Есен

Астрономски, некои западни земји сметаат дека есента почнува со септемвриската рамнодненица (околу 23 септември) на северната полутопка, и мартовската рамноденица (21 март) на јужната полутопка, завршувајќи со декемвриската сончева пресвртница (околу 21 декември) на северната полутопка и јунската сончева пресвртница (21 јуни) на јужната. Меѓутоа ваквата поделба не е универзална. Исклучокот од овие дефиниции е ирскиот календар кој сѐ уште го следи келтскиот циклус, каде есента во се вбројува цел август, септември и октомври. Во кинеската астрономија, есенската рамноденица ја означува средината на есента, за окја се смета дека започнала околу 7 август).

Од друга страна, метеоролозите го сметаат за есен сет април и мај на јужната, и септември, октовмри и ноември на северната полутопка. Иако по летната сончева прествртница деновите почнуваат да се скратуваат, обично во септември (северна полутопка) или март (јужна полутопка) квечерините стануваат приметливо пократки и самата промена е понагла отколку одолговлечените квечерини на лето.

Есента обично го означува почетокот на школската година, бидејќи таа започнува рано во септември или март. Било која од овие дефиниции не е без мана бидејќи тие претполагаат дека годишните времиња се еднакво долги, и започнуваат и завршуваат во исто време ширум умерените зони на обете полутопки.

Есента често се јавува како инспирација или тема во разни гранки на уметноста и во популарната култура.

Есента како тема во книжевноста

„Есенски предели“ (српски: Јесењи предјели) - песна на српскиот писател Иво Андриќ од 1918 година.^[1]
„Есента, четириесет и првата“ - песна на руската поетеса Олга Бергхолц од 1941 година.^[2]
„Есенска песна“ - песна на францускиот поет Пол Верлен.^[3]^[4]
„Липа и есен“ — песна за деца на хрватскиот поет Григор Витез.^[5]
„Есенско расположение“ - песна на Јохан Волфганг Гете.^[6]
„Есен“ - кус расказ на македонскиот писател Драган Георгиевски од 2013 година.^[7]
„Есен (масло)“ - песна на рускиот поет Леонид Губанов од 1964 година.^[8]
„Есен (акварел)“ - песна на рускиот поет Леонид Губанов од 1965 година.^[8]
„Испраќање на есента“ — песна на македонската поетеса Јованка Денкова.^[9]
„Есенска слика“ — расказ за деца на македонскиот писател Киро Донев од 2013 година.^[10]
„Зимата се ближи“ — расказ за деца на Киро Донев од 2013 година.^[11]
„Доцна есен“ — расказ за деца на Киро Донев од 2013 година.^[12]
„Есен“ - песна на рускиот поет Иван Жданов.^[13]
„Перчинот на есента“ - песна на полскиот поет Јарослав Ивашкјевич.^[14]
„Во доцна есен“ (српски: U poznu jesen) - песна на српскиот поет Војислав Илиќ.^[15]
„Есен“ (српски: Јесен) - песна на српскиот поет Јован Јовановиќ - Змај.^[16]
„Есенско утро“ — песна на македонскиот поет Блаже Конески од 1953 година.^[17]
„Почеток на есента“ — песна на Блаже Конески.^[18]
„Зов“ — песна на Блаже Конески.^[19]
„Шум“ — песна на Блаже Конески.^[20]
„Есен“ - песна на рускиот поет Станислав Красовицки.^[21]
„Есенска песна“ (хрватски: Jesenja pjesma) - песна на хрватскиот писател Мирослав Крлежа.^[22]
„Есенска дождовна песна“ (српски: Jesenja kišnja pesma) - песна на српскиот поет Стеван Луковиќ.^[23]
„Есенска тажаленка“ (француски: Plainte d'Automne) - песна во проза на францускиот поет Стефан Маларме.^[24]
„Есенска вечер“ (хрватски: Jesenje veče) - песна на Антун Густав Матош.^[25]
„Во есен по есенски“ — песна на македонскиот поет Живко Николовски.^[26]
„Есенски ден“ - песна на италијанскиот писател и режисер Пјер Паоло Пазолини од 1944 година.^[27]
„Есен (пет песни)“ - поетски циклус на рускиот писател Борис Пастернак од 1916-1918 година.^[28]
„Златна есен“ - песна на рускиот писател Борис Пастернак од 1958 година.^[29]
„Есен“ (Јесен) - песна на српскиот поет Владислав Петковиќ - Дис.^[30]
„Есенска за нас двајцата“ - песна на македонскиот поет Анте Поповски.^[31]
„Есен“ — песна на рускиот поет Александар Пушкин.^[32]
„Доцна есен во Венеција“ - песна на германскиот поет Рајнер Марија Рилке.^[33]
„Крајот на есента“ - песна на германскиот поет Рајнер Марија Рилке.^[34]
„Есенска вечер“ - песна на германскиот поет Рајнер Марија Рилке.^[35]
„Есен во Чешка“ - збирка поезија на чешкиот поет Јарослав Сајферт од 1937 година.^[36]
„Се ближи есента“ - песна од истоимената збирка на полскиот поет Јежи Харасимович.^[37]
„Есен“ - расказ на полскиот писател Бруно Шулц.^[38]

Есента како тема во популарната музика

„Есенска зора“ (англиски: Autumn Dawn) — песна на американската рок-група Allah Las од 2016 година.^[39]
„Есенско лисје“ (англискиAutumn leaves) — песна на американскиот рапер Крис Браун од 2015 година.^[40]
„Есенско дете“ (англиски: Autumn's Child) — песна на американскиот рок-музичар Капетан Бифхарт (Captain Beefheart) од 1967 година.^[41]
„Есен“ (српски: Jesen) — песна на српската рок-група Катарина II.^[42]
„Есенска роза“ — песна на македонската поп група, Македонија.
„Есенско лисје“ (англискиAutumn leaves) — песна на англискиот рок-музичар Ерик Клептон од 2010 година.^[43]
„Есенско лисје“ (англискиAutumn leaves) — песна на американскиот пејач Нет Кинг Коул.^[44]
„Есента во мене“ (хрватски: Jesen u meni) — песна на хрватската поп-рок група Парни валјак.^[45]

Есента како тема во филмот

„Есенска соната“ (шведски: Höstsonaten) - шведски филм од 1978 година, во режија на Ингмар Бергман.^[46]
„Есен во Њујорк“ (англиски: Autumn in New York) - американски филм од 2000 година, во режија на Џоан Чен.^[47]

Есента како тема во сликарството

„Есен“ (Jesen) - слика на хрватскиот уметник Златко Шулентиќ од 1921 година.^[48]

Дефиниции

Есента како тема во уметноста и во популарната култура

Есента како тема во книжевноста

Есента како тема во популарната музика

Есента како тема во филмот

Есента како тема во сликарството

Поврзано

Наводи

Wikiwand - on