Глаголични броеви
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Глаголичките броеви ― броен систем добиен од глаголицата, главно согласено дека биле создадени во 9 век од Свети Кирил. Тие се слични на кириличните броеви, освен што бројните вредности се доделуваат според природниот азбучен ред на глаголицата.[1][2] Користењето на глаголицата и броевите се намалувало низ средниот век и до 17 век глаголицата се користела скоро само во верски записи. Нејасно е дали употребата на глаголички броеви опстојува сè додека бил користена глаголицата.[3]
Remove ads
Општ опис
Системот е децимален азбучен броен систем, со вредности доделени по азбучен ред, т.е.Ⰰ[ɑ] = 1,Ⰱ[b] = 2, и така натаму. Глифи за единици, десетици и стотици вредности се комбинираат додатно за да создаваат броеви, на пример,ⰗⰑⰂ е 500 + 80 + 3 или 583. Броевите се запишуваат лево надесно, најголема вредност лево. Како и со кириличните броеви, помеѓу 11 и 19 обичниот редослед на знаци е обратен, така што броевите од 11 до 19 обично се запишуваат со цифрите пред глифот за 10; на примерⰅⰊ е 6 + 10, правејќи 16, ова ги одразува словенските лексички броеви за десетките.[4][3]
За бројки поголеми од 999, постојат спротивставени докази. Бидејќи најраната верзија на глаголицата има 36 знаци, постојат показатели за употреба на глаголицата за 1,000 до 9,000,[3][5] иако се доведува во прашање валидноста од 3,000 и повеќе.[6] Исто така, постојат докази за употреба на илјада знаци, слични на керајата на долниот лев агол во грчките броеви или кириличните илјади знаци за означување на броеви поголеми од 999.
За да се разликуваат броевите од текстот, бројките обично се издвојуваат со точки или се става ознака над броевите.[3] На пример, делото „Missale Romanum Glagolitice“ отпечатено во 1483 година, ги користи обете точки наоколу и насловот над буквите на места за да означи број,[7] како и Винодолскиот законик.
Пример:
(ⰝⰔⰑ ) - 1280 година
Remove ads
Табела на вредности
Како што е забележано претходно, буквите поврзани со бројни вредности поголеми од 999 се несигурни, а различни автори заклучиле различни вредности (и различни редови) за буквите кон крајот на глаголицата.[8]
Remove ads
Поврзано
- Глаголица
- Поврзаност помеѓу кирилицата и глаголицата
- Грчки броеви
- Кирилични броеви
Наводи
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads