Грчец

Грчец — село во Општина Сарај, во околината на градот Скопје. Според пописот од 2021 година, селото имало 36 жители.

Грчец
Грчец Местоположба на Грчец во Македонија Грчец на карта
Координати 41°59′17″N 21°19′49″E
Општина	Сарај
Население	36 жит. (поп. 2021)[1]
Шифра на КО	25063
Надм. вис.	394 м
Грчец на општинската карта Атарот на Грчец во рамките на општината
Грчец на Ризницата

Географија и местоположба

Селото е дел од Општина Сарај, во близина на Скопје. Селото е оддалечено околу 10 км од Скопје и се наоѓа на планината Водно. Грчец е составено од две маала, Горни Грчец се наоѓа на Водно, а Долни Грчец во близина на Треска, поточно Матка.

Во северниот дел на Долен Грчец, крај свиокот на Треска се наоѓа маалото Чичино Село.

Историја

Во XIX век, селото е дел од нахијата Каршијак во Скопската каза во Отоманското Царство.

Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било муслиманско, со 12 муслимански домаќинства. На овој попис биле забележани 43 мажи муслимани, со 4 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 94 жители.^[2]

Стефан Верковиќ во 1857 го бележи со 120 жители.^[3]

Според податоците на бугарскиот публицист Васил К’нчов, селото во 1900 година имало 95 жители Албанци муслимани.^[4] Како село со албанско население било означено и од страна на Леонард Шулце Јена во 1927 година.^[5] Исто така, слични податоци дава и Афанасиј Селишчев во 1929 година.^[6]

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 607 —     1953 658 +8.4% 1961 569 −13.5% 1971 30 −94.7% 1981 1.315 +4283.3%	Година Нас. ±% 1991 39 −97.0% 1994 1.805 +4528.2% 2002 1 −99.9% 2021 36 +3500.0%

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија во 1931 година, селото имало 500 Албанци.^[7]

Според пописот од 2002 година, Грчец имал 1 жител Македонец.

Според последниот попис од 2021 година, Грчец има 36 жители, од кои 3 Албанци и 33 лица без податоци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	95	—	607	658	569	30	1.315	39	1.805	1	36

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.^[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.^[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.^[11]

Родови

Грчец е албанско село.

Според истражувањата од 1951 година, родови во селото биле:

• Доселеници: Арцика (14 к.), Уколар (12 к.), Гаџалар (34 к.) и Врескало (28 к.) споменатите родови потекнуваат од предци доселени на почетокот од XIX век од Горна Река. Во селото Кракорница постои род Врескало. Од нив е родот Врескало во Грчец.^[12]

Културни и природни знаменитости

Археолошки наоѓалишта^[13]

• Градиште — градиште од доцноантичко време

Личности

• Ким Мехмети (р. 1955) — писател и политички аналитичар

Поврзано

• Општина Сарај
• Скопје