Јаргулица

Јаргулица — село во Општина Радовиш, во околината на градот Радовиш.

Јаргулица
Поглед на селото
Јаргулица Местоположба на Јаргулица во Македонија Јаргулица на карта
Координати 41°35′14″N 22°33′42″E
Регион	Југоисточен
Општина	Радовиш
Население	628 жит. (поп. 2021)[1]
Пошт. бр.	2423
Повик. бр.	032
Шифра на КО	22019
Надм. вис.	340 м
Јаргулица на општинската карта Атарот на Јаргулица во рамките на општината
Јаргулица на Ризницата

Според пописот од 2002 година, селото имало население од 818 жители,^[2] со што селото се вбројува во средни села во областа на Конче и Радовиш.^[3]

Потекло и значење на името

Поглед на селото

Името на селото првпат се сретнува во историските документи како Аргурица во XVI век (1519 г.). Се претпоставува дека доаѓа од личното име Јаргул, што веројатно е варијанта на Јорго или Георги или пак од личното име Аргул/Аргир со значење „сребро“.^[4]

Географија и местоположба

Селото се наоѓа во југоисточниот дел на Радовишкото Поле, во јужниот дел на територијата на Општина Радовиш, чиј атар на мал дел се допира со подрачјето на Општина Василево.^[5] Селото е рамничарско, сместено на надморска височина од 340 метри. Од градот Радовиш е оддалечено 17,5 километри.^[5]

Селото се наоѓа во јужното подножје на планината Готен, источно од општинскиот центар Радовиш.

До селото води асфалтен пат, кој се води како регионален пат 29471.

Историја

Според бројните археолошки наоѓалишта во близина на селото, може да се потврди дека во атарот на селото постоел живот уште во дамнина.^[6]

Стопанство

Атарот на селото зафаќа простор од 18 км², при што преовладуваат шумите со површина од 1.018 хектари, на обработливото земјиште отпаѓаат 521 хектар, а на пасиштата 142 хектари.^[5]

Во основа, селото има полјоделско-шумарска функција. Во селото работат продавници и услужни објекти.^[5]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 764 —     1953 839 +9.8% 1961 627 −25.3% 1971 650 +3.7% 1981 743 +14.3%	Година Нас. ±% 1991 777 +4.6% 1994 811 +4.4% 2002 818 +0.9% 2021 628 −23.2%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Јаргулица живееле 356 жители, од кои 200 Турци и 156 Македонци.^[7] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Јаргулица имало 224 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.^[8]

Според Димитар Гаџанов во 1916 година во Јаргулица живееле 351 жител, од кои 159 Турци и 192 Македонци.^[9]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 350 Турци, 250 Македонци и 25 до 50 Власи.^[10]

Јаргулица е средно по големина село, коешто во 1961 година броело 627 жители, од кои 520 биле Македонци, а 97 жители Турци, додека во 1994 година бројот се зголемил на 811 жители, од кои 809 биле Македонци и двајца жители Турци.^[5]

Според пописот од 2002 година, во селото Јаргулица живееле 818 жители, од кои 816 Македонци и 2 Турци.^[2]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 628 жители, од кои 567 Македонци и 61 лице без податоци.^[11]

Низ годините ова било вкупното население и етничка припадност на населението во Јаргулица:

Година	Македонци	Турци	Роми	Власи	Срби	Ост.	Лица без под.	Вкупно
1948	—	—	—	—	—	—	—	764
1953	365	417	41	16	0	0	—	839
1961	528	97	0	0	2	0	—	627
1971	642	8	0	0	0	0	—	650
1981	742	1	0	0	0	0	—	743
1991	774	2	0	0	0	1	—	777
1994	809	2	0	0	0	0	—	811
2002	816	2	0	0	0	0	—	818
2021	567	0	0	0	0	0	61	628

* Извор: Државен завод за статистика на Република Македонија (1948-2021), според податоци од официјалните пописи во соодветните години

Родови

Јаргулица во минатото било мешано македонско-турско село, но денес е целосно населено со македонско население.

Според истражувањата на Бранислав Русиќ во 1928 година родови во селото:^[12]

• Македонски родови:
  • Староседелци: Ристовци со Филевци, Доневци и Коцевци (7 к.), Митковци со Јовановци, Поцевци и Коцевци (6 к.), Стојановци и Ристовци (6 к.), Малиновци и Стојчевци (1 к.), Мицевци со Милевци, Глигоровци, Јефтимовци, Тушевци и Николовци (9 к.), Доневци и Ѓоргевци (6 к.), и Јовановци (3 к.).
  • Доселеници: Наковци (2 к.) и Атанасовци (3 к.), доселени се во различен период од раселеното село Восанци.
• Турски родови:
  • Доселеници: Михтаровци и Идризовци (10 к.), Рустеновци и Усеиновци (9 к.), Мустафовци и Шерифовци (10 к.) и Аметовци и Усеиновци (8 к.).

Општествени установи

• Основно училиште „Коста Рацин“, подрачно петгодишно основно училиште во состав на ОУ „Коста Рацин“ - Подареш
• Центар за ран детски развој^[13]
• Месна заедница
• Поранешен задружен дом

• 
  Спортски терен и задружниот дом во позадина
• 
  Лулашки
• 
  Основното училиште

Самоуправа и политика

Во XIX век, Јаргулица било село во Радовишката каза на Отоманското Царство.

Селото влегува во рамките на Општина Радовиш, која била проширена по новата територијална поделба на Македонија во 2004 година со Општина Подареш. Во периодот од 1996-2004 година, селото било исто така во рамките на Општина Подареш.

Во периодот од 1955 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Радовиш.

Во периодот 1952-1955, селото било дел од тогашната Општина Подареш, во која покрај селото Јаргулица, се наоѓале и селата Дурутлија, Калуѓерица, Ново Село, Ораовица, Папавница, Подареш, Покрајчево, Саригон, Смиланци, Ќоселија и Худаверлија. Во периодот 1950-1952, селото било дел од некогашната Општина Подареш, во која влегувале селата Јаргулица, Подареш и Покрајчево.

Избирачко место

Главната селска црква „Св. Архангел Михаил“

Во селото постои избирачкото место бр. 1621 според Државната изборна комисија, сместено во просториите на основното училиште.^[14]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 648 гласачи.^[15] На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 678 гласачи.^[16]

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[6]

• Восанци — средновековна населба; и
• Симитли — населба од доцноантичкото време.

Цркви^[17]

• Црква „Св. Архангел Михаил“ — главна селска црква.

Реки^[18]

• Восанска Река — тече низ атарот на селото

Култура и спорт

Во селото работи фудбалскиот клуб „Јака Радовиш“.

Галерија

• 
  Куќи во селото
• 
  Поглед на Јаргулица
• 
  Сретселото
• 
  Сретселото
• 
  Улица низ селото
• 
  Стара куќа
• 
  Поглед на селото
• 
  Поглед на селото