Песочница (село)

Песочница (грчки: Αμμοχώρι, Амохори; до 1927 г. Πεσόσνιτσα, Песосница^[2]) — село во Леринско, Егејска Македонија, денес во општината Лерин на истоимениот округ во областа Западна Македонија, Грција. Населението брои 1.250 жители (2011), од кои Македонците се огромно мнозинство.^[3]

Песочница Αμμοχώρι
Мала Река низ Песочница
Песочница
Местоположба во областа Песочница Местоположба на Песочница во општината Лерин и областа Западна Македонија
Координати: 40°46.55′N 21°29.4′E
Земја	Грција
Област	Западна Македонија
Округ	Лерински
Општина	Лерин
Општ. единица	Кучковени
Надм. вис.	&10000000000000635000000635 м
Население (2011)[1]
• Вкупно	1.250
Час. појас	EET (UTC+2)
• Лето (ЛСВ)	EEST (UTC+3)

Песочница оддалеку.

Географија

Селото е сместено во Леринското Поле, околу 6 км источно од Лерин и 4 км северно од Кучковени. Низ Песочница тече Мала Река.

Историја

Во Отоманското Царство

Во 1848 г. рускиот славист Виктор Григорович („Очерк путешествия по Европейской Турции“) ја опишал Пешошница како македонско село.^[4][5] В 1861 г. австрискиот интелектуалец Јохан фон Хан на етничката карта на долината на Вардар ја обележал Песочница како македонско село.^[4][6] Според Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. во Песочница живееле 850 Македонци христијани и 200 Турци.^[7][8]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Песошница се води како мешано македонско-турско село во Леринската каза на Битолскиот санџак со 156 куќи.^[9]

Според извештај на бугарскиот трговски агент во Битола, Андреј Тошев, на крајот на 1902 г. сета Песочница (село во Леринската околија со 156 куќи) потпаднала под врховенството на Бугарската егзархија и нејзината пропаганда, а претходно била поделена помеѓу егзархијата и Цариградската патријаршија (грчката проаганда).^[10][11] По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Песочница живееле 800 Македонци, сите под егзархијата.^[7][12] Во Песочница работело бугарско училиште со учител Б. Ацев.^[13]

Во Грција

По Балканските војни во 1913 г. селото е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. Истата година населението броело 794 жители, кои во 1920 броеле 796 лица.^[3] Во 1920-тите малобројното турско население е иселено во Турција по сила на Лозанскиот договор, а на негово место властите доселиле 156 грчки колонисти од Понд. Во 1927 г. селото е преименувано во Амохори, што е грчки превод на македонското име(букв. „песочно село“).^[14] Во 1928 г. во Песочница се попишани 1.092 жители, од кои македонските мештани останале огромно мнозинство.

Во 1940 г. населението се зголемило на 1.508 жители.^[3] За време на Втората светска војна селото е окупирано од германски војска и во него е отворено бугарско училиште.^[15] Селото не настрадало во Грчката граѓанска војна, па затоа во 1951 г. е попишано со 1.582 жители.^[3] Во 1961 г. населението броело 1.510 жители, но во 1961 г. се намалил на 1.310 лица поради иселување на извесен број на Македонци во прекуоканските земји, и на грчките доселеници во околните градови. На пописот од 1981 г. Песочница броела 1.362 лица, кои во 1991 г. се зголемиле на 1.600.^[3] Во следниот период населението повтороно опаднало, со 1.294 во 2001 и 1.250 во 2011 г.

Цркви

Црквата „Св. Ѓорѓи“ (лево) во Песочница.

• „Св. Атанас“ — изг. во 1910 г.
• „Св. Никола“ — изг. во 1960 г.
• „Св. Ѓорѓи“ — изг. во 1980 г.

Селска слава е Ѓурѓовден, на 23 април.^[16]

Население

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година	1940	1951	1961	1971	1981	1991	2001	2011	2021
Население	1.508	1.582	1.510	1.310	1.362	1.600	1.294	1.250

Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Стопанство

Селото има прилично плодно земјиште. Се одгледуваат жито, тутун, компир и бостан, а делумно е застапено и сточарството.^[3]

Личности

Константин Волканов

• Џим Антон (1944 - 2007) — деец на македонската дијаспора во Австралија
• Георги Поп Иванчев — револуционер од МРО
• Димитар Гердев — револуционер
• Кице Грдечки — револуционер од МРО
• Коле Маринчев — револуционер од МРО
• Константин Волканов (1868 – 1927) — просветен и револуционерен деец
• Наум Петров (1869 – ?) — револуционер
• Наум Гинков — деец на МРО, учител во битолското село Ѓавато, војвода на песочничката чета во Илинденското Востание^[17]
• Никола Маринчев (1884 – 1932) — револуционер
• Христо Волканов (1874 – 1905) — просветен деец и револуционер

Поврзано

• Леринско Поле

Наводи

1. „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
2. Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας. Πεσόσνιτσα -- Αμμοχώριον
3. Симовски, Тодор (1998). Населените места во Егејска Македонија : географски, етнички и стопански одлики. II дел. Скопје: Институт за национална историја. стр. 169.
4. Нарекувајќи го „бугарско“ под влијание на бугарската пропаганда.
5. Григорович, В. Очеркъ путешествія по Европейской Турціи, Москва, 1877, стр.93.
6. Croquis der westlischen Zurflüsse des oberen Wardar von J.G. von Hahn. Deukschriften der k Akad. d wissenseh. philos. histor. CIX1Bd, 1861.
7. Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
8. Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 249.
9. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 26.
10. Георгиев, Величко, Стайко Трифонов. Гръцката и сръбската пропаганди в Македония. Краят на XIX — началото на XX век, София, Македонски научен институт, 1995, стр. 26.
11. Силянов, Христо. Освободителните борби на Македония, том I, София, 1993, стр. 125.
12. Brancoff, D.M. La Macédoine et sa Population Chrétienne, Paris, 1905, pp. 176-177.
13. Генов, Георги. Беломорска Македония 1908 – 1916, Торонто, 2006, стр. 37
14. „Δημήτρης Λιθοξόου. Μετονομασίες των οικισμών της Μακεδονίας 1919 - 1971“. Архивирано од изворникот 20 јуни 2012. Посетено на 20 јуни 2012.
15. „ΑΜΜΟΧΩΡΙ-ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑ“. Архивирано од изворникот на 2007-03-12. Посетено на 2019-12-09.
16. Портал на поранешната Општина Кучковени^{[мртва врска]}
17. Николов, Борис Й. Вътрешна македоно-одринска революционна организация. Войводи и ръководители (1893-1934). Биографично-библиографски справочник, София, 2001, стр. 34.

Надворешни врски

„Песочница (село)“ на Ризницата ?

• Страница за Песочница Архивирано на 12 март 2007 г. (грчки)
• Народна песна пд Песочница
• Црквата „Св. Никола“ во Песочница