Епитет

Епитет^[1][2] — стилско изразно средство, збор што објаснува и определува друг збор, најчесто именката. Епитетот, граматички гледано, скоро секогаш е придавка, или повеќе придавки придодадени кон именката. Епитетот се употребува за сликовито да се истакне некое својство на предметот.

Фигури
Фигури на значењето (тропи)
Тропи на зборовите Метафора Метонимија Силепса Синегдоха Тропи пошироки од зборот Алегорија Иронија Сарказам Хипербола Амфиболија Мејоза Литота Перифраза Персонификација Едноставни тропи Епитет Споредба (стилистика)
Фигури на формата
Фигури на повторување Анафора Анадиплоза Епифора Палилогија Паралелизам Полиптотон Симплоха Рефрен Фигури на засилување Градација Фигури на спротивност Антитеза Алогизам Инверзија Оксиморон Парадокс Хијазам Словенска антитеза Реторичко прашање Фигури добиени со проширување и одземање Полисиндетон Асиндетон Елипса
п р у

Има повеќе видови на епитети. Генерално тие се делат на живи, неживи или мртви и постојани.

Живи епитети

Живи епитети се нарекуваат оние епитети со кои се постигнува силен поетски ефект. Тие се разликуваат од другите епитети по тоа што не се таму единствено да го опишат простиот надворешен изглед на именките, туку да придонесат кон поголема сликовитост. Затоа уште се нарекуваат и украсни епитети. Мора да постои некаква сличност помеѓу живиот епитет и реалните особини на именката (оригиналниот мртов епитет).

Пр.

Наместо да кажеме „црвено јаболко“, велиме „крваво јаболко“ и сл.

Мртви епитети

Кога велиме за јаболкото дека е црвено, наместо крваво, сме употребиле т.н. мртов епитет. Познати се уште и како прозни епитети поради фактот што почесто ги наоѓаме во прозата отколку во поезијата. Овој вид на епитети се претставени со вообичаени чести придавки. Овие епитети се употребуваат само за да се даде прост опис на именката, без да се добие некој друг посилен емоционален ефект.

Пр.

Кога наместо да кажеме „гневно“ или „бесно“ море, велиме едноставно „немирно“ море, тоа е мртов епитет

Постојани епитети

Покрај овие два вида на епитети постојат уште итн. постојани епитети. Тие се нарекуваат постојани зашто многу често, скоро секогаш ги среќаваме во литературата, со соодветната именка. Затоа уште се наречени и „клиширани“ епитети. Најчесто ги среќаваме во народната поезија.

Пр.

„поле шарено“, „гора зелена“, „бисер-грло“ итн.