì con sperimentaçioîn do scistemma a colôri e XX Olimpiadi, tegnùe a Monego into 1972.
Co-o 1975 a televixón de stàtto a vegne riformâ, graçie a 'na lézze do 14 de arvì de quell'ànno: o nomme de dôe emitenti o diventa Rete 1 e Rete 2, ciamæ pûe TV1 ò TV2, prevedendo ascì a creaçión inti ànni a vegnî de 'na tersa ræ, poi divegnùa Rai 3. Con a mæxima rifórma into 1976 nascian e testæ giornalìstiche do TG1 e do TG2, presedentemente difatti o telegiórnale o l'éa gestîo da in ùnica strutûa pé o Prìmmo e o Segondo. L'11 de agósto o Ministéro de Telecomunicaçioîn o concedde ufiçialmente a-a Rai a poxiçión de Serviçio Pubrico.
Da-o 1977 comensan e trasmiscioîn a colôri in vîa ufiçiâ, e vegne inaogorâ o 15 de dixenbre do 1979 Rai3, con a prezentaçión a cûa de Fabiana Udenio, a l'época ancón ciamâ Tv3 ò Rete 3 e da-o 1988, con e ræe binélle Tv1 e Tv2 divegnûe Rai Uno, Rai Due e Rai Tre, con in nêuvo progetto grafico.
Co-i ànni otanta o rîva ascì o primmo programma prudûo in Âta Definiçión (comunemente ascì HD, da l'ingleize High Definition), cangia ascì a conpoxiçión do Conséggio d'Aministraçión e o regolamento pe a sòa formaçión.
Da-o 1984 va in ónda o Televideo in sce tutte e tre emitenti televixìve, into 1987 Rai Tre vegne espànsa a livello de segnale e inte quelli ànni i tréi canâli van a afiancâse a-a DC (O Primmo) a-o PSI (O Segondo) e a-o PCI (O Tréi). In Radio, a incominsâ da-o 1989 se dan e primme preuve de trasmisción de IsoRadio, in ónda in sciâ ræ de Aotostràdde a-o 103.30 in FM.
Remove ads
Emiténti televixìve e radiofòniche
Canâli da televixón
.svg){kind=logo}
Canâli da radio
Remove ads
Nòtte
Âtri progètti
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads